Το Νόμπελ Λογοτεχνίας στη Σβετλάνα Αλεξίεβιτς. Η βράβευση μιας θαρραλέας γυναίκας

Η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς τιμήθηκε με τον Νόμπελ Λογοτεχνίας 2015, όπως ανακοίνωσε η Σουηδική Ακαδημία.

Υποψήφιοι ήταν επίσης ο Αμερικανός Φίλιπ Ρόθ, ο Γιαπωνέζος Χαρούκι Μουρακάμι, ο Νορβηγός Γιον Φόσε, η Αμερικανίδα Τζόϋς Οουτς, ο Αυστριακός Πέτερ  Χάντκε, ο Ισραηλινός Άμος Οζ και ο Τζον Μπάνβιλ.

Η 67χρονη σήμερα Σβετλάνα Αλεξίεβιτς θεωρείται από πολλούς ως μία από τις μεγαλύτερες χρονογράφους της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης. Το 2013 άλλωστε, τιμήθηκε για αυτό το έργο της, με το Βραβείο Ειρήνης των Γερμανών εκδοτών.

Σε ό,τι αφορά τον ιδιαίτερο τρόπο γραφής της, έχει κάνει αμέτρητες συνεντεύξεις προσώπων που εμπλουτίζουν τα βιβλία της. Όλα σχεδόν τα έργα της περιστρέφονται γύρω από την καθημερινότητα στην Σοβιετική Ένωση.

Το βιβλίο της με τίτλο “‘Η εποχή του second hand”, αναφέρεται στους κατοίκους της της πρώην ΕΣΣΔ, που εκφράζουν τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες τους για μια πιο ελεύθερη κοινωνία μετά τη διάλυση της Ένωσης.

Για την συγγραφή του έργου της χρειάστηκε να γυρίσει στην πατρίδα της ύστερα από 16 χρόνια εξορίας για να πάρει συνεντεύξεις από τους απλούς πολίτες.

Το βιογραφικό της:

Γεννήθηκε το 1948 στο Ivano-Frankovsk της Ουκρανίας και μεγάλωσε στη Λευκορωσία. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος, ενώ έγραψε διηγήματα, θεατρικά έργα, σενάρια για ντοκιμαντέρ. Το κύριο έργο της, είναι τα βιβλία μαρτυριών που συγγράφει, προσδίδοντας νέα διάσταση στο γραμματολογικό είδος της λεγόμενης τεκμηριωτικής πεζογραφίας.

Το πρώτο της βιβλίο, “Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας” (1985), περιέχει μαρτυρίες γυναικών που πολέμησαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το βιβλίο της “Τελευταίοι Μάρτυρες”, στο οποίο ενήλικοι ανακαλούν τις παιδικές τους αναμνήσεις από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το 1989, η Αλεξίεβιτς αποκάλυψε με το βιβλίο της “Οι Μολυβένιοι Στρατιώτες” τη σκληρή αλήθεια για τον δεκαετή “άγνωστο” πόλεμο των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν. Η έκδοση, απαγορευμένη επί πολλά χρόνια, προκάλεσε οξύτατες αντιδράσεις τόσο από στρατιωτικούς κύκλους όσο και από εκπροσώπους του παλαιού καθεστώτος, οι οποίες μάλιστα κατέληξαν σε δικαστική δίωξη της συγγραφέως.

Το 1993 η Αλεξίεβιτς εξέδωσε το βιβλίο της “Γοητευμένοι από τον θάνατο”, με θέμα τις αυτοκτονίες που σημειώθηκαν στην πρώην ΕΣΣΔ μετά την πτώση του κομμουνισμού, ενώ το 1996 κυκλοφόρησε το βιβλίο της “Τσερνόμπιλ – Ένα χρονικό του μέλλοντος”, που περιλαμβάνει μαρτυρίες για το πυρηνικό ατύχημα του 1986, τις οποίες συνέλεξε η συγγραφεύς περιπλανώμενη επί δύο χρόνια στην Απαγορευμένη Ζώνη, με κίνδυνο της υγείας της και της ζωής της.

Τα βιβλία της κυκλοφορούν μεταφρασμένα σε δεκάδες χώρες, όχι όμως και στην πατρίδα της, όπου η ίδια είναι στιγματισμένη ως αντικαθεστωτική. Από τον Οκτώβριο του 2000 ζει κάποιες περιόδους στην Ποντεντέρα, πόλη-άσυλο λογοτεχνών στην Τοσκάνη.

Τα περισσότερα από τα βιβλία της διασκευάστηκαν για το θέατρο, τον κινηματογράφο ή την τηλεόραση ενώ η ίδια, πριν λάβει το Νόμπελ, τιμήθηκε για τα έργα της με πλήθος διεθνών διακρίσεων, μεταξύ των οποίων το βραβείο της Ένωσης Συγγραφέων Σουηδίας, το βραβείο Αντρέι Σινιάφσκι, το ρωσικό βραβείο Θριάμβου, το Βραβείο Λειψίας “για αμοιβαία κατανόηση στην Ευρώπη -1998”, το γαλλικό Βραβείο “Μάρτυρας του Κόσμου – 1999”, το Βραβείο Χέρντερ και το Βραβείο Καλύτερου Πολιτικού Βιβλίου της Γερμανίας.