Game of Thrones: Ο Έλληνας που δουλεύει για τον Σιδερένιο Θρόνο

Της Λήδας Αγλαΐας Ασλανίδου

Πιάνεις τον εαυτό σου να διψάει για “success stories”. Να τις αναζητάει, και όταν τις βρίσκει, να τις αγκαλιάζει, να αντλεί δύναμη και έμπνευση από αυτές, να του υπενθυμίζουν γιατί έφυγε, ποιο όνειρο κυνηγούσε, γιατί μένει και σε τι ελπίζει. Και το «success story» ερμηνεύεται διαφορετικά για τον καθένα, με μοναδικό κοινό παρονομαστή την εκπλήρωση ενός κάποιου ονείρου.

Η τελευταία μου τέτοια ανακάλυψη ήταν ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης. Που ουσιαστικά δεν ήταν ανακάλυψη, παρά μια ακόμα μηχανική ανακύλιση περιεχομένου στα νέα των φίλων μου στο Facebook. Μία φράση δίπλα στο όνομα του με έκανε να να σταματήσω: ‘Game of Thrones’.

Ένα χρόνο μεγαλύτερος συμμαθητής μου από το Λύκειο, που τα μονοπάτια μας ‘έσμιξαν’ στο μάθημα θεάτρου: με την διαφορά ότι για μένα η τάξη θεάτρου ήταν η ώρα που εκτόνωνα την ενέργεια μου, ενώ για τον Μιχάλη ένα ακόμα από τα αρχικά, συντηρητικά του βήματα προς την εκπλήρωση ενός στόχου. Νομίζω ήταν εμφανής η διαφορά: στις παραστάσεις εγώ χαιρόμουν που θα φανώ επί σκηνής, κι ο Μιχάλης καθόταν στωικά σε μια γωνία, με τα χέρια δεμένα στο στήθος και την παλάμη του να κρατάει το πηγούνι του, σκεπτόμενος μάζευε κριτικές για την δική του δουλειά.

Διαβάστε ακόμα: “Γειτονιά”, μια μικρού μήκους ταινία που ζητά υποστήριξη

Ποτέ επιεικής με τον εαυτό του, πάντα επεξηγηματικός και με υπομονή με τους άλλους. Κάπου εκεί έχασα τα ίχνη του, μέχρι μερικά καλοκαίρια μετά, που μέσω κοινών μας φίλων που είχαν την χαρά να παίξουν στις πρώτες ταινίες που γύρισε στην Ελλάδα, άκουγα ιστορίες από ένα μήνα με δρομολόγια στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης. Τα σχόλια τους εστίαζαν πάντα στον επαγγελματισμό του, την ενέργεια του, την συνέπεια του και το ενδιαφέρον του για όσους δούλευαν μαζί του – ηθοποιούς και συνεργείο. Αυτούς και όσους άλλους αναρωτιούνται, τους ενημερώνω ότι -spoiler alert- η Ελλάδα παραμένει στα σχέδια του:

“Πιστεύω ότι η Ελλάδα παραμένει ανεξερεύνητη από άποψη του πόσα μέρη έχει να προσφέρει για ταινίες – ελάχιστες διεθνείς ταινίες έχουν γίνει εδώ. Ως εκ τούτου, πιστεύω ότι υπάρχουν πολλά περιθώρια για καινοτομία και πειραματισμό.”

Έφυγες από την Ελλάδα σε αρκετά νεαρή ηλικία. Γνώριζες ήδη ότι ήθελες να ασχοληθείς με τον κινηματογράφο όταν έφυγες; Αισθάνθηκες ότι η Ελλάδα δεν είναι το σωστό μέρος για να γαλουχήσει το πάθος σου για τη δημιουργία ταινιών;

Πάντα μου άρεσε η αφήγηση, και γενικά, οτιδήποτε δημιουργικό. Μεγάλωσα εκτεθειμένος στην αμερικανικό κινηματογράφο, και έτσι ήξερα πως κάποια μέρα ήθελα να είμαι κοντά στους καλύτερους των καλυτέρων.

Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα έχει παράγει πολλές καλές ταινίες (Κυνόδοντας, Attenberg, κ.α.), ορισμένες από τις οποίες έχουν γίνει γνωστές διεθνώς. Υπάρχουν κάποιοι Έλληνες κινηματογραφιστές με τους οποίους θα ήθελες να συνεργαστείς;

Νομίζω ότι οι ελληνικές παραγωγές έχουν αρχίσει να γίνονται καλύτερες και είναι σε θέση να ανταγωνιστούν με τις ευρωπαϊκές και αμερικάνικες παραγωγές – τόσο από την άποψη των visuals, όσο και της αφήγησης.

Όσον αφορά τη συνεργασία με άλλους σκηνοθέτες… είναι μια δύσκολη ερώτηση. Κινηματογραφιστής, ή στην περίπτωσή μου σκηνοθέτης, σημαίνει ότι είσαι ο καπετάνιος του πλοίου, και συνήθως δεν υπάρχει χώρος για άλλον καπετάνιο. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις εκτός των αδελφών Coen ή των Wachowski, το πιο πιθανό είναι οι ταινίες να έχουν μόνον έναν σκηνοθέτη. Ωστόσο, σίγουρα θα απολάμβανα την ευκαιρία να δουλέψω σε μια ελληνική παραγωγή με οποιαδήποτε ιδιότητα. Είναι κάτι που δεν έχω κάνει ακόμα.

Διαβάστε ακόμα: Ανοιχτή επιστολή από το Μιλάνο (ανυπότακτοι και στρατολογία)

Έχεις δηλώσει: «Πιστεύω ότι όταν δύο άνθρωποι εργάζονται μαζί μπορούν να παράγουν το έργο τριών ατόμων που εργάζονται ξεχωριστά.” Οι Έλληνες κάνουν συχνά αυτοκριτική για μια εγωιστική και ανταγωνιστική στάση όταν πρόκειται να συνεργαστούν και να στηρίξουν ο ένας τον άλλο στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό. Ποια είναι η εμπειρία σου με το ελληνικό δίκτυο κινηματογραφιστών; Έχει δείξει κανείς ενδιαφέρον για το έργο σου;

Είναι λίγο νωρίς για να κρίνω αν κάποιοι πραγματικά ενδιαφέρονται. Νομίζω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι στην βιομηχανία ενδιαφέρονται να συνεργαστούν με ένα ‘όνομα’, με κάποιον που μπορεί να δημιουργήσει κάποιο ‘buzz’. Αυτό δεν είναι ένα φαινόμενο που συνδέεται μόνο με την ελληνική κοινότητα, είναι ο τρόπος που λειτουργεί η βιομηχανία του θεάματος. Ωστόσο, πιστεύω ότι υπάρχουν Έλληνες παραγωγοί που ενδιαφέρονται να συνεργαστούν με σκηνοθέτες που έχουν σπουδάσει και εργαστεί στο εξωτερικό, και επιθυμούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα και να κάνουν ταινίες εκεί. Νομίζω ότι ορισμένες ελληνικές εταιρείες παραγωγής έχουν συνειδητοποιήσει ότι μια μη παραδοσιακή προσέγγιση στη σκηνοθεσία θα μπορούσε να αναγεννήσει τον κινηματογράφο στην Ελλάδα. Ωστόσο είναι δύσκολο να βρεί κανείς τους Έλληνες του εξωτερικού, οι οποίοι έχουν εγκατασταθεί εκεί, έμαθαν τον αμερικανικό τρόπο, και ωστόσο είναι πρόθυμοι να τα αφήσουν όλα αυτά πίσω, να εργαστούν στην ελληνική πραγματικότητα, να πληρωθούν εμφανώς λιγότερο και να κάνουν ένα ‘τολμηρό’ σχέδιο που πιθανώς να έχει λάθος κατάληξη. Είμαι πολύ πρόθυμος να το κάνω αυτό. Σίγουρα δεν είμαι ο πιο έμπειρος σκηνοθέτη και έχω ακόμα πολλά να μάθω, αλλά νομίζω ότι προς το παρόν υπάρχει μια ελληνική εταιρεία παραγωγής που είδε κάποιες δυνατότητες σε μένα. Είμαι πολύ ενθουσιασμένος να δω πού θα πάει.

Ποιό είναι το πιο ενδιαφέρον ή χρήσιμο σχόλιο που έχεις λάβει για την δουλειά σου;

“Μια ταινία είναι μια οπτική ιστορία – περισσότερο από μια λεκτική”. Τι εννοώ με αυτό; Πολλοί νέοι κινηματογραφιστές πέφτουν σε αυτή την παγίδα. Έπεσα και εγώ και προσπαθώ πολύ συνειδητά να μην ξανακάνω το ίδιο λάθος. Συνήθιζα να γράφω μακροσκελείς διαλόγους που εξηγούν το backstory, πώς αισθάνονται οι χαρακτήρες κλπ… οι εικόνες είναι χίλιες φορές πιο ενδιαφέρουσες. Η φράση «μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις” είναι πολύ αληθινή. Η πρώτη μου ταινία «Χρόνια της Νιότης» έπρεπε να λαμβάνει χώρα σε έναν κόσμο όπου ένας ιός σκοτώνει όποιον είναι ηλικίας άνω των τριάντα, και ως εκ τούτου ο κόσμος έχει μετατραπεί σε μια ασταθή κοινωνία που κυβερνάται από νέους ανθρώπους που δεν ξέρουν πώς να τον διαχειριστούν, κάτι το οποίο φέρνει βία και τρομοκρατία. Τώρα αυτό μπορεί να ακούγεται συναρπαστικό να το βλέπεις, αλλά αντ ‘αυτού είχε χαρακτήρες μου μιλούσαν γι’ αυτό. Κάποιοι θεατές μου είπαν: «Δεν καταλαβαίνω γιατί ταλαιπωρούνται οι χαρακτήρες σου, φαίνονται να μην τους λείπει τίποτα.». Εάν είχα γράψει το σενάριο με τρόπο που να βλέπει ο θεατής την εμπειρία και όλα αυτά τα φρικτά πράγματα, τότε το κοινό μου δεν θα είχε αυτή την αντίδραση. Η αξία του να δείχνεις έναντι του να εξηγείς, είναι ένα γενικό μάθημα που μπορεί κανείς να εφαρμόσει σε οτιδήποτε. Δεν θέλω να κατεδαφίσω τη χρήση του διαλόγου – υπάρχουν κάποιες εξαίρετες ταινίες που βασίζονται σε αυτόν. Αλλά σε γενικές γραμμές, αν θέλεις να δείξεις πόνο, δείξε τους χαρακτήρες σου να υποφέρουν, και αν θέλετε να δείξεις χαρά, πρέπει να φαίνονται οι χαρακτήρες ευτυχισμένοι, παρά να λες ότι είναι ευχαριστημένοι.

Ποια ήταν η πιο σημαντική στιγμή της μέχρι τώρα πορείας σου;

Υπήρξαν αρκετές, αλλά η πιο σημαντική ήταν όταν ο παραγωγός ειδικών εφέ του Game of Thrones με κάλεσε πίσω για την παραγωγή της 6ης σεζόν. Ήταν μια απόδειξη ότι η σκληρή δουλειά, και το ‘κάτι παραπάνω’ ανταμείβεται.

Τι ελπίζεις να ‘πάρει’ το κοινό από τις ταινίες σου;

Δεν είναι κάτι συγκεκριμένο. Οι ταινίες μιλούν με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικούς ανθρώπους. Είναι σημαντικό ωστόσο να ξέρεις ότι υπάρχει κάτι να ‘πάρεις’. Όταν προβλήθηκε το “The games we play”, μια ταινία για φοιτητές που προσπαθούν να ασχοληθούν με τη διαχείριση των κολλεγίων τους και καταλήγουν να προκαλούν περισσότερα προβλήματα από ό,τι καλό, κάποιοι μαθητές οι οποίοι ασχολούνται με τη λειτουργία του Hampshire College αποχώρησαν από την προβολή και μου είπαν ότι τώρα αμφισβητούν τον τρόπο με τον οποίο τρέχουν τα πράγματα. Η ταινία τους προσέφερε μια διαφορετική οπτική γωνία. Άλλοι αποχώρησαν σκεπτόμενοι τι μπορεί να οδηγήσει ένα μαθητή στην αυτοκτονία, καθώς αυτό ότι ήταν ένα άλλο θέμα στην ταινία. Συνολικά, ως συγγραφέας/σκηνοθέτης επικεντρώνομαι σε ορισμένα θέματα και τα παρουσιάζω με έναν εκπαιδευτικό τρόπο. Δεν αναζητώ μια συγκεκριμένη απάντηση. Κυρίως προσπαθώ να δημιουργήσω σκέψεις γύρω από ένα θέμα. Ένα αγαπημένο μου θέμα είναι “τι μπορεί να κάνει ο άνθρωπος, όταν οι συνθήκες είναι δυσμενείς”. Όλοι πιστεύουμε ότι ζούμε σε πολιτισμένες κοινωνίες, αλλά νομίζω ότι αυτό ισχύει μόνο για όσο υπάρχει ένα σύστημα. Αν βγάλουμε αυτό από την εξίσωση, ενδιαφέροντα (και φρικτά) πράγματα θα αρχίσουν να συμβαίνουν. Μου αρέσει να ρίχνω τους χαρακτήρες μου σε αυτές τις συνθήκες. Ένα άλλο θέμα που λατρεύω είναι η κατάρριψη της ιδέας του μαύρου-άσπρου. Οι επιλογές και οι συνθήκες είναι σχεδόν πάντα γκρίζες. Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί χαρακτήρες – υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν μια σειρά επιλογών. Αυτό είναι ένα θέμα που το Game of Thrones έχει αναπτύξει πολύ επιτυχώς.

Από το Hampshire College στο Game of Thrones. Ποιες ήταν οι πιο σημαντικές στιγμές του ταξιδιού;

Αποφοίτησα από το Hampshire τον Μάιο του 2014. Ήμουν άνεργος για περίπου δύο μήνες, περιμένοντας την έκδοση της εργασιακής μου βίζας. Αυτή ήταν μια πολύ αργή περίοδος, όπου συνεχώς σκεφτόμουν το ενδεχόμενο να φύγω από την Αμερική. Τον Αύγουστο άρχισα να εργάζομαι για τον Douglas Trumbull, ειδήμονα των Ειδικών Εφέ, με δύο Όσκαρ στο ενεργητικό του και ένα όνειρο να βελτιώσει την εμπειρία του κινηματογράφου. Κάναμε ένα διαφημιστικό βίντεο για τη νέα τεχνολογία του. Παρευρέθηκα στην τελευταία έκθεση του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο, καθώς και σε ορισμένες ειδικές προβολές στο Λος Άντζελες, όπου το έργο μας προβλήθηκε. Για ένα μήνα εργάστικα με σύμβαση μερικής απασχόλησης για τον ίδιο και σε πλήρη απασχόληση ως βοηθός οπερατέρ σε μια παραγωγή στη δυτική Μασαχουσέτη. Και τότε με προσέλαβε ο Steve Kullback, ο παραγωγός Ειδικών Εφέ του Game of Thrones. Πέταξα στο Λος Άντζελες στις 31 Δεκεμβρίου (ήμουν τόσο κουρασμένος που κοιμήθηκα ολόκληρη την παραμονή της Πρωτοχρονιάς) και άρχισα να εργάζομαι στις 5 Ιανουαρίου, όπου και έμεινα μέχρι τα μέσα Μαΐου του 2015. Τα πήγα αρκετά καλά, και στις 3 Ιουνίου ξεκίνησα την δουλειά για την έκτη σεζόν. Τι έρχεται μετά; Δεν έχω ιδέα, αλλά σίγουρα θα είναι κάτι συναρπαστικό.

Είσαι μέρος της ομάδας Ειδικών Εφέ. Πώς είναι η «πρώτη» ύλη που φτάνει στα χέρια σας; Υπάρχει περιθώριο για αυθορμητισμό και δημιουργικότητα ή ακολουθείτε μια συγκεκριμένη συνταγή που σας έχει δοθεί;

Η συνταγή για τη δημιουργία των ειδικών εφέ είναι αρκετά περίπλοκη και διασκεδαστική. Το τμήμα Ειδικών Εφέ δεν λειτουργεί μόνο του. Ως εκ τούτου, όταν είσαι μέρος μιας τεράστιας ομάδας θα πρέπει να ακολουθήσεις ένα σχέδιο. Είναι αρκετά δύσκολο όταν κάποιος μέσα στο τμήμα μας κάνει ένα λάθος. Ο καθένας έχει ορισμένες αρμοδιότητες, αλλά ο τρόπος που κάποιος επιλέγει να εκτελέσει το κομμάτι του μπορεί να είναι πολύ δημιουργικός. Και εκεί είναι που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για δημιουργικότητα… στην επίλυση προβλημάτων. Όταν λέμε δημιουργικότητα, πιστεύουμε στη δημιουργία κάτι νέου. Είτε αυτό είναι μια πρωτότυπη γραφή, μια συνταγή ή ο σχεδιασμός ενός νέου σπιτιού. Ωστόσο, η εύρεση λύσης σε ένα πρόβλημα, ενός τρόπου συνεργασίας με περιορισμένο προϋπολογισμό, καθώς και η οργάνωση μεγάλου αριθμού ανθρώπων, μπορεί επίσης να είναι κάτι πολύ δημιουργικό. Θα έλεγα ότι η δουλειά στο Game of Thrones περιλαμβάνει και τα δύο. Έπρεπε να βρούμε έναν τρόπο να εξάγουμε πλάνα στο γραφείο, να εφαρμόσουμε κινήσεις ή να δημιουργήσουμε μια παρουσίαση για τους παραγωγούς. Δεν υπάρχει σχέδιο για αυτά τα πράγματα. Έπρεπε να βρώ λύσεις και ο τρόπος δεν έπαιζε ρόλο εφ’ όσον η εργασία έφτανε εις πέρας. Όσον αφορά την πρώτη ύλη, το κοινό βλέπει μόνο το τελικό αποτέλεσμα, το τέλος της ιστορίας. Κάθε πλάνο έχει μια ιστορία από πίσω του. Εξετάζουμε τα πλάνα πηγαίνοντας εμπρός και πίσω, μεταξύ της πρώτης και της τελευταίας βερσιόν, και καταφέρνει πάντα να με εκπλήσσει η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας. Δεν μπορώ να γίνω πιο συγκεκριμένος, αλλά υπάρχουν φορές που σκέφτομαι “πώς στο καλό το κάνουν αυτό;”

Μίλα μας για την εμπειρία σου στο Game of Thrones. Ποιο είναι το αγαπημένο σου και ποιό, αντίστοιχα, το λιγότερο αγαπημένο σου κομμάτι αυτής;

Δύσκολο να απαντήσω… Αγαπώ την ομαδική εργασία περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Η ομάδα πίσω από κάθε ταινία ή παράσταση είναι σαν στρατός, οργανωμένη σε τμήματα με σεβασμό στην ιεραρχία. Ή μπορεί κανείς να το σκεφτεί σαν μια καλολαδωμένη μηχανή που παράγει ένα σύνθετο έργο. Δεν είμαι σίγουρος για το κάθε τμήμα, αλλά το τμήμα Ειδικών Εφέ ήταν η πιο οργανωμένη ομάδα που έχω ποτέ εργαστεί. Έχω αρχίσει να συνειδητοποιώ ότι πολλές ταινίες (και άλλα ομαδικά πρότζεκτ) αποτύγχάνουν λόγω της έλλειψης κατάλληλης συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ των μελών της ομάδας. Δεν είναι εύκολο να επεξεργαστεί κανείς μεγάλες ποσότητες πληροφοριών σε σύντομο χρονικό διάστημα, και χρειάζεται ιδιαίτερη ικανότητα για να επιτύχεις σε αυτό. Αυτό που μου αρέσει σχετικά με την εργασία μου στο Game Of Thrones είναι ότι μαθαίνω αυτές τις μεθόδους από τους καλύτερους στη βιομηχανία.

Ταυτόχρονα, αυτό που δεν μου αρέσει είναι όταν είμαστε σε αναμονή. Δεν είναι ένα πρόβλημα που συνδέεται αποκλειστικά με το Game of Thrones. Κάθε παραγωγή το έχει. Υπάρχουν φορές που όλη η ομάδα είναι σε αναμονή για να πάρει κάποιος κάπου αλλού μια απόφαση. Μερικές φορές δεν είμαστε καν σίγουροι αν αξίζει να περιμένουμε αυτές τις αποφάσεις. Άλλες φορές θα πρέπει να περιμένεις σε περίπτωση που σε χρειαστούν. Είναι κομμάτι της δουλειά και δεν μπορώ να παραπονεθώ, αλλά αναρωτιέμαι αν υπάρχουν τρόποι για να το βελτιώσω… αυτό θα είναι η επόμενη μου αποστολή στο γραφείο.

Διαβάστε ακόμα: Τη μάνητα, Θεά, τραγούδα μας του ξακουστού Achilles

Ποιός σου παρείχε τη μεγαλύτερη βοήθεια στα πρώτα σου βήματα;

Όποιος πίστεψε σε μένα και με βοήθησε. Ξέρω ότι είναι μια γενική απάντηση, αλλά δεν θα μπορούσε να είναι πιο αληθινή. Η δημιουργία μιας ταινίας είναι ένα ομαδικό άθλημα και θα πρέπει να δημιουργήσουμε μια ομάδα για να παίξουμε. Ένας σκηνοθέτης χωρίς μια ομάδα δεν πρόκειται να πετύχει. Όταν, ενώ φοιτητής, έκανα την απόπειρα για την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μου, συνειδητοποίησα ότι δεν ήμουν 100% έτοιμος για την παραγωγή. Κάτι έλαμψε μέσα μου την πρώτη μέρα των γυρισμάτων, όταν η παραγωγή καθυστέρησε εξαιτίας μιας απροσδόκητης καλοκαιρινής καταιγίδας. Εκείνο το βράδυ ήμουν στα όρια καρδιακής προσβολής, σκεπτόμενος πως κάθε μέρα θα είναι μια καταστροφή, τίποτα δεν θα λειτουργήσει στην ώρα του και οι ηθοποιοί και το συνεργείο μου θα τα παρατήσουν λόγω της έλλειψης οργάνωσης. Έχω την τάση να υπερβάλλω όταν γίνομαι νευρικός. Γι ‘αυτό και αποφάσισα να σταματήσω την παραγωγή πριν να είναι πολύ αργά και να έχανα ήδη μια εβδομάδα του πολύτιμου μας χρόνου. Όταν πρότεινα να σταματήσει, η ομάδα μου πεισματικά επέμεινε να συνεχίσουμε… και έτσι κάναμε. Νομίζω ότι αν οι ηθοποιοί και το συνεργείο μου δεν είχαν πιστέψει σε μένα τόσο πολύ, δεν θα έδινα αυτή τη συνέντευξη τώρα. Αυτό ήταν πριν από τρία χρόνια, αλλά η πρώτη ταινία ήταν ένα καλό μάθημα για μένα και το πρώτο μου σημαντικό βήμα.

Υπάρχει σενάριο επιστροφής σου στην Ελλάδα για να κάνεις ταινίες;

Υπάρχουν ιστορίες που θέλω να τις πω εδώ – άλλες ‘φανταστικές’, άλλες βασισμένες σε πραγματικά γεγονότα. Το Χόλιγουντ επωφελείται από την ελληνική ιστορία και μυθολογία εδώ και δεκαετίες – θα πρέπει να κάνουμε το ίδιο. Γνωρίζω ότι υπάρχει ένας τεράστιος προυπολογισμός για να πούνε πχ. την ιστορία των 300 Σπαρτιατών, αλλα όλα σχετίζονται με την προοπτική. Ένας έξυπνος συγγραφέας κι ένας δημιουργικός σκηνοθέρης θα βρουν τον τρόπο για να πουν την ιστορία με μικρό προϋπολογισμό – είναι μια πρόκληση που πρέπει να δεχτεί κάποιος αν θέλει να κάνει μια ταινία στην Ελλάδα. Αυτή είναι η δική μου πρόκληση και ελπίζω να την κυνηγήσω σύντομα.

(Πηγή: Newdiaspora.com)