Η Σαρίτα Χαΐμ γράφει το ‘Placebo’ της ελληνικής οικογένειας

Ο Μπίλλυ είναι ένας νέος είκοσι δύο χρονών γεμάτος δημιουργικότητα και όρεξη για ζωή. Στόχος του να αφήσει την Αθήνα του σήμερα για ένα μεταπτυχιακό στο εξωτερικό. Μέχρι να μαζέψει τα χρήματα που χρειάζονται για το ταξίδι του, δουλεύει στην καφετέρια της μητέρας του, ενώ τα βράδια καταπιάνεται με τη δημιουργία ενός περιοδικού φανζίν με τον τίτλο Placebo*.

Το σύμπαν του Placebo συμπληρώνουν η αδελφή του, με τη σκοτεινή ψυχοσύνθεση και το κρυφό νοσηρό μυστικό της, μια τσαλακωμένη μητέρα που νιώθει πως η ζωή της χρωστάει, ένας ηττημένος πατέρας σε κρίση μέσης ηλικίας. Ωστόσο σαν δορυφόροι γύρω τους εμφανίζονται φιλικά πρόσωπα που αντιμετωπίζουν προσωπικά διλλήματα και απρόβλεπτες καταστάσεις.

Τα παραπάνω αναπτύσσονται στο κοινωνικό μυθιστόρημα που έγραψε η Σαρίτα Χαΐμ για να περιγράψει γλαφυρά μια πόλη κουρασμένη και για να μιλήσει για τους νέους της Ελλάδας του 2018 που καθημερινά προσπαθούν μέσα τους να λύσουν μία απορία: Το να είσαι νέος στη σύγχρονη Ελλάδα, είναι άραγε ασυγχώρητο;

Το News 24/7 μίλησε με τη Σαρίτα Χαΐμ για το βιβλίο της, σε μια συζήτηση που ξεκινά με λογοτεχνία, περνά μέσα από την οικονομική κρίση και καταλήγει στις παθογένειες της ελληνικής οικογένειας.

-Ποια ήταν η αφορμή για να γράψετε το βιβλίο; Εμπεριέχει βιογραφικά στοιχεία; Ή είναι προϊόν μυθοπλασίας;

Επιστρέφοντας το 2011 στην Ελλάδα ύστερα από πολυετή παραμονή στο εξωτερικό, ανακάλυψα πως η χώρα που είχα αφήσει πίσω μου δεν είχε καμία σχέση με τη χώρα που βρήκα γυρίζοντας. Οι παθογένειες, βέβαια, πάντα υπήρχαν απλά ήταν καλά κρυμμένες κάτω από το χαλί. Τώρα πια δεν μπορούμε να κάνουμε πως δεν βλέπουμε. Το βιβλίο δεν είναι βιογραφικό με την αυστηρή έννοια, δεν παύει όμως να είναι η πραγματικότητα που όλοι βιώνουμε καθημερινά.

-Σε ποιο αναγνωστικό κοινό απευθύνεται το Placebo ;  Στοχεύατε κάπου ηλικιακά;

Όταν γράφω ένα βιβλίο δεν σκέφτομαι τίποτε άλλο παρά μονάχα την ιστορία. Εν προκειμένω, το Placebo είναι ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα, οπότε τολμώ να πω πως απευθύνεται τόσο στο νεότερο όσο και σε μεγαλύτερο αναγνωστικό κοινό. Ο αναγνώστης ανεξάρτητα με την ηλικία του θα βρει τον ήρωα του να ταυτιστεί.

-Το Placebo είναι ένα περιοδικό φανζίν. Εσείς αγοράζετε ή αγοράζατε παλαιότερα περιοδικά φανζίν; Κι αν ναι ποια;

Τα φανζίν απευθύνονται σε φανατικούς του είδους και προσωπικά εγώ δεν θα έλεγα πως έχω τέτοιες εμμονές. Ωστόσο ορισμένα από αυτά είναι εξαιρετικά και με ιδιαίτερη καλλιτεχνική αξία.

-Ποιες είναι οι διαφορές που εντοπίζεται στους «σύγχρονους νέους» και στους εφήβους της εποχής μας σε σχέση με τις παλαιότερες γενιές;

Η μοντέρνα παιδοκεντρική διαπαιδαγώγηση, όπου τα πάντα ορίζονται και λειτουργούν με γνώμονα τις ανάγκες του παιδιού, σε συνδυασμό με την τεχνολογία που αναπτύσσεται εκθετικά έχουν δημιουργήσει ένα διαφορετικό μοντέλο νέου ανθρώπου που ομολογώ είμαι περίεργη να δω πως θα εξελιχθεί. 

-Μετά από οκτώ χρόνια κρίσης, αισιοδοξείτε πως τα πράγματα μπορούν να βελτιωθούν;

Οι αλλαγές δεν γίνονται από την μια μέρα στην άλλη.  Η κοινωνία μας, περισσότερο από ποτέ, διακατέχεται από στερεοτυπικές αγκυλώσεις και ξεπερασμένες πρακτικές. Η αισιοδοξία θα αρχίζει να υπάρχει σαν επιλογή όταν θα αποκτήσουμε δομές και κανόνες τους οποίους θα πεισθούμε να ακολουθήσουμε, όχι γιατί κάποιος μας τους επιβάλλει, αλλά γιατί αυτό εξυπηρετεί το ευρύτερο καλό και όχι τον μικρόκοσμό μας.

-Πώς κρίνετε την παραγωγή στο ελληνικό βιβλίο τα τελευταία χρόνια;

Το Ελληνικό βιβλίο δείχνει να έχει μια άνθηση.  Δεν σας κρύβω όμως πως θα επιθυμούσα  να μεγαλώσει με τους ίδιους ρυθμούς και το αναγνωστικό κοινό.

-Εν μέσω κρίσης, το κοινό στη χώρα μας δείχνει πως στρέφεται και πάλι στο βιβλίο τα τελευταία χρόνια.  Πώς το εξηγείτε;

Μακάρι να είναι έτσι όπως το λέτε, αλλά νομίζω πως ακόμα έχουμε σαν χώρα μεγάλο περιθώριο βελτίωσης. Ο μέσος όρος ανάγνωσης στην Ελλάδα, σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, είναι σχετικά χαμηλός. Ελπίζω οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε τα τελευταία χρόνια να αποδειχθούν ωφέλιμες για το βιβλίο. Δεν υπάρχει καλύτερος σύντροφος σε δύσκολους καιρούς.

-Προσωπικά παρότι ζήσατε και στο εξωτερικό, αποφασίσατε να επιστρέψετε και να μείνετε στην Αθήνα. Πώς βλέπετε την πόλη να αλλάζει μέσα στα χρόνια και πως αισθάνεστε;  Είναι ίσως μια πηγή δημιουργίας για εσάς, ένας καμβάς έμπνευσης;

Αλίμονο αν περίμενα να παραμείνει η πόλη «παγωμένη», ακινητοποιημένη, ακριβώς όπως την άφησα.  Οι αλλαγές είναι καλοδεχούμενες όταν είναι προς όφελος των ανθρώπων, κάτι που δεν συμβαίνει στην περίπτωσή μας. Η Αθήνα είναι μια πόλη που είτε την αγαπάς πολύ είτε δεν την αντέχεις. Στη δική μου περίπτωση είναι μια μεγάλη αγάπη που την αποδέχομαι με τα όποια ελαττώματά της και ναι, είναι αστείρευτη πηγή έμπνευσης.

-Αν ήσασταν νέα φοιτήτρια στη σημερινή Ελλάδα θα επιλέγατε να στοχεύσετε προς το εξωτερικό ή να μείνετε εδώ;

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα έχει υποστεί μεγάλα πλήγματα εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Ήταν κάτι που ξεκίνησε με εκπτώσεις στην παιδεία από τα δικά μου φοιτητικά χρόνια και κορυφώθηκε στις μέρες μας.  Νομίζω πως αν είχα την οικονομική δυνατότητα σήμερα θα επέλεγα το δρόμο του εξωτερικού, με την ελπίδα πάντα να επιστρέψω και να προσφέρω στον τόπο μου.

-Και τέλος η ελληνική οικογένεια και οι στενές φιλίες αποτελούν ακόμη σταθερές αναφορές στην Ελλάδα του 2018, ή μήπως η ελληνική οικογένεια συντηρεί παθογένειες που θα έπρεπε να είχαν μείνει πίσω;

Η ελληνική οικογένεια από τη μια πλευρά στηρίζει τον ιστό της αλλά από την άλλη αρέσκεται να συντηρεί τις παθογένειες της γιατί αυτές εξυπηρετούν τη διαιώνιση του μοντέλου της. Αναλαμβάνοντας, αυτόκλητα πολλές φορές, το ρόλο του «σωτήρα», κρατά δέσμια τα μέλη της εμποδίζοντας την εξέλιξή τους σε ανεξάρτητες, ώριμες προσωπικότητες. Όλα έχουν το τίμημά τους.

Το Who is Who:

Η Σαρίτα Χαΐμ γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 1968 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πολιτικές Επιστήμες και Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας. Ασχολήθηκε με το μάρκετινγκ και τη διαφήμιση και έζησε για οχτώ χρόνια στο Βουκουρέστι και στο Τορόντο. Το 2012 εκδόθηκε το πρώτο της μυθιστόρημα με τον τίτλο “Ξεκόλλα…” από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.

*Φαινόμενο placebo (πλασέμπο) ονομάζεται το φαινόμενο κατά το οποίο ένας ασθενής παρουσιάζει βελτίωση ενώ λαμβάνει ένα εικονικό φάρμακο, δηλαδή μια ουσία χωρίς πραγματική δράση για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει.

Το Placebo κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ