Τα 5 βιβλία του Paul Auster που “έφυγε” από τη ζωή και πρέπει να διαβάσεις

Ένας από τους σημαντικότερους και πιο δημοφιλείς εκπροσώπους της σύγχρονης λογοτεχνίας, ο Paul Auster “έφυγε” από τη ζωή σε ηλικία 77 ετών μετά από επιπλοκές του καρκίνου του πνεύμονα.

Με μια καριέρα που εκτείνεται σε πολλές δεκαετίες, ο Auster έχει γοητεύσει τους αναγνώστες σε όλο τον κόσμο με τα μυθιστορήματα, τα απομνημονεύματα, τα δοκίμια και την ποίησή του. Από τα πρώιμα έργα του μέχρι τα πιο πρόσφατα, το λογοτεχνικό σύμπαν που πλάθει είναι ένας λαβύρινθος αλληλένδετων αφηγήσεων που εμβαθύνουν στα μυστήρια της ανθρώπινης ύπαρξης.

Paul Auster: Γεννήθηκε στην Αμερική, έγινε διάσημος στην Ευρώπη

Γεννημένος στις 3 Φεβρουαρίου 1947 στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ, ο Auster μεγάλωσε σε ένα σπίτι γεμάτο λογοτεχνία και πνευματικές αναζητήσεις. Σε ένα δοκίμιο του 1995 εξομολογείται πως η συγγραφική του ζωή ξεκίνησε σε ηλικία οκτώ ετών, όταν δεν κατάφερε να πάρει αυτόγραφο από τον ήρωα του μπέιζμπολ, Willie Mays, επειδή ούτε ο ίδιος ούτε οι γονείς του είχαν μαζί τους μολύβι(!). Από τότε, έπαιρνε παντού μαζί του ένα. «Αν υπάρχει ένα μολύβι στην τσέπη σας, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα μια μέρα να μπείτε στον πειρασμό να αρχίσετε να το χρησιμοποιείτε» έγραψε χαρακτηριστικά.

Σπούδασε αγγλική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, και εκεί ανέπτυξε βαθιά εκτίμηση για τα έργα των Κάφκα, Μπέκετ και Μπόρχες, οι επιρροές των οποίων αντηχούν σε όλη τη συγγραφική του δραστηριότητα. Μετά την αποφοίτησή του, ο Auster ξεκίνησε ένα ταξίδι αυτογνωσίας στη Γαλλία, όπου και έκανε διάφορες περιστασιακές δουλειές, ενώ παράλληλα τελειοποιούσε την τέχνη του ως συγγραφέας.

Paul Auster: Αινιγματικοί ήρωες και υπαρξιακά διλήμματα

Η λογοτεχνική καριέρα του Auster απογειώθηκε με τη δημοσίευση του πρώτου του μυθιστορήματος, “Γυάλινη Πόλη“, το πρώτο μέρος της σημαντικής “Τριλογίας της Νέας Υόρκης“. Το έργο αυτό, που εκδόθηκε το 1985 σύστησε στους αναγνώστες το χαρακτηριστικό μείγμα αστυνομικής λογοτεχνίας, μεταμοντερνισμού και φιλοσοφικής ενδοσκόπησης του ύφους του. Η τριλογία αυτή, η οποία περιλαμβάνει επίσης τα “Φαντάσματα” και “Το κλειδωμένο δωμάτιο“, εξερευνά θέματα ταυτότητας, γλώσσας και αναζήτησης νοήματος σε ένα κατακερματισμένο αστικό τοπίο.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του, ο Auster συνέχισε να διευρύνει τα όρια της αφηγηματικής μορφής και δομής, πειραματιζόμενος με τη μεταμυθοπλασία. Τα μυθιστορήματά του έχουν συχνά αινιγματικούς ήρωες που παλεύουν με υπαρξιακά διλήμματα και ξεκινούν αναζητήσεις αυτογνωσίας.

Από τα σουρεαλιστικά τοπία του βιβλίου «Το παλάτι του φεγγαριού» μέχρι τις περίπλοκα υφασμένες πλοκές του “Λεβιάθαν“, η μυθοπλασία του Auster καλεί τους αναγνώστες να αναλογιστούν τα μυστήρια της ανθρώπινης συνείδησης και την άπιαστη φύση της αλήθειας.

Ο Auster δημοσίευε τακτικά τις δεκαετίες του ’80, του ’90 και του ’00, γράφοντας περισσότερα από δώδεκα μυθιστορήματα, μεταξύ των οποίων: «Το βιβλίο των ψευδαισθήσεων» (2002), «Αόρατος» (2009) και «Φλεγόμενο Αγόρι» (2021). Ασχολήθηκε επίσης με τον κινηματογράφο, γράφοντας το σενάριο για την ταινία «Καπνός», σε σκηνοθεσία Γουέιν Γουάνγκ, για το οποίο κέρδισε το βραβείο Independent Spirit για το καλύτερο πρώτο σενάριο το 1995.

Εκτός από τα μυθιστορήματά του, έχει συγγράψει και μη μυθοπλαστικά έργα, μεταξύ των οποίων το “Η επινόηση της μοναξιάς” και το “Ημερολόγιο του χειμώνα”, τα οποία προσφέρουν προσωπικές σκέψεις για τη ζωή, την οικογένεια και τη δημιουργική του διαδικασία.

Η λογοτεχνική του κληρονομιά παραμένει ζωντανή και επίκαιρη καθώς εμπνέει αναγνώστες και συγγραφείς. Είτε εμβαθύνοντας στα σκοτεινά σοκάκια της Νέας Υόρκης είτε εξερευνώντας τις εσοχές της ανθρώπινης ψυχής, η γραφή του Auster μάς υπενθυμίζει τη δύναμη της αφήγησης να φωτίζει τις κρυμμένες αλήθειες που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της καθημερινής ζωής. Σε έναν κόσμο γεμάτο αβεβαιότητα και ασάφεια, τα μυθιστορήματά του προσφέρουν ένα φως-οδηγό, προσκαλώντας τους να ξεκινήσουν ένα ταξίδι ανακάλυψης και αυτοαναστοχασμού.

Περιέργο, αλλά ο Auster ήταν περισσότερο γνωστός στην Ευρώπη παρά στη γενέτειρά του, τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 2006 του απονεμήθηκε το βραβείο λογοτεχνίας του Πρίγκιπα των Αστουριών της Ισπανίας, ενώ το 1993 του απονεμήθηκε το Prix Médicis Étranger για το «Λεβιάθαν». Ήταν επίσης Ιππότης του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων (Commandeur de l’Ordre des Arts et des Lettres).

Ας δούμε ποια είναι τα βιβλία του Paul Auster που πρέπει να έχεις στη βιβλιοθήκη σου:

Η τριλογία της Νέας Υόρκης (1987)

Η συλλογή αυτή θεωρείται συχνά ως το σημαντικότερο έργο του Auster λόγω της βαθιάς επιρροής της στη μεταμοντέρνα λογοτεχνία. Συνδυάζει επιδέξια στοιχεία αστυνομικής λογοτεχνίας με υπαρξιακή φιλοσοφία, αμφισβητώντας τις παραδοσιακές αφηγηματικές συμβάσεις και εξερευνώντας θέματα ταυτότητας, γλώσσας και φύσης της πραγματικότητας.

Αν θα έπρεπε κάποιος να διαλέξει ανάμεσα στις τρεις ιστορίες της “Τριλογίας της Νέας Υόρκης“, η “Γυάλινη Πόλη” ξεχωρίζει για την καινοτόμο αφηγηματική δομή της και τη διερεύνηση της πολυπλοκότητας της ανθρώπινης ταυτότητας. Εμβαθύνει στα θέματα της μοναξιάς, της εμμονής και των θολών ορίων μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας, αφήνοντας μόνιμο αντίκτυπο στους αναγνώστες και επηρεάζοντας τις επόμενες γενιές συγγραφέων.

Η επινόηση της μοναξιάς (1982)

Τα πρώτα απομνημονεύματα του Auster είναι σημαντικά για τη βαθιά προσωπική εξερεύνηση της θλίψης, της απώλειας και της φύσης της μνήμης. Μέσα από ένα μείγμα απομνημονευμάτων, στοχασμού και φιλοσοφικής έρευνας, ο Auster καταπιάνεται με τον θάνατο του πατέρα του και εξετάζει την πολυπλοκότητα των οικογενειακών σχέσεων, θέτοντας τις βάσεις για πολλά από τα θέματα που επαναλαμβάνονται σε όλη τη μυθοπλασία του.

Η μουσική του πεπρωμένου (1990)

Αυτό το μυθιστόρημα εξερευνά θέματα της μοίρας, της τύχης και της αναζήτησης νοήματος σε ένα φαινομενικά τυχαίο σύμπαν. Η ιστορία ακολουθεί τον Jim Nashe, έναν άτυχο τζογαδόρο, και τον Jack Pozzi, έναν πλούσιο και εκκεντρικό τζογαδόρο, καθώς μπαίνουν σε ένα χαρτοπαίγνιο υψηλού κινδύνου με δυνητικά καθοριστικές για τη ζωή τους συνέπειες. Μέσα από τις εμπειρίες τους, ο Auster εξετάζει την απρόβλεπτη φύση της ανθρώπινης ύπαρξης και τους τρόπους με τους οποίους τα άτομα παλεύουν με δυνάμεις πέρα από τον έλεγχό τους.

Λεβιάθαν (1992)

Ο “Λεβιάθαν” είναι ένα σύνθετο και πολυεπίπεδο μυθιστόρημα που συνυφαίνει πολλαπλές αφηγήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ιστορίας ενός συγγραφέα ονόματι Πίτερ Άαρον, ο οποίος εμπλέκεται στη μυστηριώδη εξαφάνιση του φίλου του και συναδέλφου του συγγραφέα, Μπέντζαμιν Σακς. Καθώς ο Άαρον ερευνά τη ζωή και την εξαφάνιση του Sachs, έρχεται αντιμέτωπος με ερωτήματα σχετικά με την ταυτότητα, την αλήθεια και τη φύση της ίδιας της αφήγησης. Η περίπλοκη δομή και το θεματικό βάθος του μυθιστορήματος το καθιστούν σημαντικό έργο στο έργο του Auster, αναδεικνύοντας την ικανότητά του να δημιουργεί συναρπαστικές αφηγήσεις που θολώνουν τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και μυθοπλασίας.

4 3 2 1 (2018)

Πρόκειται για ένα επικό μυθιστόρημα ενηλικίωσης και μαθητείας, ένα αξιομνημόνευτο μοντάζ ανταγωνιστικών και συμπληρωματικών αφηγήσεων, ένα πολλαπλό μυθιστόρημα.
Στις 3 Μαρτίου 1947 γεννιέται ο Άρτσιμπαλντ Ισαάκ Φέργκιουσον, το μοναδικό παιδί της Ρόουζ και του Στάνλεϊ Φέργκιουσον. Από αυτή την αφετηρία ξεκινούν τέσσερα παράλληλα μονοπάτια ζωής: τέσσερις Φέργκιουσον που θα ζήσουν τέσσερις εντελώς διαφορετικές ζωές. Η τύχη των οικογενειών τους αποκλίνει. Οι έρωτες, οι φιλίες και τα πάθη τους είναι αντίθετα. Ωστόσο κάθε εκδοχή της ιστορίας του Φέργκιουσον διατρέχει το κατακερματισμένο πεδίο της Αμερικής των μέσων του 20ού αιώνα σε ένα μεγαλόπνοο μυθιστόρημα για το δικαίωμα στην ύπαρξη και τις ατελείωτες εκδοχές της, για την αγάπη και την πληρότητα της ζωής.

Μέσα στο βιβλίο αυτό βρίσκεται και ένα αληθινό περιστατικό του συγγραφέα.
Ο Auster σε ηλικία 14 ετών, ενώ έκανε πεζοπορία κατά τη διάρκεια μιας καλοκαιρινής κατασκήνωσης, ήταν αυτόπτης μάρτυρας ενός τραγικού περιστατικού: ένα αγόρι λίγα εκατοστά μακριά του χτυπήθηκε από κεραυνό και πέθανε ακαριαία. Το γεγονός αυτό έχει δηλώσει πως «άλλαξε εντελώς» τη ζωή του και το σκεφτόταν «κάθε μέρα». Η τύχη, «όπως είναι λογικό, έγινε ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στη μυθοπλασία του», έγραψε η κριτικός Laura Miller το 2017. Ένα παρόμοιο περιστατικό συμβαίνει στο «4 3 2 1», καθώς σε μία από τις τέσσερις εκδοχές του πρωταγωνιστή Άρτσι Φέργκιουσον στο βιβλίο, αυτός τρέχει κάτω από ένα δέντρο σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση και σκοτώνεται από ένα κλαδί που πέφτει, όταν τον χτυπάει κεραυνός.