Αυτό το μικρό βιβλίο του Γιόζεφ Ροτ αποκαλύπτει μοναδικά την αξία της ερωτικής αποχώρησης

“Ο σταθμάρχης Φαλλμεράυερ” του Γιόζεφ Ροτ (Joseph Roth) είναι ένα βιβλίο μικρό. Μία νουβέλα που διαβάζεται απνευστί, σ΄ ένα μόνο απόγευμα και περιγράφει έναν κεραυνοβόλο έρωτα.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που η Nαντίν Γκόρντιμερ έχει γράψει για το βιβλίο αυτό που εκδόθηκε το 1933, τον πρώτο χρόνο της κυριαρχίας των Ναζί στη Γερμανία, πως το θεωρεί εφάμιλλο, αν όχι ανώτερο, ακόμα και των διηγημάτων του Τσέχοφ.

Ο Αυστριακός σταθμάρχης Άνταμ Φαλλμεράυερ ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα τη Ρωσίδα κόμησσα Βαλέβσκα μία βροχερή νύχτα στον Σταθμό Λ., εκεί όπου έλαβε χώρα ένα τρομερό σιδηροδρομικό ατύχημα. Η θύελλα αυτή της αγάπης ήταν τόσο ορμητική που τον έβγαλε από τις συμβάσεις του, τον έκανε να αφήσει πίσω του τα πάντα, τις δίδυμες κόρες του, τη γυναίκα του. Αψήφησε τον κραταιό σύζυγο της κόμησσας τον πόλεμο τον ίδιο, την ίδια του τη ζωή. Έπεσε και κολύμπησε στα πιο έντονα του συναισθήματα παρασύροντας μαζί του και την Βαλέβσκα. Ο έρωτάς τους στήνεται πάνω στα συντρίμμια της παλιάς τους ζωής, χιλιάδες μίλια μακριά. Ζουν ο ένας για τον άλλον. Ζουν για τη στιγμή. Κι ως γνωστόν η στιγμή δε διαρκεί για πάντα.

Ο Γιόζεφ Ροτ με ένα αριστοτεχνικό πλέξιμο πλοκής κατορθώνει να πετύχει αυτό που άλλοι δεν μπορούν μέσα σε εκατοντάδες σελίδες. Γράφει ένα καταιγιστικό ερωτικό μυθιστόρημα διεισδύοντας μοναδικά μέσα στην ψυχοσύνθεση του ήρωά του και μας κάνει κοινωνούς των πιο μύχιων σκέψεών του. Οι δονήσεις που προκαλεί είναι τεράστιες. Το τέλος είναι τόσο απροσδόκητο και απότομο που δίνει γροθιά στο στομάχι με τον ωμό ρεαλισμό του. Γιατί αποκαλύπτει την αξία της ερωτικής υποχώρησης και αποχώρησης τη σωστή στιγμή.

Ποιος είναι ο Γιόζεφ Ροτ

Ο Γιόζεφ Ροτ γεννήθηκε το 1894 από εβραίους γονείς στην Ανατολική Γαλικία (σημερινή Ουκρανία). Σπούδασε φιλοσοφία και γερμανική φιλολογία στο Λέμπεργκ και στη Βιέννη. Το 1916 κατάχθηκε στον αυστριακό στρατό και έλαβε μέρος στον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο. Στο διάστημα του μεσοπολέμου εργάστηκε ως δημοσιογράφος στη Βιέννη και στο Βερολίνο, όπου έζησε δώδεκα χρόνια (μετά το 1920). Ήδη από το 1922 εντοπίζει και στηλιτεύει από τους πρώτους τον Χίτλερ. Εβραίος ο ίδιος, ασκεί έντονη κριτική στη συμβιβαστική στάση της εβραϊκής κοινότητας. Το πρώτο του μυθιστόρημα, “Το δίχτυ της αράχνης”, δημοσιεύτηκε το 1923 σε συνέχειες σε αυστριακή εφημερίδα και είχε αρκετή επιτυχία. Το 1926 έμεινε τέσσερις μήνες στη Σοβιετική Ένωση όπου αρχίζει να γράφει τα μυθιστορήματα “Φυγή χωρίς τέλος” και “Ο βουβός προφήτης”. Από το 1932 δηλώνει σ’ ένα φίλο του: “Πρέπει να φύγουμε. Θα κάψουν τα βιβλία μας και θα είμαστε εμείς ο στόχος… Πρέπει να φύγουμε ώστε μόνο τα βιβλία μας να παραδοθούν στην πυρά.” Στις 30 Ιανουαρίου του 1933, τη μέρα που ο Χίτλερ αναγορεύεται καγκελάριος του Ράιχ, ο Ροτ μεταναστεύει οριστικά στο Παρίσι, όπου θα περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του φτωχός και αλκοολικός, ως το θάνατό του το 1939. Άφησε έργο εκτεταμένο και ποικίλο: δεκατρία μυθιστορήματα, οχτώ μεγάλα αφηγήματα, τρεις τόμους δοκιμίων και ανταποκρίσεων, αμέτρητα άρθρα. Κυριότερα μυθιστορήματά του: “Hotel Savoy” (1924), “Φυγή χωρίς τέλος” (1927), “Το εμβατήριο Ραντέτσκι” (1932) και “Η κρύπτη των Καπουτσίνων” (1938). Στο κύκνειο άσμα του, “Ο θρύλος του Αγίου Πότη” (1939), ο Ροτ χωρίς να αυτοβιογραφείται, δίνει μια γλαφυρή, γλυκιά και ταυτόχρονη τραγική μυθιστορία της απόλυτης παράδοσης στο πάθος του.