“Αναγέννηση Ερτογρούλ”: Διχάζει το τουρκικό Game of Thrones

Η τηλεοπτική σειρά «Αναγέννηση: Ερτογρούλ» (Dirilis: Ertugrul) – η οποία έχει χαρακτηριστεί ως το τουρκικό «Game of Thrones» – έχει καθηλώσει εκατομμύρια τηλεθεατές στη γείτονα χώρα (από το 2014 που ξεκίνησε να προβάλλεται μέχρι τον Μάιο του 2019 ενώ πλέον παρουσιάζεται μέσω του Netflix).

Ταυτόχρονα όμως έχει αποτελέσει αντικείμενο σφοδρής αντιπαράθεσης καθώς πέρα από ιστορικό δράμα (σ.σ.: αφηγείται την ιστορία του Ερτογρούλ Γαζή, πατέρα του ιδρυτή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Οσμάν Α’) διαδίδει έμμεσα και τη νεο-οθωμανική προπαγάνδα του «νεο-σουλτάνου» Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Γυρισμένη στα στούντιο Beykoz στην Κωνσταντινούπολη, η πολεμική υπερπαραγωγή προβάλλεται από τη δημόσια τουρκική τηλεόραση (ΤRT), ενώ έχει μεταδοθεί και σε 65 χώρες σε όλον τον κόσμο μέσω της συνδρομητικής πλατφόρμας.

Όσοι ωστόσο παραβλέψουν τις εντυπωσιακές σκηνές μάχης και τα ακριβά σκηνικά και κοστούμια, μπορούν εύκολα να συσχετίσουν ότι η θεματική της σειράς δεν επιλέχθηκε τυχαία τα τελευταία χρόνια από την τουρκική κρατική τηλεόραση: Οι πολέμιοί της στην Τουρκία καταγγέλλουν ότι η προβολή και η επίκληση του μεγαλειώδους οθωμανικού αυτοκρατορικού παρελθόντος είναι η νέα κανονικότητα στην Τουρκία, που θέλει απόλυτη υποταγή στον Τούρκο πρόεδρο και καταστολή της όποιας φωνής υπάρχει εναντίον του.

Σύμφωνα με το BBC, η διαμάχη αυτή έχει επεκταθεί πέραν από τα τουρκικά σύνορα και έχει περάσει και στο Πακιστάν. Η τουρκική τηλεοπτική παραγωγή είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στη χώρα, ταυτόχρονα όμως έχει διχάσει: Ορισμένοι πιστεύουν ότι αποτελεί απειλή για τον τοπικό πολιτισμό και προωθεί τη βία, ενώ άλλοι αποθεώνουν τη σειρά για να δοξάζουν μουσουλμάνους ήρωες. Δεν είναι μόνο διασημότητες και αναλυτές που σχολιάζουν το σόου καθώς και οι πολιτικοί της χώρας συμμετέχουν ενεργά στη διαμάχη. Ο Πακιστανός πρωθυπουργός Ιμάρ Καν έχει ταχθεί ανοιχτά υπέρ της «Αναγέννησης: Ερτογρούλ» καθώς όπως ισχυρίζεται θα βοηθήσει τους πολίτες να κατανοήσουν τη σημασία του ισλαμικού πολιτισμού.

Οι επικριτές του ωστόσο αναφέρουν ότι ο κ. Καν συστήνει στο τηλεοπτικό κοινό τη σειρά επειδή τη συσχετίζει με την προώθηση των ισλαμικών αξιών και θέλει να καθιερώσει το Πακιστάν ως μια ιδανική ισλαμική κοινωνία.

Από όταν ανέλαβε τη θέση του πρωθυπουργού, ο κ. Χαν δήλωσε ότι «θέλω να δημιουργήσω ένα Πακιστάν που να είναι σύμφωνο με την πρώτη μουσουλμανική κοινωνία που δημιούργησε ο Προφήτης Μωάμεθ στη Μεδίνα». Υπάρχει η εκτίμηση επίσης ότι ο Πακιστανός πρωθυπουργός προβάλλει τη σειρά σε μια προσπάθεια να κερδίσει περισσότερη εύνοια από την Άγκυρα και να ενισχυθεί η συνεργασία των δύο χωρών.

Δεν μπορούσαν φυσικά να λείψουν και οι κριτικές από τους πολιτικούς αντιπάλους του Καν: O γερουσιαστής της αντιπολίτευσης Μουστάτ Αχμάντ Χαν είπε πρόσφατα στο κοινοβούλιο: «Εσείς [ο Καν] δεν μπορείτε να οικοδομήσετε το κράτος της Μεδίνα, μέσα από τη μετάδοση του σόου του Ερτογρούλ».

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε άρθρο της η πακιστανική εφημερίδα Dawn αποκαλύπτει το παρασκήνιο της συνάντησης που είχαν τον Σεπτέμβριο του 2019 ο προέδρος Καν, ο Τούρκος προέδρος Ερντογάν και ο πρωθυπουργός της Μαλαισίας Μαχαθίρ Μοχάμαντ. Σε αυτή, οι τρεις ηγέτες φέρεται να συζήτησαν εκτενώς τη δημιουργία ενός διακρατικού τηλεοπτικού σταθμού που θα πρόβαλε εκπομπές και σειρές με στόχο την καταπολέμηση της ισλαμοφοβίας.