Τι συμβαίνει τελικά με την Ακρόπολη – Οι ουρές, η Unesco και τα έργα βιτρίνας
Χιλιάδες τουρίστες σπεύδουν να θαυμάσουν το αρχαιολογικό μεγαλείο της Ακρόπολης υφιστάμενοι μία αδιανόητη ταλαιπωρία - Οι κίνδυνοι για τους ίδιους, για το μνημείο και τα έργα που έγιναν και μας εξέθεσαν διεθνώς.
- 19 Μαΐου 2023 08:54
Για άλλη μια φορά και μάλιστα με την αντίστροφη μέτρηση για την εκλογική διαδικασία να έχει ξεκινήσει για τα καλά, η Ακρόπολη των Αθηνών έρχεται και πάλι στο προσκήνιο. Η Αθήνα αποτελεί πόλο έλξης εκατομμυρίων τουριστών και το πρώτο αρχαιολογικό μνημείο που σπεύδουν όλοι να δουν είναι η Ακρόπολη, που έχει ενταχθεί στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από το 1987.
Αυτές τις ημέρες, και ενώ η τουριστική κίνηση κορυφώνεται ενόψει του καλοκαιριού, στην Ακρόπολη σημειώνεται το αδιαχώρητο με αποτέλεσμα και οι επισκέπτες να υφίστανται μία αδιανόητη ταλαιπωρία περιμένοντας για ολόκληρες ώρες σε τεράστιες ουρές και θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία τους και τη σωματική τους ακεραιότητα, ενώ ο αρχαιολογικός χώρος να κινδυνεύει να “τραυματιστεί”.
Τέσσερα σχεδόν χρόνια μετά κι η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, τι έχει καταφέρει;
Η Λίνα Μενδώνη, ενώ ξεκίνησε τη θητεία της δυναμικά και σχεδόν επί ένα εξάμηνο ασχολούταν μόνο με την Ακρόπολη, προέβη σε εξαιρετικά αμφιλεγόμενες παρεμβάσεις στον χώρο και όχι μόνο δεν τον αποσυμφόρησε, αλλά εξέθεσε και τη χώρα μας σε διεθνές επίπεδο.
Χωρίς να έχει στη διάθεσή της κανένα διαχειριστικό πλάνο, προέβη από τα τέλη του 2020 σε τσιμεντένιες διαστρώσεις με οπλισμένο σκυρόδεμα. Τα όσα εφαρμόστηκαν προκάλεσαν την κατακραυγή σε εθνική και διεθνή κλίμακα, για το μη αναστρέψιμο και την κλίμακα των επεμβάσεων, αλλά και για τις αισθητικές και πρακτικές βλάβες που προκλήθηκαν στον χώρο.
Η υπουργός μπορεί να είχε τις καλύτερες των προθέσεων και να πίστεψε πως με την τσιμεντόστρωση αυτή και η ροή των επισκεπτών θα είναι πολύ πιο εύκολη και ο χώρος θα είναι προσβάσιμος στους ΑΜΕΑ, ωστόσο οι παρεμβάσεις αυτές έγιναν με προχειρότητα και χωρίς να έχει προηγηθεί η εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου, παρακάμπτοντας τα ελληνικά νομικά πλαίσια και τα διεθνή κανονιστικά όργανα σχετικά με τη διατήρηση των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς. Ακόμη και ο ανελκυστήρας που τοποθετήθηκε για τα ΑΜΕΑ είναι “παραδομένος” σε συνεχείς βλάβες και κάθε τρεις και λίγο καλείται η πυροσβεστική για απεγκλωβισμό ατόμων με αναπηρίες.
Συμπέρασμα: Το ΥΠΠΟΑ προέβη σε έργα βιτρίνας και όχι σε έργα ουσίας. Γι΄αυτό κι ο κόσμος όχι μόνο δεν εξυπηρετείται, η ασφάλεια η δική του, αλλά και του μνημείου κινδυνευει κι η χώρα μας εκτίθεται διαρκώς.
Τι ζητά η Unesco και η στρεβλή ανάγνωση της έκθεσής της
Το έχουμε γράψει και παλαιότερα πως πολλά είναι τα ερωτήματα που προκύπτουν από την αναλυτική έκθεση της UNESCO σχετικά με τα έργα που πραγματοποιήθηκαν στην Ακρόπολη. Έκθεση για την οποία το ΥΠΠΟΑ πανηγύρισε το υποτιθέμενο θετικά διακείμενο πνεύμα της, ενώ ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναρωτήθηκε αν “οποίοι διαδήλωναν εξοργισμένοι για μια παρέμβαση, η οποία κρίθηκε από την ίδια την UNESCO, σήμερα, υποδειγματική, αν θα ζητήσουν συγγνώμη στη Λίνα Μενδώνη”.
Εμείς δε μείναμε στο δελτίο Τύπου που έστειλε το υπουργείο και επιλέξαμε να διαβάσουμε την έκθεση της Unesco λέξη προς λέξη. Και καταλήξαμε στο συμπέρασμα, πως μάλλον η παρούσα κυβέρνηση οφείλει να ζητήσει συγγνώμη για τον τρόπο που αντιμετωπίζει τον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης. Και ευτυχώς που τη διαβάσαμε. Γιατί θα ερχόταν, όπως και ήρθε, το Παρατηρητήριο Παγκόσμιας Κληρονομιάς (World Heritage Watch), οργανισμός συμβουλευτικός της UNESCO και θα αποδείκνυε τη δημοσιογραφική μας αδυναμία να ερευνήσουμε τις δοθείσες πηγές.
Ο εν λόγω οργανισμός απευθύνει έκκληση σε όλους τους ιθύνοντες να βάλουν Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς «Ακρόπολη, Αθήνα», στην ημερήσια διάταξη της 45ης Συνόδου της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς στο Σημείο 7Β ως εξαιρετικά επείγον θέμα και να συζητήσουν την Κατάσταση Διατήρησής του. Επιπλέον, δεδομένου ότι οι δραστηριότητες σε αυτή αποτελούν άμεση απειλή για την Εξέχουσα Παγκόσμια Αξία της, η Επιτροπή θα πρέπει να αποφασίσει να την εγγράψει στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς σε Κίνδυνο.
Και συνεχίζει: “Οι κατασκευαστικές δραστηριότητες στον χώρο, τόσο αυτές που έχουν ήδη υλοποιηθεί όσο και εκείνες που έχουν προγραμματιστεί για το εγγύς μέλλον, είναι τόσο μαζικές και εκτεταμένες που αλλοιώνουν την όψη και τον χαρακτήρα του σε βαθμό που θα τον στερήσει εντελώς από την αυθεντικότητα και την ακεραιότητά του. Το αποτέλεσμα θα μετατρέψει ένα μνημείο, που έχει εμπνεύσει αμέτρητες γενιές για την υψηλή πνευματικότητά του και την ομορφιά του, σε ένα ρηχό σκηνικό από “αξιοθέατα” για φωτογραφίες selfie. Η Ελλάδα θα έχει χάσει την ψυχή της και δεν θα θεωρείται πλέον ένας πιστός θεματοφύλακας της αρχαιολογίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς και ο κόσμος θα έχει χάσει έναν τόπο τον οποίο η ανθρωπότητα ατενίζει με δέος”.
Αξίζει να διαβάσετε παρακάτω τι αναφέρει αναλυτικά το Παρατηρήτηριο:
Ανάγκη κατάρτισης ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Διαχείρισης
Αυτό που διατυπώνεται με όλους τους τρόπους και στην ευγενικά διατυπωμένη έκθεση της Unesco και από το Διεθνές Παρατηρητήριο είναι η ανάγκη κατάρτισης ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Διαχείρισης για την Ακρόπολη. Επίσης, αυτό που συνάγεται ως συμπέρασμα και ίσως έχει τη μεγαλύτερη βαρύτητα από όλη αυτήν την έκθεση είναι ότι στο εξής, πριν από κάθε παρέμβαση, θα πρέπει να διεξάγεται μια μελέτη των επιπτώσεων που θα μπορούσε να έχει η κάθε επέμβαση στην διατήρηση των χαρακτηριστικών που συνιστούν την Οικουμενική Αξία του μνημείου. Η μελέτη αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει πλήρη τεκμηρίωση με επιχειρήματα, κατόψεις και πλήρη σχέδια. Στη συνέχεια, ολόκληρος ο φάκελος θα πρέπει να κοινοποιείται στο Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς (World Heritage Center) προκειμένου να εξετασθεί σε συνεργασία με συμβουλευτικούς οργανισμούς όπως το ICOMOS.
Ο ΣΕΑ με νέα ανακοίνωσή του επισημαίνει πως “ο ακατάλληλος σχεδιασμός του έργου, οι κακοτεχνίες, το γεγονός ότι τα χαρακτηριστικά του δεν συνάδουν με το κορυφαίο μνημείο επισημάνθηκαν, μεταξύ άλλων, ακόμη και στην έκθεση των Εμπειρογνωμόνων της UNESCO. Όσο κι αν έχει χαθεί στη μετάφραση η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, όσο και εάν παραφράσει την έκθεση μεταφέροντας στα δελτία τύπου επιλεκτικά κάποια σημεία της, η έκθεση επιθεώρησης ζητά με σαφήνεια να μην υλοποιηθεί η δεύτερη φάση των τσιμεντένιων διαστρώσεων (θυμίζουμε στην πολιτική ηγεσία ότι το έργο που διαφημίζει δεν τόλμησε καν να το ολοκληρώσει όπως σχεδίαζε, μετά την κατακραυγή) και να μην υλοποιηθεί η ανακατασκευή της δυτικής πρόσβασης της Ακρόπολης, αν δεν έχουν εγκριθεί σε επίπεδο οριστικής μελέτης στην Ελλάδα κι αν δεν έχουν σταλεί σε επίπεδο οριστικής μελέτης στην UNESCO. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ είναι απολύτως έκθετη, καθώς όχι μόνο έχει διαφημίσει τα δύο αυτά έργα ως «εγκεκριμένα» με δελτία τύπου, αλλά επιπλέον έχει υποβάλει τη δεύτερη φάση των διαστρώσεων για χρηματοδότηση στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας!”
Πόσο τουριστικό συνωστισμό αντέχει η Ακρόπολη;
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται από τους διεθνείς οργανισμούς στο ότι ποτέ δεν έχει κατατεθεί για την Ακρόπολη Σχέδιο Διαχείρισης Ροής των Τουριστών. Αυτό θα πρέπει να γίνει το συντομότερο, και μάλιστα σε συνάρτηση με τον ευρύτερο σχεδιασμό διαχείρισης των αρχαιολογικών τόπων και της πόλης της Αθήνας. Πιο συγκεκριμένα, η διαχείριση του μεγάλου αριθμού των επισκεπτών πρέπει να ρυθμιστεί με την κατανομή της ροής των επισκεπτών, ακόμη και αν αυτό στενοχωρήσει τους πράκτορες των κρουαζιερόπλοιων που καταφθάνουν σωρηδόν στον Πειραιά.
Το θέμα αυτό εξαρχής το έθετε και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, μόνο που η Υπουργός κώφευε και κωφεύει και στις υποδείξεις των αρχαιολόγων και της Unesco και του Παρατηρητηρίου Παγκόσμιας Κληρονομιάς για κάποιο λόγο.
Ιδιαιτερα ενδιαφέρον είναι το κάλεσμα που απευθύνει ο ΣΕΑ στην Ακρόπολη: “Καλούμε τους πολίτες να επισκεφθούν αυτές τις ημέρες την Ακρόπολη, να περάσουν από τα εκδοτήρια και να διαπιστώσουν, μεταξύ άλλων, την ταλαιπωρία χιλιάδων επισκεπτών, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων με κινητικά προβλήματα, που οφείλεται στην απροθυμία της πολιτικής ηγεσίας να εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, στις συνεχείς βλάβες του ανελκυστήρα που δεν σχεδιάστηκε ειδικά για την Ακρόπολη, όπως είναι το αυτονόητο, και στην κατηγορηματική άρνηση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ να ελέγξει τις ροές επισκεπτών με προκαθορισμένες ώρες επισκέψεων (ραντεβού), όπως γίνεται σε όλα τα σημαντικά μνημεία και μουσεία της Ευρώπης, μόνο και μόνο επειδή αυτό δεν το θέλουν οι μεγάλοι τουριστικοί πράκτορες που ελέγχουν την κρουαζιέρα. Ως αποτέλεσμα οι επισκέπτες ταλαιπωρούνται καθημερινά και δημιουργούνται κίνδυνοι βλάβης των μνημείων και ασφάλειας των χιλιάδων επισκεπτών, λόγω του συνωστισμού και της αδυναμίας ελέγχου των υψηλών ροών”.
Σε ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα ο ξεναγός Κρίτων Πιπεράς, αναφέρεται -στις 15 Μαΐου- σε 4.000 απόλυτα δυσαρεστημένους επισκέπτες. “Νιώθω ντροπή που οι ξεναγοί προσπαθούμε δεκαετίες τώρα να καλύψουμε την ανικανότητα υπουργών, “υπευθύνων”, να απαλύνουμε τις κακές εντυπώσεις ενός ανίκανου κράτους. Μιαμισι ώρα στην ουρά για να μπούμε στην Ακρόπολη και άλλη μιαμιση ώρα να να φτάσουμε στον Παρθενώνα. Δεν υπάρχει χρόνος για ξενάγηση που οι επισκέπτες έχουν πληρώσει. Η ουρά φτάνει στην Δ. Αρεοπαγίτου και μεγαλώνει. Αν δεν έχετε ιδέα πως να το διαχειριστείτε, ΠΑΡΑΙΤΗΘΕΙΤΕ! Κάνετε τεράστια ζημιά στη χώρα και τον τουρισμό. Λύσεις υπάρχουν. Τις προτείνουμε κάθε χρόνο. Σοβαρευτείτε πριν θρηνήσουμε θύματα!” λέει.
Τι υποστηρίζει το ΥΠΠΟΑ: Ο λόγος και ο αντίλογος
Το ΥΠΠΟΑ από την πλευρά του προσπάθησε να υποβαθμίσει τις εκκλησεις του Παρατηρητηρίου της Παγκόσμιας Κληρονομιάς και κάθε υπόδειξή του τη χαρακτηρίζει ως απόπειρα πολιτικής προπαγάνδας, ενώ χαρακτηρίζει το εν λόγω Παρατηρητήριο ως “μια αμφιλεγόμενη ΜΚΟ, με ασαφείς προθέσεις και αδιαφανείς σχέσεις, η οποία δεν έχει καμία ειδίκευση σε μνημεία της Κλασικής Αρχαιότητας”. Μάλιστα συνεχίζει αναφέροντας πως “είναι η ίδια ΜΚΟ, που υποστηρίζει ότι η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, «δεν θίγει την εξέχουσα οικουμενική αξία του μνημείου, ούτε προκαλεί κανένα κίνδυνο”.
Ειδικά ο τελευταίος ισχυρισμός του ΥΠΠΟΑ δεν έχει καμία βάση, Το ίδιο το παρατηρητήριο επανέρχεται και με νεώτερη επιστολή του ξεκαθαρίζει πως: “Όσον αφορά τη θέση μας ως προς την Αγία Σοφία, το Υπουργείο «αναφέρεται» σε μας με μια ψευδή δήλωση την οποία ποτέ δεν έχουμε κάνει. Η μόνη δήλωση που έχουμε κάνει σχετικά με την Αγία Σοφία μπορεί να βρεθεί πλήρης εδώ αυτό τον σύνδεσμο: ”.
Εδώ αξίζει να σημειώσουμε το ότι η Unesco ουδέποτε έχει λάβει θέση για την Αγία Σοφία και, παρά τις διαρκείς εκκλήσεις της Ελλάδας, δεν έχει εκδώσει καμία σχετική ανακοίνωση. Το γεγονός πως παίρνει θέση ΤΩΡΑ για την Ακρόπολη και κάνει ένα σωρό παρατηρήσεις για τα έργα που έχουν λάβει χώρα, αν μη τι άλλο καταδεικνύει τη σοβαρότητα των πραγμάτων. Μήπως λοιπόν αντί να υποβαθμίζουμε τις εκκλήσεις και τις παρατηρήσεις, να τους δώσουμε τη δέουσα σημασία;
Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
