Ο φετινός νομπελίστας Αμπντουλραζάκ Γκούρνα “έρχεται” στην Ελλάδα

Ο φετινός νικητής του Νόμπελ Λογοτεχνίας 2021, Αμπντουλραζάκ Γκούρνα. ήταν σχεδόν άγνωστος στην Ελλάδα, καθώς δεν είχε μεταφραστεί το έργο του στην ελληνική γλώσσα.

Είναι ιδιαίτερα ευχάριστο το γεγονός πως τον Ιούνιο του 2022 θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ψυχογιός το πιο πρόσφατο μυθιστόρημά του “Afterlives” (2020), σε μετάφραση της Κατερίνας Σχινά.

Afterlives

Το Afterlives είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα, το οποίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Bloomsbury τον Σεπτέμβριο του 2020. Ήταν στη βραχεία λίστα για το βραβείο ORWELL 2021 και στη μακρά λίστα για το βραβείο WALTER SCOTT PRIZE 2021. Τοποθετημένο κυρίως στο πλαίσιο του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, το μυθιστόρημα παρακολουθεί τέσσερις πρωταγωνιστές που ζουν σε μια πόλη στις ακτές των Σουαχίλι της σημερινής Τανζανίας από την εποχή της γερμανικής αποικιακής κυριαρχίας μέχρι λίγα χρόνια μετά την ανεξαρτητοποίηση της χώρας.

Θα ακολουθήσουν τα μυθιστορήματά του By the sea (υποψήφιο για το Booker και το βραβείο της εφημερίδας Los Angeles Times) τον Μάρτιο του 2023, το Desertion (υποψήφιο για το Βραβείο Commonwealth Writers’ Prize) τον Οκτώβριο του 2023 και το Paradise (υποψήφιο για το βραβείο Booker, το βραβείο Whitbread και το Writers Guild) τον Μάρτιο του 2024.

Το Νόμπελ

Θυμίζουμε πως ο 73χρονος συγγραφέας τιμήθηκε από τη Σουηδική Ακαδημία με το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2021 για την «ασυμβίβαστη και συμπονετική διείσδυσή του στις επιπτώσεις της αποικιοκρατίας και στη μοίρα των προσφύγων μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών και ηπείρων».

Ο ίδιος ο Γκούρνα δήλωσε ότι βρισκόταν στην κουζίνα του σπιτιού του, όταν πληροφορήθηκε ότι είναι ο φετινός νικητής του Νόμπελ Λογοτεχνίας – και στην αρχή νόμιζε πως επρόκειτο για φάρσα ή για κάποιο μπέρδεμα. «Αυτά τα πράγματα, το ποιοι είναι οι υποψήφιοι, συνήθως κυκλοφορούν εβδομάδες νωρίτερα, κάποιες φορές ακόμα και μήνες νωρίτερα, οπότε ήταν κάτι που δεν είχα καθόλου στο μυαλό μου. Απλά σκεφτόμουν, ποιος θα το πάρει άραγε;» ανέφερε.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αμπντουλραζάκ Γκούρνα είναι ο πρώτος μαύρος Αφρικανός συγγραφέας που τιμάται με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας έπειτα από 35 χρόνια, καθώς αυτό είχε να συμβεί από το 1986 και τη βράβευση του Νιγηριανού Ουόλε Σογίνκα.

Ποιος είναι ο Αμπντουλραζάκ Γκούρνα

Γεννήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 1948 στο Σουλτανάτο της Ζανζιβάρης, που είναι πλέον μέρος της σημερινής Τανζανίας. Εγκατέλειψε τη Ζανζιβάρη σε ηλικία 18 ετών για να γλιτώσει από τις διώξεις Αράβων πολιτών κατά τη διάρκεια της Ζανζιβαρινής Επανάστασης και έφτασε στην Αγγλία το 1968 ως πρόσφυγας.

Αρχικά σπούδασε στο Εκκλησιακό Πανεπιστήμιο του Χριστού στο Κάντερμπερι, τα πτυχία του οποίου απονεμήθηκαν τότε από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Στη συνέχεια μετακόμισε στο Πανεπιστήμιο του Κεντ, όπου απέκτησε το διδακτορικό του, με διατριβή με τίτλο Κριτήρια στην κριτική της δυτικοαφρικανικής μυθοπλασίας, το 1982. Από το 1980 έως το 1983, ο Γκούρνα πραγματοποίησε διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο Μπαγέρο της Νιγηρίας. Ήταν καθηγητής στο τμήμα αγγλικών του Πανεπιστημίου του Κεντ μέχρι τη συνταξιοδότησή του.

Ξεκίνησε τη συγγραφή σε ηλικία 21 ετών στην Αγγλία, επιλέγοντας ως γλώσσα γραφής του την αγγλική, αν και μητρική του γλώσσα ήταν η σουαχίλι. Ο Γκούρνα επιμελήθηκε δύο τόμους του Δοκίμια για την αφρικανική γραφή και έχει δημοσιεύσει άρθρα για μια σειρά σύγχρονων μετααποικιακών συγγραφέων, συμπεριλαμβανομένων των Β.Σ. Νάιπολ, Σαλμάν Ρούσντι και Ζόε Γουίκομπ.

Μεγάλο μέρος του έργου του Γκούρνα πραγματοποιείται στην ακτή της Ανατολικής Αφρικής και όλοι οι πρωταγωνιστές των μυθιστορημάτων του εκτός από έναν γεννήθηκαν στη Ζανζιβάρη. Ο κριτικός λογοτεχνίας Μπρους Κινγκ υποστηρίζει ότι τα μυθιστορήματα του Γκούρνα τοποθετούν τους πρωταγωνιστές της Ανατολικής Αφρικής στο ευρύτερο διεθνές τους πλαίσιο, παρατηρώντας ότι, στη μυθοπλασία του Γκούρνα, «οι Αφρικανοί ήταν πάντα μέρος του μεγαλύτερου, μεταβαλλόμενου κόσμου». Σύμφωνα με τον Κινγκ, οι χαρακτήρες του Γκούρνα συχνά ξεριζώνονται, αποξενώνονται, είναι ανεπιθύμητοι και ως εκ τούτου είναι, ή αισθάνονται, θύματα μνησικακίας». Η Φελίσιτι Χαντ προτείνει ότι τα μυθιστορήματα του Γκούρνα Θαυμάζοντας τη Σιωπή, Δίπλα στη Θάλασσα και Εγκατάλειψη αφορούν «την αποξένωση και η μοναξιά που η μετανάστευση μπορεί να παράγει και τα ερωτήματα της ψυχής που γεννά για την κάπως κατακερματισμένη ταυτότητα και την ίδια την έννοια του «σπιτιού». Παρατηρεί ότι οι χαρακτήρες του Γκούρνα συνήθως δεν τα καταφέρνουν στο εξωτερικό μετά από τη μετανάστευση τους, χρησιμοποιώντας την ειρωνεία και το χιούμορ για να ανταποκριθεί στην κατάστασή τους. (Πηγή wikipedia)