Σχέση Πυγμαλίων: Τι είναι και ποιο διάσημο ζευγάρι (μάλλον) τη βιώνει

Η έννοια της “Σχέσης Πυγμαλίων” έχει αρχίσει να κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια, με τους ειδικούς να χρησιμοποιούν τον όρο για να εξηγήσουν μια συγκεκριμένη κατηγορία ζευγαριών με τοξικά χαρακτηριστικά.

Πρόκειται για ένα σχεσιακό μοτίβο που πήρε το όνομά του από τον αρχαίο μύθο του Πυγμαλίωνα και αναφέρεται σε μια δυναμική όπου το ένα μέλος της σχέσης προσπαθεί να “διαμορφώσει” ή να “μεταμορφώσει” το άλλο σύμφωνα με τα δικά του πρότυπα και επιθυμίες. Το γεγονός αυτό έχει ως επί των πλείστων αρνητικές επιπτώσεις στη συναισθηματική και ψυχολογική ανεξαρτησία του ατόμου που βρίσκεται στη θέση του “διαμορφούμενου”.

Ο μύθος του Πυγμαλίωνα στην Αρχαία Ελλάδα

Ο μύθος του Πυγμαλίωνα αναφέρεται σε έναν βασιλιά της Κύπρου, ο οποίος, απογοητευμένος από τις γυναίκες και χωρίς να καταφέρει να βρει αυτή που θα του ταίριαζε, δημιουργεί ένα άγαλμα από ελεφαντόδοντο που απεικονίζει την τέλεια γυναίκα. Ο Πυγμαλίων, μαγεμένος από το άγαλμα, το αγαπά και προσεύχεται στη θεά Αφροδίτη να το ζωντανέψει. Η θεά ικανοποιεί την επιθυμία του και το άγαλμα μετατρέπεται σε ζωντανή γυναίκα, τη Γαλάτεια, την οποία ο Πυγμαλίων παντρεύεται.

Ο μύθος συνδέεται με την ιδέα του “δημιουργήματος” που αποκτά ζωή μέσω της αγάπης και του πάθους. Ωστόσο, στη σύγχρονη ψυχολογία και κοινωνία, η έννοια της σχέσης Πυγμαλίων χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια δυναμική, όπου το ένα άτομο προσπαθεί να διαπλάσει το άλλο σύμφωνα με τις δικές του επιθυμίες και πρότυπα.

Το διάσημο ζευγάρι που έφερε τον όρο ξανά στο προσκήνιο

Τις τελευταίες ημέρες, το διαδίκτυο έχει κατακλειστεί από δημοσιεύματα και αναλύσεις ειδικών αναφορικά με το συγκεκριμένο μοντέλο σχέσης με αφορμή την εμφάνιση της Bianca Censori και του Kanye West στα βραβεία Grammy που προκάλεσε σάλο.

Όταν η 30χρονη αρχιτέκτονας Bianca Censori έβγαλε το μαύρο παλτό της στο κόκκινο χαλί των μουσικών βραβείων, και αποκάλυψε το εντελώς διαφανές φόρεμα, ολόκληρος ο πλανήτης έμεινε άφωνος.

Ο Kanye West χρειάστηκε μόλις λίγες λέξεις για να πείσει την σύζυγό του να αποχωριστεί το πανωφόρι της. Και ενώ αρχικά όλοι έμειναν άναυδοι όταν η Bianca έβγαλε το παλτό της, οι περισσότεροι πλέον – και ειδικά μετά τις φήμες χωρισμού – αναρωτιούνται αν ο Kanye ελέγχει τη Bianca, ή αλλιώς εάν πρόκειται για μια “σχέση Πυγμαλίων”.

“Δεν έμοιαζε σαν να ήταν απόλυτα σύμφωνη με αυτό. Είναι κάτι που με κάνει να ανησυχώ για το πώς είναι πραγματικά η σχέση τους”, αποκάλυψε στην The Sun μια ηθοποιός που βρέθηκε μπροστά στο περιστατικό.

“Η Bianca δεν φαινόταν να θέλει να βρίσκεται εκεί, ενώ ο Kanye έμοιαζε να απολαμβάνει όλη την προσοχή, γνωρίζοντας την προβολή που θα του έφερνε αργότερα”, συμπλήρωσε.

Τι μπορεί πραγματικά να κρύβεται πίσω από αυτήν την παράξενη σχέση

Η Δρ. LaShandra Batiste-Manary, ειδικός στις σχέσεις και την ενδυνάμωση των γυναικών, εξήγησε πως το ζευγάρι θα μπορούσε να βρίσκεται σε μια “Πυγμαλιωνική σχέση”:

Όπως εξήγησε, μια Πυγμαλιωνική σχέση είναι συχνά μονόπλευρη, όπου ένας από τους δύο συντρόφους υπαγορεύει στον άλλον πώς να φαίνεται και να συμπεριφέρεται.

Αυτό γίνεται συχνά με την ψευδαίσθηση της “βελτίωσης” ή της “έμπνευσης”.

“Μια Πυγμαλιωνική σχέση συμβαίνει όταν ένας σύντροφος υπαγορεύει πώς ο άλλος πρέπει να φαίνεται, να συμπεριφέρεται ή να υπάρχει στον κόσμο, συνήθως υπό το πρόσχημα της ‘βελτίωσης’ ή της ‘έμπνευσης'”, εξήγησε η Δρ. Batiste-Manary.

“Αντί για προσωπική ανάπτυξη, η πλήρης αναδιαμόρφωση της ταυτότητας κάποιου για να ταιριάξει στο όραμα του συντρόφου του μπορεί να σημαίνει απώλεια της αυτονομίας και της αυτοδιάθεσης”, συμπλήρωσε.

Αυτό το μοτίβο παρατηρείται στη σχέση του Kanye με τη Bianca. Η πρόσφατη εμφάνισή της στα Grammys εγείρει ερωτήματα για το αν ήταν δική της απόφαση ή αν ένιωθε άνετα με το συγκεκριμένο ντύσιμο.

Η εμφάνισή της λέγεται ότι αντικατοπτρίζει το εξώφυλλο του νέου άλμπουμ του Kanye, Vultures 1, γεγονός που κάνει πολλούς να αναρωτιούνται αν αυτή η “μεταμόρφωση” είναι δική της επιλογή ή αν διαμορφώνεται για να γίνει μια ζωντανή “αντανάκλαση” του καλλιτεχνικού οράματος του Kanye.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που ο Kanye φέρεται να έχει έναν κυρίαρχο ρόλο στις σχέσεις του. Του “χρεώνεται” επίσης η  “μεταμόρφωση” της Kim Kardashian από μια τηλεοπτική περσόνα σε ένα παγκόσμιο fashion icon.

Η Kim είχε δηλώσει παλιότερα ότι ο Kanye καθάρισε ολόκληρη την ντουλάπα της όταν ξεκίνησαν να βγαίνουν το 2012.

“Πάντα πίστευα ότι είχα καλό γούστο – μέχρι που γνώρισα τον άντρα μου και μου είπε ότι έχω το χειρότερο στιλ,” είχε πει σε συνέδριο μόδας.

“Ήταν πολύ ευγενικός γι’ αυτό… και καθάρισε ολόκληρη την ντουλάπα μου”.

Προχωρώντας στη σχέση του με τη Bianca, την οποία παντρεύτηκε το 2022, ένα μόλις μήνα μετά το διαζύγιό του με την Kim, ο Kanye έχει κατηγορηθεί ότι την ελέγχει επιβάλλοντάς της αυστηρούς κανόνες.

Σύμφωνα με τη The Mirror, αυτοί οι κανόνες περιλαμβάνουν:

• Να τρώει μόνο συγκεκριμένες τροφές
• Να μην μιλάει ποτέ

Τα red flags μιας “σχέσης Πυγμαλίων”

Αν αναρωτιέσαι για το εάν βρίσκεσαι σε μια τέτοια σχέση ή θες να αποφύγεις να βρεθείς σε μια τέτοια κατάσταση, η Δρ. Batiste-Manary αποκάλυψε τα 10 βασικά red flags:

• Ο σύντροφός σου σε συγκρίνει συνεχώς με ένα ιδανικό πρότυπο

Ίσως σου λέει πως θα ήσουν καλύτερος/η αν άλλαζες τον τρόπο που ντύνεσαι, μιλάς ή συμπεριφέρεσαι.

• Προσπαθεί να αλλάξει την εμφάνισή σου

Σου προτείνει (ή ακόμα και απαιτεί) να ντύνεσαι με συγκεκριμένο τρόπο, να αλλάξεις τα μαλλιά σου ή ακόμα και να κάνεις αισθητικές παρεμβάσεις.

• Υποτιμά τις προσωπικές σου επιλογές

Αντί να σε αποδέχεται όπως είσαι, κάνει σχόλια για το τι θα έπρεπε να κάνεις διαφορετικά στη ζωή σου (καριέρα, φίλοι, χόμπι).

• Νιώθεις ότι δεν είσαι ποτέ αρκετός/ή

Παρότι προσπαθείς να ανταποκριθείς στις προσδοκίες του, πάντα βρίσκει κάτι που “δεν είναι όπως πρέπει”.

• Ελέγχει τις αποφάσεις σου

Προσπαθεί να σε καθοδηγήσει σε κάθε πτυχή της ζωής σου, από το πώς μιλάς μέχρι το πώς συμπεριφέρεσαι σε κοινωνικές εκδηλώσεις.

• Αισθάνεσαι πίεση να αλλάξεις για να τον/την ευχαριστήσεις

Αν πιάνεις τον εαυτό σου να σκέφτεται “αν το αλλάξω αυτό, θα με αγαπά περισσότερο”, τότε μάλλον υπάρχει πρόβλημα.

• Σε διορθώνει συνεχώς μπροστά σε άλλους

Μπορεί να διορθώνει τον τρόπο που μιλάς, πώς κρατάς το πιρούνι ή ακόμα και πώς γελάς.

• Σε απομακρύνει από το παρελθόν σου

Αν θεωρεί ότι η παλιά σου ζωή δεν ταιριάζει με το “ιδανικό” του, μπορεί να προσπαθεί να σε αποκόψει από φίλους ή συνήθειες.

• Υπάρχει ανισορροπία στη σχέση

Εκείνος/η σε “πλάθει”, αλλά δεν αφήνει εσένα να έχεις καμία επιρροή πάνω του/της.

• Σου λέει ότι το κάνει “για το καλό σου”

Αν κάθε αλλαγή που σου επιβάλλει δικαιολογείται με το “είναι για το καλό σου”, πρόσεξε μήπως απλά θέλει να σε μετατρέψει στο δικό του δημιούργημα.