Κερδίστε 2 διπλές προσκλήσεις για “Τα κατά Ιωάννην Πάθη”

Κερδίστε 2 διπλές προσκλήσεις  για Τα κατά Ιωάννην Πάθη, για τη Μ.Δευτέρα 14 Απριλίου στις 20:30  στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης

Ήταν Μεγάλη Παρασκευή του 1724 όταν πρωτοπαρουσιάστηκαν, στον εσπερινό του ναού του Αγίου Θωμά της Λειψίας, τα Κατά Ιωάννην Πάθη BWV 245 του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, ένα από τα δύο σωζόμενα «Πάθη» από τα πέντε που πιθανολογείται ότι συνέθεσε ο Μέγας Κάντορας.

Ήδη από τον 19ο αιώνα, χύθηκε πολύ μελάνι από τους επαΐοντες που ενέκυψαν στη μελέτη της αρχικής παρτιτούρας αλλά και των μετέπειτα αναθεωρημένων εκδοχών της (1725, 1740).

Ακολούθησαν έντονες συζητήσεις για τις ιστορικά τεκμηριωμένες ερμηνείες και ενορχηστρώσεις του έργου, ενώ τον 20ό αιώνα πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 155 ηχογραφήσεις με μοντέρνα όργανα αλλά και όργανα εποχής υπό τη διεύθυνση σπουδαίων αρχιμουσικών όπως –ενδεικτικά– οι Αρνονκούρ, Κόοπμαν, Σουζούκι, Γκάρντινερ, Ρατλ και Χέρβεχε.

Οι προσκλήσεις είναι για τη Μ. Δευτέρα, 14 Απριλίου, στις 20:30 στο Μέγαρο Μουσικής – Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης

Το αριστουργηματικό ορατόριο του Γ.Σ. Μπαχ δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από τις εκδηλώσεις του κύκλου «Adagio-Μουσικές για τις μέρες του Πάσχα» (χορηγός: Εurobank) του Μεγάρου, το οποίο υποδέχεται, τη Μεγάλη Δευτέρα 14 Απριλίου (ώρα: 20:30) στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, την Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής και τον τσεμπαλίστα και αρχιμουσικό Μάρκελλο Χρυσικόπουλο. Το πολυβραβευμένο μουσικό σύνολο θα ερμηνεύσει τα Κατά Ιωάννην Πάθη στην αυθεντική τους εκδοχή (1724) με όργανα εποχής και ολιγομελή χορωδία δωματίου σε μία και μοναδική συναυλία. Σε αυτή την προσπάθεια αναβίωσης της απέριττης προκλασικής ατμόσφαιρας του έργου συμμετέχουν επίσης πέντε μονωδοί που έχουν διακριθεί στο μπαρόκ ρεπερτόριο: η υψίφωνος Μυρσίνη Μαργαρίτη, η μεσόφωνος Μαίρη-Έλεν Νέζη, ο τενόρος Βασίλης Καβάγιας και ο βαθύφωνος Πέτρος Μαγουλάς. Τα απαιτητικά μέρη του Ευαγγελιστή θα αποδώσει ο βρετανός τενόρος Τζέισον Νταρνέλ.

Τα Κατά Ιωάννην Πάθη για σολίστ, χορωδία και ορχήστρα (με πρωτότυπο λατινικό τίτλο Passio secundum Joannem και Johannes Passion κατά τη γερμανική λουθηρανική παράδοση) δεν ήταν το πρώτο ορατόριο με θέμα το Θείο Πάθος του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ (1685-1750). Εικάζεται ότι είχε ήδη ολοκληρώσει ένα άλλο ορατόριο μεταξύ 1708 και 1714 στη Βαϊμάρη, όπου εργαζόταν ως οργανίστας, το οποίο όμως έχει χαθεί. Έχουν διασωθεί μόνον τα Κατά Ιωάννην Πάθη και τα μεταγενέστερα Κατά Ματθαίον. Σε αντίθεση με τα Κατά Ματθαίον, στα οποία ο Μπαχ έκανε ελάχιστες αλλαγές επουσιώδους σημασίας μετά την ολοκλήρωσή τους, η πρώτη εκδοχή του 1724 των Κατά Ιωάννην Παθών αναθεωρήθηκε αρκετές φορές.

Στα 1725, ο Μπαχ αφαίρεσε τα χορικά της εισαγωγής και του τέλους, καθώς και μία άρια, ενώ προσέθεσε άλλες τρεις. Τη δεκαετία του 1730, επανέφερε τα δύο χορικά, περιέκοψε τις τρεις νέες άριες, ενώ –μάλλον κατόπιν απαίτησης των εκκλησιαστικών αρχών– παρενέβαλε μία άρια και μια ορχηστρική συμφωνία αντί δύο αποσπασμάτων από το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον που είχε ενθέσει στο έργο. Σύμφωνα με τους μουσικολόγους, σκοπός του ήταν να μην απομακρυνθεί από το βιβλικό κείμενο και να εισαγάγει εδάφια της λουθηρανικής υμνογραφίας ώστε το έργο να έχει αμιγώς λειτουργική υπόσταση. Σε ό,τι αφορά στην ενορχήστρωση, πιστεύεται ότι ο Μπαχ είχε αρχικώς κατά νου 15-17 όργανα, αρκετά από τα οποία ήταν ντα γκάμπα. Στα 1749, η αρχική ενορχήστρωση τροποποιήθηκε, και κάποια όργανα αντικαταστάθηκαν από άλλα. Επίσης, στην αρχική εκδοχή, τα πολυφωνικά μέρη είχαν γραφτεί για τη χορωδία αγοριών του ναού του Αγίου Θωμά, ενώ τα σολιστικά μέρη ερμήνευαν τραγουδιστές της χορωδίας.

Αναλύοντας την προσωπική του προσέγγιση των Κατά Ιωάννην Παθών, ο Μάρκελλος Χρυσικόπουλος παρατηρεί τα εξής: «[…] Χιλιόμετρα σελίδων έχουν γραφτεί θέλοντας να ερμηνευθεί η κάθε νότα, η κάθε αρμονία της σύνθεσης ως αναντικατάστατο κομμάτι ενός συγκεκριμένου θρησκευτικού υπερκείμενου, του οποίου η αποκρυπτογράφηση είναι απαραίτητη για την ουσιαστική κατανόηση της μουσικής. […] Έχω διανύσει κάποια εξ αυτών των χιλιομέτρων […], καταλήγοντας πάντα στο συμπέρασμα πως, στη μουσική του Μπαχ, τελείται συγχρόνως η αποθέωση και η έκπτωση της ρητορικής. […] Αν πράγματι, μετά τη μελέτη των πηγών, μετά τις εντέρινες χορδές και το ένα αναλόγιο ανά φωνή της χορωδίας, υπάρχει ακόμη κάτι που μας διαφεύγει από το πνεύμα των Παθών της εποχής του Μπαχ, αυτό σίγουρα δεν εντοπίζεται σε κάποιο κεφάλαιο της ιστορικά ενημερωμένης ερμηνείας. […] Αντιθέτως, πιστεύω ότι αυτό που μας διαφεύγει σήμερα από την εμπειρία αυτής της μουσικής είναι η αίσθηση κοινότητας. Πιο συγκεκριμένα, η αίσθηση συμμετοχής σε μια κατά βάση λαϊκή λειτουργία, όπου η διμερής αφήγηση των Παθών πλαισιώνει ένα σύγχρονο κήρυγμα. Ειδικά με τα Κατά Ιωάννην προσφέρεται στην κοινότητα ένας ήρωας. Στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο ο Χριστός φαίνεται να έχει κερδίσει εξαρχής. […] Είναι συχνά τόσο συμπαγής και ομοιογενής ο χαρακτήρας του τέταρτου Ευαγγελίου, που ο Μπαχ (ή ο λιμπρετίστας του) αναγκάζεται να εισαγάγει εμβόλιμα και κάποια εδάφια από το Κατά Ματθαίον και το Κατά Μάρκον ώστε να αναδείξει τη μουσική αφήγηση με επιπλέον στοιχεία όπως η μετάνοια, η αδυναμία, ο θρήνος, η απόγνωση. Σήμερα, στο κοσμικό λοιπόν πλαίσιο των συναυλιών, έστω χωρίς κοινότητα, έστω χωρίς κήρυγμα και χωρίς κήρυκα, αυτή η  «συνοπτική» παράκαμψη του Μπαχ είναι κάτι που κάνει τα Κατά Ιωάννην πλέον επίκαιρα. Σήμερα […] σε μια εποχή που βρίθει ινδαλμάτων αλλά στερείται ηρώων».

O Mάρκελλος Χρυσικόπουλος σπούδασε τσέμπαλο στην τάξη της Μαργαρίτας Δαλμάτη (σχολή Βινιανέλλι Αθηνών), απ’ όπου πήρε το δίπλωμά του με άριστα παμψηφεί, πρώτο βραβείο και το αριστείο της σχολής. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι με τους Ρομέο και Μπωμόν, στο Ζάλτσμπουργκ με τους Γκίλμπερτ και Ράμπε και στη Γενεύη με την Κριστιάν Ζακκοττέ, της οποίας ήταν ο τελευταίος μαθητής. Έχει δώσει ρεσιτάλ και συναυλίες μουσικής δωματίου στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Συμπράττει τακτικά με την Καμεράτα, την Κ.Ο.Α., την Κ.Ο.Θ., την Ε.Λ.Σ. και άλλες ορχήστρες. Ασχολείται με τη συνοδεία φωνητικής μουσικής και αναλαμβάνει τη μουσική προετοιμασία σε προκλασικές όπερες (Tαμερλάνος του Χαίντελ-Φεστιβάλ Αθηνών 2006, Ιουστίνος του Βιβάλντι-Μ.Μ.Α. 2007 κ.ά.). Είναι ιδρυτικό μέλος των μπαρόκ συνόλων Ex Silentio και Latinitas Nostra. Με το δεύτερο παρουσίασε, το 2009, σε δική του έκδοση από χειρόγραφα, την πρώτη αναβίωση της όπερας Ολυμπιάδα του Αντόνιο Καλντάρα σε ημισκηνοθετημένη μορφή (Μ.Μ.Α.) και της καντάτας Κασσάνδρα του Μπενεντέττο Μαρτσέλλο (Μουσικό Φεστιβάλ Ρόδου). Έχει συμμετάσχει ως βοηθός μαέστρου στις ηχογραφήσεις των έργων του Χαίντελ Aριάδνη στην Κρήτη, Tαμερλάνος και Ιούλιος Καίσαρ (διεύθυνση: Γιώργος Πέτρου).

Γεννημένη στη Λάρισα, η υψίφωνος  Μυρσίνη Μαργαρίτη σπούδασε βιολί, τραγούδι, ανώτερα θεωρητικά και μουσικολογία στην Αθήνα. Ως υπότροφος ελληνικών και ξένων φορέων, μελέτησε λιντ, ορατόριο και όπερα (Μάστερ με άριστα παμψηφεί) στο Μοτσαρτέουμ του Ζάλτσμπουργκ. Ως σολίστ, υπήρξε μόνιμο στέλεχος της Oper Halle (2006-2009). Έχει συνεργασυεί με λυρικά θέατρα της Αυστρίας, της Γερμανίας και της Ελβετίας. Στην Ελλάδα, έχει τραγουδήσει, μεταξύ άλλων, στην Εθνική Λυρική Σκηνή, στο Μ.Μ.Α., στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στα Φεστιβάλ Αθηνών και Αιγαίου και αλλού. Έχει εξειδικευθεί στο μπαρόκ ρεπερτόριο, έχει συμπράξει με διακεκριμένους μαέστρους του χώρου και είναι τακτική συνεργάτις συνόλων που παίζουν με όργανα εποχής (Καμεράτα, Latinitas Nostra κ.ά.).

Η μεσόφωνος Μαίρη-Έλεν Νέζη, η οποία γεννήθηκε στο Μόντρεαλ του Καναδά, σταδιοδρομεί στο εξωτερικό εδώ και πολλά χρόνια και έχει εμφανιστεί σε μεγάλα συμφωνικά και οπερατικά κέντρα στην Ευρώπη, τη Βόρειο Αμερική και την Άπω Ανατολή. Έχει ερμηνεύσει περισσότερους από 35 ρόλους του κλασικού και προκλασικού ρεπερτορίου, ενώ οι δισκογραφικές καταθέσεις της σε συνεργασία με μαέστρους ειδικευμένους στο μπαρόκ έχουν αποσπάσει τα ευνοϊκά σχόλια της διεθνούς κριτικής. Πρόσφατα, συμμετείχε ως Κερουμπίνο στην ηχογράφηση των Γάμων του Φίγκαρο υπό τον Θεόδωρο Κουρεντζή για λογαριασμό μεγάλης δισκογραφικής εταιρείας. Η Μαίρη-Έλεν Νέζη έχει επίσης τραγουδήσει σε φημισμένα φεστιβάλ, ενώ με δική της πρωτοβουλία και σε συνεργασία με τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κορινθίας επιμελείται από το 2003 του Φεστιβάλ Όπερας της Αρχαίας Κορίνθου.

Ο Βασίλης Καβάγιας, ένας από τους πλέον αξιόλογους τενόρους της νέας γενιάς, είναι αριστούχος απόφοιτος του Τμήματος Σύνθεσης του Ιονίου Πανεπιστημίου. Σπούδασε μονωδία στο Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας. Το 2007, απέσπασε το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό λυρικού τραγουδιού της Yamaha, ενώ το  2011, ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του στο Πανεπιστήμιο Μοτσαρτέουμ του Σάλτσμπουργκ με υποτροφίες ελληνικών κοινωφελών ιδρυμάτων. Έχει πραγματοποιήσει εμφανίσεις σε συναυλιακούς χώρους και λυρικά θέατρα της Ελλάδας και του εξωτερικού (Γερμανία, Ιταλία, Ρουμανία, Αυστρία, Βρετανία κ.ά.). Συμμετέχει τακτικά σε κοντσέρτα εκκλησιαστικής μουσικής. Το οπερατικό ρεπερτόριό του περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικούς ρόλους για τενόρο σε έργα των Ροσσίνι, Μότσαρτ, Τσιμαρόζα, Γκλουκ και Ρίχαρντ Στράους, ορισμένοι από τους οποίους έχουν καταγραφεί και σε δίσκο πυκνής εγγραφής.

Ο βαθύφωνος Πέτρος Μαγουλάς είναι μόνιμος μονωδός της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Σπούδασε ανώτερα θεωρητικά και τραγούδι στην Αθήνα. Έχει ερμηνεύσει ρόλους σε περισσότερες από 60 όπερες στην Ελλάδα, τη Γερμανία, τη Βρετανία και άλλες χώρες, ενώ έχει λάβει μέρος και σε πολλές συναυλίες θρησκευτικής μουσικής. Υπήρξε επί μακρό διάστημα μόνιμο μέλος του λυρικού θιάσου της Όπερας του Κιέλου (Γερμανία), όπου είχε την ευκαιρία να αποδώσει φωνητικά και υποκριτικά χαρακτηριστικούς ρόλους για βαρύτονο και μπάσο σε όπερες των Βέρντι, Ντβόρζακ, Πουτσίνι, Μότσαρτ, Βάγκνερ, Ροσσίνι, Μασνέ, κ.ά. Οι ηχογραφήσεις του περιλαμβάνουν βραβευμένες διεθνείς εκδόσεις των έργων του Χαίντελ Ορέστης, Αριάδνη στην Κρήτη, Ταμερλάνος, Ιούλιος Καίσαρ και Αλέξανδρος Σεβήρος υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου.

Τα μέρη του Ευαγγελιστή, στην παρουσίαση των Κατά Ιωάννην Παθών του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ στο Μέγαρο, έχουν ανατεθεί στον Τζέισον Νταρνέλ. Ο άγγλος τενόρος έχει εξειδικευθεί στην παλαιά μουσική και έχει στο ενεργητικό του πολυάριθμες συναυλίες στην Βρετανία, τη Γαλλία, την Πολωνία και την Τσεχία. Το βιογραφικό του περιλαμβάνει ακόμη ηχογραφήσεις για βρετανικούς και γερμανικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς και εμφανίσεις σε τηλεοπτικά δίκτυα του Ηνωμένου Βασιλείου. Έχει συνεργαστεί με φωνητικά και ορχηστρικά σύνολα προκλασικής μουσικής (Corona Coloniensis, Harmonie Universelle) από διάφορες χώρες. Είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Γιορκ (Mάστερ στη φωνητική και παραστατικές τέχνες), ενώ έχει μελετήσει ρεπερτόριο φωνητικής μουσικής δωματίου του 20ού αιώνα και λίντερ στη Βρετανία και τη Γερμανία αντίστοιχα.

Οι τιμές των εισιτηρίων για τα «Κατά Ιωάννην Πάθη»: 11 € (Ζώνη Γ), 20 € (Ζώνη Β), 28 € (Zώνη Α) και 40 € (Διακεκριμένη Ζώνη). Ειδικές τιμές: 6,5 € (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και Α.Μ.Ε.Α.) και 8,5 € (65+ και πολύτεκνοι).

Πληροφορίες για το κοινό στο τηλέφωνο: 210 72.82.333

και στην ιστοσελίδα του Μεγάρου: www.megaron.gr