“Τρομονόμος στην Τέχνη”: Η τροποποίηση δεν είναι αρκετή, τα πράγματα παραμένουν ασαφή

Οι καλλιτέχνες βρίσκονται εδώ και σχεδόν ένα χρόνο σε πολύ δεινή θέση, δεδομένης της παύσης των πολιτιστικών εκδηλώσεων, αλλά και της μη στήριξής τους από την Πολιτεία όλο αυτό το διάστημα. Στις δυσκολίες αυτές ήρθε να προστεθεί ένα ακόμη πρόβλημα, το οποίο, ωστόσο, δεν αφορά μόνο την καλλιτεχνική κοινότητα, αλλά ολόκληρο το φάσμα της κοινωνίας, κάθε πτυχή της και κάθε ελεύθερα σκεπτόμενο άνθρωπο.

Την προηγούμενη βδομάδα προκλήθηκε τεράστια αναστάτωση στον κλάδο των καλλιτεχνών με την ενσωμάτωση τροποποιημένης Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων στο “νομοσχέδιο Λιβάνιου – πρώην Πέτσα”, η οποία θα άνοιγε “κερκόπορτα” λογοκρισίας και διώξεων. Επαγγελματίες από τον χώρο της μουσικής και του τραγουδιού, καθώς και άνθρωποι της Stand Up Comedy κοινότητας αντέδρασαν από την πρώτη στιγμή, κάνοντας σαφείς τους κινδύνους που θα έφερνε ο “τρομονόμος” στην τέχνη, ενώ με τη δράση τους κατάφεραν να σημειώσουν μια μεγάλη νίκη ενάντια στη λογοκρισία, οδηγώντας τον Θεόδωρο Λιβάνιο σε τροποποίηση του άρθρου 8 του νομοσχεδίου.

Νίκη των καλλιτεχνών και τροποποίηση του άρθρου 8

Συγκεκριμένα, ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος μαζί με διάφορα πολιτιστικά σωματεία, αλλά και μεμονωμένους καλλιτέχνες, καταδίκασαν απερίφραστα το επίμαχο άρθρο 8 που θα δημιουργούσε ένα απόλυτα σκοταδιστικό τοπίο για την ελεύθερη έκφραση και προχώρησαν όχι μόνο σε λόγια, αλλά και πράξεις. Συγκεκριμένα, ο Σύλλογος συγκέντρωσε πάνω από 7.000 υπογραφές ενάντια στην εφαρμογή του “τρομονόμου” από καλλιτέχνες και κάλεσε σε παν-καλλιτεχνική διαμαρτυρία έξω από τη Βουλή, καταθέτοντας το ψήφισμα που βρήκε ευρεία αποδοχή.

Οι μαζικές αντιδράσεις και η μεγάλη κινητοποίηση στην παν-καλλιτεχνική συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη (11/02), την μέρα που το “νομοσχέδιο Λιβάνιου” κατέβαινε στη Βουλή, είχε ως αποτέλεσμα ο κ. Θεόδωρος Λιβάνιος να προχωρήσει σε διευκρινίσεις και σε τροποποίηση του επίμαχου άρθρου.

Ο κ. Λιβάνιος ανέφερε χαρακτηριστικά:

«Η τέχνη ως μορφή έκφρασης δεν μπορεί να υπόκειται σε κανενός είδους περιορισμό. Το άρθρο 8 του νομοσχεδίου για τα οπτικοακουστικά Μέσα, επιβάλλει στους παρόχους περιεχομένου την υποχρέωση να αποκλείουν περιεχόμενο που αφορά σε μη αποδεκτές για μία δημοκρατική κοινωνία συμπεριφορές, όπως είναι ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία, ο βίαιος λόγος και η προτροπή σε τρομοκρατικές ενέργειες. Σύμφωνα με την ίδια πρόβλεψη, που αποτελεί ενσωμάτωση ευρωπαϊκής οδηγίας, οι διοικητικές κυρώσεις που επιβάλλονται σε τέτοιες περιπτώσεις αφορούν τον πάροχο περιεχομένου και όχι τον καλλιτέχνη.

Πολλοί πάροχοι (όπως ενδεικτικά το YouTube), στο πλαίσιο των όρων λειτουργίας που έχουν θεσπίσει, έχουν τη δυνατότητα αποκλεισμού οπτικοακουστικού υλικού, αποκλειστικά σύμφωνα με τα δικά τους κριτήρια.

Επειδή, δεν θέλουμε να υπάρχει ουδεμία παρανόηση, που να οδηγεί σε ανυπόστατες καταγγελίες περί λογοκρισίας, το άρθρο 8 του νομοσχεδίου τροποποιείται ως εξής:

Άρθρο 8

Απαγόρευση υποκίνησης σε βία ή μίσος

(Άρθρο 6 της Οδηγίας (ΕΕ) 2010/13)

«Οι υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων δεν πρέπει να εμπεριέχουν υποκίνηση σε βία ή μίσος εναντίον ομάδας ανθρώπων ή μέλους ομάδας, ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής, ιθαγένειας ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού».

Αντίστοιχη τροποποίηση θα γίνει και στο άρθρο 32».

Πώς αντιμετώπισαν οι καλλιτέχνες την τροποποίηση

Με ανακούφιση δέχτηκαν οι καλλιτέχνες την τροποποίηση του άρθρου 8 του νομοσχεδίου, ωστόσο, θεωρούν πως τα πράγματα παραμένουν ακόμη ασαφή και αναμένουν περισσότερες διευκρινίσεις επί του θέματος. Ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος με νέες ανακοινώσεις του, μετά τις δηλώσεις Λιβανίου, ανέφερε πως πρόκειται μεν για μία νίκη, ωστόσο, ο αγώνας δεν σταματά, ενώ τα μέλη του θα προσπαθήσουν για οριστική απόσυρση του άρθρου 8, καλώντας παράλληλα σε νέα διαμαρτυρία που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη (16/02) στα Προπύλαια.

“Με βάση το τροποποιημένο άρθρο απαγορεύεται το οπτικοακουστικό υλικό «να εμπεριέχει υποκίνηση σε βία ή μίσος εναντίον ομάδας ανθρώπων ή μέλους ομάδας». Όμως: ομάδα ανθρώπων μπορεί να είναι η κυβέρνηση, ομάδα ανθρώπων μπορεί να είναι η εργοδοσία, οι δυνάμεις καταστολής. Μέλος ομάδας μπορεί να είναι και ένας φασίστας. Η γενικόλογη διατύπωση παραπέμπει απευθείας σε λογοκρισία”, αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωσή τους.

“Η αλλαγή αυτή αφήνει άθικτη την ουσία του άρθρου 8, τον ακόμα ασφυκτικότερο έλεγχο στην διακίνηση του καλλιτεχνικού έργου στους παρόχους υπηρεσιών του οπτικοακουστικού τομέα. Η τελική διατύπωση, που αφορά “υποκίνηση σε βία ή μίσος” έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον σε όλη την Ε.Ε. για την στοχοποίηση καλλιτεχνών, οι οποίοι έχουν διωχθεί ποινικά ή έχει μπλοκαριστεί το έργο τους στις ψηφιακές πλατφόρμες (YouTube, FaceBook κ.λ.π.), επειδή άσκησαν κριτική στις κυβερνήσεις, στις επεμβάσεις της Ε.Ε. σε άλλες χώρες, την συνεργασία με κράτη-δολοφόνους όπως το Ισραήλ κ.λ.π.”, δηλώνει σε άλλη ανακοίνωσή του ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος.

Την ίδια στιγμή, πολλοί καλλιτέχνες εκφράζουν την ανησυχία τους για την τροποποίηση, θεωρώντας ότι πρόκειται για μία πρόφαση και μία παράταση της πρακτικής της λογοκρισίας. Οι ίδιοι, αναφέρουν πως δεν επαναπαύονται, πως παραμένουν σε εγρήγορση και ότι θα συνεχίσουν να παλεύουν για το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης, ενώ αναμένουν να δουν την τελική διαμόρφωση του “νομοσχεδίου Λιβανίου” και τις εξελίξεις στο όλο ζήτημα.

Μιλώντας στο News 24/7 η τραγουδίστρια Sugahspank! και οι Stand Up Comedians Αριστοτέλης Ρήγας, Πάρις Ρούπος και Ζήσης Ρούμπος, μοιράστηκαν τις σκέψεις τους για το τροποποιημένο άρθρο 8.

Sugahspank! (Μουσικός)

“Πολύ πρόσφατα ζήσαμε το Γαλλικό ξέσπασμα υπέρ της απόλυτης ελευθερίας της έκφρασης κι εναντίον της πύρινης Ισλαμικής λαίλαπας που απειλεί το φιλελεύθερο Ευρωπαϊκό ιδεώδες. Είδαμε μέχρι και το Κοράνι, το ιερό σύμβολο του μισού πλανήτη, να πυροβολείται σε φτηνιάρικο καρτούν. Βία και έκφραση μίσους προς φυλετική και θρησκευτική ομάδα. Σύσσωμη η φιλελεύθερη Ε.Ε. έσπευσε να στηρίξει τον Μακρόν και το Charlie Hebdo τονίζοντας πως το διακύβευμα, το πρώτο σκέλος του τριπτύχου της ίδιας της Γαλλικής επανάστασης, είναι αδιαμφισβήτητο και μάλιστα ιερότερο των ιερών.

Ε αυτό το Ευρωπαϊκό ιδεώδες, ρε παιδί μου, έχει δύο μέτρα και δύο σταθμά φαίνεται. Διότι σύμφωνα με το άρθρο που παρολίγον να ψηφιστεί την περασμένη Πέμπτη κι ακολουθεί Ευρωπαϊκή γραμμή, η ελευθερία του λόγου πάει περίπατο. Μετά την ανέλπιστη συγκέντρωση του κόσμου που μόλις λίγες ώρες πριν πληροφορήθηκε από τους καλλιτέχνες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πως θα πρέπει πάλι να σκαρφιζόμαστε κόλπα τύπου “Θεία Μάρω”, εν έτει 2021, για να σχολιάζουμε τα κακώς κείμενα χωρίς να φοβόμαστε πενταετή φυλάκιση, είδαμε τον κ. Λιβάνιο να παίρνει πίσω τον τρομονόμο.”Η τέχνη ως μορφή έκφρασης δεν μπορεί να υπόκειται σε κανενός είδους περιορισμό” λέει. Για να δούμε αν θα λέει το ίδιο σε 10 μέρες, μετά την τροποποίηση.

Οι καλλιτέχνες θα είμαστε εδώ και θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις

Οι πάροχοι περιεχομένου στους οποίους ρίχνει πλέον την ευθύνη, ως γνωστόν έχουν ήδη ρήτρες τις οποίες ο χρήστης υπογράφει με τη δημιουργία του λογαριασμού του. Δεν αναφέρεται πουθενά πως χρειάζεται και η άδεια του κ. Θεόδωρου σε περίπτωση ακραίας ρητορικής μίσους ή (φτου κακά) σε “τρομοκρατικό” κάλεσμα. Εδώ αναλαμβάνει το κοινό, ζητώντας μαζικά εξέταση του ποστ. Και η ποινή είναι το κατέβασμα του ακατάλληλου υλικού από την εκάστοτε πλατφόρμα, όχι φυλάκιση. Οπότε μάλλον αγχώθηκε η Κυβέρνηση πως με τα απανωτά φάουλ της ακραίας καταστολής, του ελέγχου των ΜΜΕ κλπ πάει γυρεύοντας για συγκρίσεις με βίντατζ καθεστώτα, ε και σου λέει ας το καθυστερήσουμε λιγάκι, μη μας βγει και το όνομα από Χ. Χ όπως “Χτυπούν το βράδυ στην ταράτσα τον Ανδρέα”. Οι καλλιτέχνες θα είμαστε εδώ και θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις. Βλέπετε, τώρα που ως κλάδος έχουμε χάσει τα πάντα και ψοφάμε αργά και σταθερά απ’ την πείνα, έχουμε μεγάλη όρεξη για ελευθερία της έκφρασης, κριτική και, κυρίως, έμπνευση”.

Αριστοτέλης Ρήγας (Μουσικός και Stand Up Comedian)

“Η τροποποίηση του άρθρου θεωρώ ότι είναι μια παράταση και μια πρόφαση. Το γεγονός ότι θα είναι στη διακριτική ευχέρεια του Youtube να με κρίνει, δεν αλλάζει κάτι για μένα, απλώς μετακυλίει την ευθύνη. Στην ουσία, από υλικό που έχω ήδη ανεβάσει στο Youtube, με την εφαρμογή του νόμου εγώ κινδυνεύω με κυρώσεις. Όχι με πράγματα που πρόκειται να ανεβάσω, αλλά με πράγματα που έχω κάνει ήδη.

Δεν μπορούμε να εξισώσουμε τη βία του καταπιεστή με τη βία του καταπιεζόμενου

Προφανώς, όταν υπάρχει μια διάταξη τόσο γενική, όπως η προτροπή σε βία γενικά, αυτό είναι ένας Δούρειος Ίππος για να ελεγχθούν διάφορα πράγματα. Είναι ένας νόμος που μπορεί πολύ εύκολα να εργαλειοποιηθεί και να χρησιμοποιηθεί με αφάνταστη ευχέρεια εναντίον οποιουδήποτε. Γιατί, η βία και η προτροπή σε βία εμπεριέχεται και στον Εθνικό Ύμνο. Ο στίχος «Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού την τρομερή», είναι μια τρομακτική εικόνα. Αν θέλουμε να εφαρμόσουμε τον νόμο αυτό κατά γράμμα, θα πρέπει να ποινικοποιηθεί και ο Εθνικός Ύμνος. Επίσης, υπάρχει μια διαφορά: δεν μπορούμε να εξισώσουμε τη βία του καταπιεστή με τη βία του καταπιεζόμενου. Είναι επικίνδυνα αυτά τα μονοπάτια και σίγουρα οδηγούν σε ατραπούς. Είναι πολύ λεπτό το ζήτημα της βίας και της προτροπής σε βία για να εμπλακεί η κυβέρνηση θεσμικά, είναι σαν να προσπαθείς να χειρουργήσεις με μία βαριοπούλα.

Ο νόμος πρέπει να είναι οριζόντιος, να είναι ξεκάθαρος και με σαφή πλαίσια και όρια. Οι άνθρωποι χρειάζονται τον νόμο, γιατί μας προστατεύει από την αυθαιρεσία του ισχυρού. Εδώ έχουμε ένα νόμο κατ’ εξαίρεση. Είναι ένας νόμος, ο οποίος χρησιμοποιείται από τον ισχυρό, για να ισοπεδώσει τον ασθενή. Πέρα από την καλλιτεχνική διάσταση και το πώς μπορεί να ποδηγετήσει την καλλιτεχνική έκφραση, είναι προβληματικός και ο νόμος ο ίδιος φιλοσοφικά. Η κωμωδία από τη φύση της είναι ενοχλητική. Τα βίντεο και τα τραγούδια που ανεβάζουν, βαδίζουν σε μια λεπτή γραμμή ούτως ή άλλως. Εναπόκειται στην αισθητική του ακροατηρίου και πώς θα τα ερμηνεύσει. Αλλά είναι άλλο η προσωπική γνώμη και άλλο ο νόμος. Ο νόμος δεν είναι άποψη, ισχύει γενικά, οριζόντια και καθολικά.

Άλλο να είναι νόμος του κράτους και άλλο να είναι ο αλγόριθμος του Youtube

Θέλω να ελπίζω ότι εφόσον έχει αλλάξει και δεν θα περάσει ακριβώς ως έχει το νομοσχέδιο, θα είναι καλύτερα τα πράγματα. Έχει γίνει κάπως πιο συγκεκριμένο. Πρέπει να γίνει πιο εξειδικευμένο και να δούμε πώς θα διαμορφωθεί τελικά η πρόταση που θα κατέβει. Επίσης, το γεγονός ότι περνάει πλέον η ευθύνη στους παρόχους του υλικού (Youtube, Facebook κλπ), είναι το επόμενο βήμα με το οποίο θα πρέπει να έρθουμε εμείς πλέον σε αντιπαράθεση, αλλά όχι θεσμικά. Έχει διαφορά. Άλλο να είναι ο νόμος του κράτους και άλλο να είναι ο αλγόριθμος του Youtube, που λέει ότι δεν θα ανεβάσω το περιεχόμενό σου. Αυτό σίγουρα είναι κακό, αλλά δεν είναι για φυλάκιση”.

Πάρης Ρούπος (Stand Up Comedian)

“Ήταν ένα εντελώς ασαφές άρθρο, που άφηνε στην κρίση του εκάστοτε κρατικού αρμόδιου το πώς και γιατί θα διώξει νομικά ένα έργο και, σε μια πιθανή ακόμα πιο ακραία μελλοντική προσαρμογή του, το δημιουργό του. Μέχρι στιγμής, μοναδικός κριτής του εκάστοτε καλλιτεχνικού έργου ήταν το κοινό, και αν τυχόν εκείνο “προκαλούσε” ή “προσέβαλλε”, ο άμεσα θιγόμενος είχε το δικαίωμα της μηνυτηρίου αναφοράς και της νομικής οδού. Το κράτος δεν είχε και δεν πρέπει να έχει καμία ανάμιξη σε αυτό. Αυτή ειναι η βασική διαφορά του πριν και του μετά του άρθρου 8, και αυτό ακριβώς μαχόμαστε να αντικρούσουμε. Παρέμβαση του κράτους σε παντός είδους καλλιτεχνικά έργα αποσκοπεί στον έλεγχο των αντιδραστικών μηχανισμών της κοινωνίας και στο μπλοκάρισμα της κριτικής προς την εξουσία, ακόμα και μέσω της κωμωδία και της σάτιρας, και θυμίζει τις εποχές που υποτίθεται θέλουμε όλοι να ξεπεράσουμε.

Ήταν μια μικρή νίκη, αλλά γνωρίζουμε ότι είναι κάτι προσωρινό. Η απειλή παραμένει

Στην ουσία αφαιρέθηκε η παράγραφος που αφορά την “πρόκληση σε τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος” καθότι ήταν γελοία από μόνη της. Και το άρθρο προσαρμόστηκε να θυμίζει περισσότερο τον αντιρατσιστικό νόμο που βρίσκεται ήδη σε ισχύ, καθώς και η όποια αντίδραση να βαραίνει τον πάροχο ή το μέσο στο όποιο προβλήθηκε το έργο και όχι τον ίδιο το δημιουργό. Κοινώς τη “λογοκρισία” και την μετέπειτα ευθύνη αναλαμβάνει πχ, στην περίπτωση μας, ο ραδιοφωνικός σταθμός που μετέδωσε ένα κωμικό ένθετο και όχι ο ίδιος ο κωμικός-συγγραφέας του κειμένου.

Αυτό ήταν ίσως μια μικρή νίκη της άμεσης αντίδρασης σύσσωμου του καλλιτεχνικού κόσμου της χώρας, με το που έγινε γνωστό το τι πάει να συμβεί, μια μόλις ημέρα πριν την ψήφιση του. Αλλά γνωρίζουμε ότι είναι κάτι προσωρινό. Η απειλή παραμένει, και αυτό γιατί το συγκεκριμένο νομοσχέδιο εισάγεται κατ’ εντολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση γιατί, κατά πάσα πιθανότητα, θα επανέλθει με την αρχική του μορφή, και οφείλουμε να μη το πάρουμε χαμπάρι ξανά την τελευταία στιγμή.

Δεν επαναπαυόμαστε. Και σίγουρα δεν εμπιστευόμαστε τους κυβερνώντες

Δεν επαναπαυόμαστε. Και σίγουρα δεν εμπιστευόμαστε τους κυβερνώντες. Αυτή τη στιγμή, και λόγω της απαξίωσης των καλλιτεχνών με αφορμή την πανδημία, ο καλλιτεχνικός κόσμος είναι ίσως πιο ενωμένος από ποτέ μπροστά στο ζοφερό καθεστώς που φαίνεται ότι θα προκύψει μετά το πέρας της. Σε συνέχεια της ολικής απαγόρευσης των παραστάσεων, συναυλιών και ζωντανών εμφανίσεων παντός είδους, προσπάθειες σαν και αυτή έχουν ως στόχο την ολική ισοπέδωση της έκφρασης σε κάθε άλλη της μορφή και την επικράτηση μόνο όσων “καλλιτεχνών” πρόσκεινται στην εξουσία.

Αυτό που επιζητούμε για αρχή, είναι μεγαλύτερη σαφήνεια στα σχετικά νομοσχέδια, ώστε να μην έχει το ελεύθερο ο κάθε τεχνοκράτης να διώκει και να φυλακίζει κατά βούληση, ή εντεταλμένα, μουσικούς, κωμικούς, συγγραφείς, ηθοποιούς κλπ. Αυτό που επιζητούμε κατ’ επέκταση, είναι απλά και ξεκάθαρα, καμία κρατική λογοκρίσια στην τέχνη. Όταν απαγορεύουν τη διέξοδο για έκφραση και διαμαρτυρία μέσω της τέχνης, είναι σαν μας λένε “υπάρχουν και τα όπλα”; Ήταν αυτό τώρα “προτροπή σε βία” και σε “τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων”; Μπορεί. Θα ήταν άδικο αν τελικά συνέβαινε; Με το να οδηγούνε την κοινωνία στα όριά της, όχι”.

Ζήσης Ρούμπος (Stand Up Comedian)

“Υποτίθεται ότι προσπαθεί να γίνει μια αποσαφήνιση τώρα, ότι αφορά σε οπτικοακουστικό υλικό που δεν μας αγγίζει εμάς. Ωστόσο, εξ αρχής η ανησυχία μας ήταν ότι – όπως έχει αποδειχθεί και στο παρελθόν – ο νόμος εφαρμόζεται πάντα και με κριτήρια, τα οποία είναι στην ευχέρεια του καθενός. Ότι, δηλαδή, μπορώ εγώ να ανεβάσω κάτι κωμικό δικό μου και οποιοσδήποτε μπορεί να κρίνει ότι αυτό υποπέφτει σε μια κατηγορία που μπορεί να δώσει το δικαίωμα να το κατεβάσουν ή να με καταγγείλουν ή να διωχθώ.

Παραμένει μια ανησυχία για τη σαφή διατύπωση και την εφαρμογή

Αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό, γι’ αυτό κινητοποιηθήκαμε. Είναι θετική η τροπή που πήραν τα πράγματα. Τώρα, από ‘κει και πέρα, θα δείξει η πράξη. Παραμένει μια ανησυχία για τη σαφή διατύπωση και, φυσικά, την εφαρμογή. Δεν επαναπαυόμαστε, θα οργανωθούμε να δούμε τι θα ισχύσει και τι όχι”.

Τι προέβλεπε το άρθρο 8 στην αρχική του μορφή

Προτού ανακοινωθεί η τροποποίηση του άρθρου 8, η Ευρωπαϊκή Οδηγία προέβλεπε διατάξεις οι οποίες σχετίζονται με τον “τρομονόμο” (άρθρο 187Α του ποινικού κώδικα) και βάσει αυτής “οι υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων επικοινωνίας δεν πρέπει να περιλαμβάνουν υποκίνηση βίας ή μίσους που απευθύνεται σε ομάδες ή σε μέλη ομάδας που βασίζονται σε διακρίσεις λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικής ή οποιασδήποτε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή εθνικότητας σύμφωνα με το Άρθρο 21 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Η δημόσια πρόκληση για διάπραξη τρομοκρατικού εγκλήματος απαγορεύεται επίσης”.

Ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος καταδίκασε απερίφραστα το άρθρο 8, αναφέροντας πως πολύ σύντομα ενδέχεται να δούμε ποινές και διώξεις σε καλλιτέχνες για τα έργα τους, με το πρόσχημα υποκίνησης σε βία ή μίσος και φέρνοντας ως παράδειγμα περιπτώσεις ευρωπαίων καλλιτεχνών που καταδικάστηκαν σε φυλάκιση. Η αντίστοιχη Οδηγία σε χώρες του εξωτερικού αποτέλεσε τα τελευταία δύο χρόνια την αφορμή για να διωχθούν και να φυλακιστούν καλλιτέχνες, το έργο των οποίων θεωρήθηκε “ανατρεπτικό”, με τρανό παράδειγμα τις περιπτώσεις των Ισπανών ράπερς Πάμπλο Χασέλ και Βαλτόνιτς. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ισπανία, με βάση αντίστοιχη νομοθεσία, έχουν ήδη γίνει 76 διώξεις.

Μιλώντας στο News 24/7 την Πέμπτη (11/02), την μέρα δηλαδή που το “νομοσχέδιο Λιβάνιου” θα κατέβαινε στη Βουλή, ο Γρηγόρης Κλιούμης από τα Υπόγεια Ρεύματα και οι Magic de Spell είχαν αναφερθεί στους κινδύνους του άρθρου 8, προτού αποφασιστεί η τροποποίηση.

Γρηγόρης Κλιούμης (Μουσικός – Υπόγεια Ρεύματα)

“Είναι ποινικοποίηση της τέχνης. Είναι μία κατάσταση που ετοιμάζεται αρκετό καιρό, τα πράγματα τα παρατηρούμε να ψηφίζονται στο εξωτερικό και με τη σειρά τους έρχονται κι εδώ. Είναι κάτι απαράδεκτο με πρόσχημα την προστασία και ό,τι extreme μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτή την περίοδο. Το μεγαλύτερο ποσοστό του ανεξάρτητου χώρου στη μουσική, όχι του κυρίαρχου mainstream, έχει τέτοιες θεματολογίες. Μιλά για συγκρούσεις. Και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα άλλο. Εμείς θα συνεχίσουμε τα ίδια να κάνουμε και να γράφουμε. Είναι μία κατάσταση που πρέπει να ενώσει τους πληττόμενους και να αντισταθούμε. Όσο για τον όρο “χούντα”, θα πρέπει για τα πράγματα να ανακαλύψουμε νέους όρους. Είναι κάτι σε αυτή την κατεύθυνση, που δεν ξέρω καν αν είναι περισσότερο ή λιγότερο επικίνδυνο. Ζούμε ένα νέο πράγμα. Ονομάζοντάς το “χούντα”, μας έρχονται στο μυαλό και Πολυτεχνεία, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο θα έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε Πολυτεχνεία σε αυτό τον κόσμο που δημιουργείται. Θα εξαφανιστεί το πολιτικό τραγούδι. Όσοι χάρηκαν για το κόψιμο του Τραμπ, θα πρέπει να το ξανασκεφτούν. Η λογοκρισία προς όπου και να κατευθύνεται, είναι προβληματική στην κοινωνία. Και η αυτολογοκρισία είναι, αλλά περισσότερο η λογοκρισία.

Η λογοκρισία προς όπου και να κατευθύνεται, είναι προβληματική για την κοινωνία

Θα γίνει με κριτήρια που θα «ταϊστούν» σε ένα αλγόριθμο και θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν τους διαχωρισμούς που χρειάζονται. Θα γίνει αυτόματα και πάρα πολύ γρήγορα. Αν σκεφτούμε ότι αυτά τα πράγματα συμβαίνουν ήδη σε άλλες χώρες, η αλλαγή θα είναι εν μία νυκτί. Θα αλλάξει αυτό που ελπίζαμε ότι θα προσέφερε το διαδίκτυο, το χάος και την ελευθερία. Αυτό θα γκρεμιστεί σε μία νύχτα. Θα λειτουργήσει απόλυτα κατασταλτικά για τους καλλιτέχνες. Και στην πράξη, καθώς μπορεί να καταλήξουμε στη φυλακή, και σίγουρα – εκτός αυτού – θα υπάρξει και μία τρομακτική αυτολογκρισία για τους ανθρώπους. Θα γίνουμε όλοι θύματα που δεν θα μιλάμε, που είναι και πρόσφατο. Αν δεν έχεις βήμα να μιλήσεις, έχεις φιμωθεί. Και, επίσης, αν έχεις φόβο, έχεις αυτολογοκριθεί. Είναι δυσοίωνα τα πράγματα.

Αν δεν έχεις βήμα να μιλήσεις, έχεις φιμωθεί. Κι αν έχεις φόβο, έχεις αυτολογοκριθεί

Πάντως, βλέπω κίνηση. Νιώθω ότι οι άνθρωποι οι πληττόμενοι έχουν ένα επίπεδο ενημέρωσης για τα ζητήματα. Νομίζω ότι θα αντισταθούμε όσο μπορούμε. Ας είναι μία ακόμη οδηγία της ΕΕ που η Ελλάδα δεν τηρεί, όπως τις περιβαλλοντολογικές και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ας πληρώσουμε. Δεν θα πλήξει μόνο εμάς. Είναι πολύ μεγαλύτερο το πρόβλημα από τον καλλιτεχνικό χώρο και τον χώρο της δημιουργίας. Θα έχει πολύ άσχημες επιπτώσεις σε όλη την κοινωνία. Απλώνει παντού, ακόμη και στην ενημέρωση. Αν εμβαθύνουμε θα δούμε ότι δεν υπάρχουν σημεία που δεν επηρεάζει. Ελπίζουμε να αντισταθούμε”.

Magic De Spell (Συγκρότημα)

“Η λογοκρισία έχει αναδειχθεί σε κυρίαρχο πρόβλημα τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο στην τέχνη, αλλά και σε κάθε μορφή ενημέρωσης, ακόμη και επιστημονικής. Εμείς ως τώρα ξέραμε ότι μπορεί να μας “κόψει” κάποια πλατφόρμα στα social media.

Η τέχνη δεν γίνεται να σταματήσει, θα βρει τον δρόμο της

Πλέον, θα ανησυχούμε μην καταδικαστούμε μέχρι και σε ποινή φυλάκισης(!) για τα περιεχόμενα των στίχων μας. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να ξέρουν όλοι πως η τέχνη δε γίνεται να σταματήσει. Θα βρει το δρόμο της, όπως συνέβη και επί χούντας”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr