Στον Νορβηγό Jon Fosse το φετινό Νόμπελ Λογοτεχνίας

Το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας του 2023 απονεμήθηκε στον Νορβηγό συγγραφέα Jon Fosse (Γιον Φόσε) «για τα καινοτόμα θεατρικά έργα και την πεζογραφία του που δίνουν φωνή στο ανείπωτο». 

Ο Fosse, το μινιμαλιστικό και υπερ-νατουραλιστικό ύφος του οποίου ανανέωσε ριζοσπαστικά το τοπίο της Νορβηγικής δραματουργίας, ήταν ανάμεσα στα μεγάλα φαβορί για το Νόμπελ φέτος μαζί με την 70χρονη Κινέζα συγγραφέα Τσαν Σούε, την Καναδή ποιήτρια Αν Κάρσον και τον Ιάπωνα Χαρούκι Μουρακάμι. Όπως είπε ο γραμματέας της Ακαδημίας καθώς ανακοίνωνε το όνομα του Φόσε, επικοινώνησε μαζί του για να τον ενημερώσει και τον βρήκε να οδηγεί στα βόρεια φιορδ της χώρας του. Στις πρώτες δηλώσεις του μετά την ανακοίνωση του βραβείου ανέφερε: “Είμαι συγκλονισμένος και ευγνώμων. Θεωρώ πως είναι μια ανταμοιβή για τη λογοτεχνία που στοχεύει πάνω από όλα να είναι λογοτεχνία, χωρίς άλλη σκέψη”.

Ποιος είναι ο Jon Fosse

Ο Jon Fosse (Γιον Φόσσε) γεννήθηκε το 1959 στο Haugesund της Νορβηγίας και από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 ζει στο Bergen. Σπούδασε συγκριτική λογοτεχνία και δίδαξε στην Ακαδημία Δημιουργικής Γραφής στο Hordaland. Το 1983 εξέδωσε το πρώτο του μυθιστόρημα “Κόκκινο, μαύρο” το οποίο ακολούθησαν πληθώρα άλλων μυθιστορημάτων, ποιητικών συλλογών, δοκιμίων και παιδικών βιβλίων. Το 1994 έγραψε το πρώτο του θεατρικό έργο “Και δε θα χωρίσουμε ποτέ”, που ανέβηκε στην Εθνική Σκηνή του Bergen. Ακολούθησαν τα: “Κάποιος θα έρθει”, “Το παιδί”, “Το όνομα”, για το οποίο τιμήθηκε με το Βραβείο ‘Ιψεν, “Η νύχτα τραγουδά τα τραγούδια της”, “Όνειρο φθινοπώρου”, “Μια μέρα καλοκαιριού”, “Παραλλαγές θανάτου”, “Χειμώνας”, “Τόσο όμορφα”, “Κορίτσι στον καναπέ” και πολλά άλλα. Τον Αύγουστο του 2000 του απονεμήθηκε το Θεατρικό Βραβείο του Βορρά και τον Δεκέμβριο του 2003 χρίστηκε Ιππότης της Γαλλικής Λεγεώνας της Τιμής. Τα βιβλία του κυκλοφορούν στη χώρα μας από τις εκδόσεις Gutenberg, Άγρα, Νεφέλη και Ανατολικός.

Θυμίζουμε πως το Νόμπελ Λογοτεχνίας του 2022 είχε απονεμηθεί στη Γαλλίδα συγγραφέα Annie Ernaux «για το θάρρος και την κλινική οξύτητα με την οποία αποκαλύπτει τις ρίζες, τις αποξενώσεις και τους συλλογικούς περιορισμούς της προσωπικής μνήμης». Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 11 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών. Τα βραβεία Νόμπελ ιδρύθηκαν με τη διαθήκη του Σουηδού εφευρέτη της δυναμίτιδας και επιχειρηματία Άλφρεντ Νόμπελ και απονέμονται από το 1901 για επιτεύγματα στα πεδία της λογοτεχνίας, των θετικών επιστημών και της ειρήνης. Το βραβείο για την οικονομία προστέθηκε αργότερα στα Νόμπελ από τη σουηδική κεντρική τράπεζα.