Very Much: Το μεγαλειώδες σινεμά των Πάουελ και Πρεσμπέργκερ στο Cinobo

Όσοι έχουν παρακολουθήσει την καριέρα του Μάρτιν Σκορσέζε, γνωρίζουν ήδη μάλλον πως το επόμενο πιο αγαπημένο του πράγμα μετά από το να δημιουργεί ταινίες, είναι να μιλάει για ταινίες άλλων. Ειδικότερα παλαιότερες ή άγνωστες στο ευρύ κοινό, καθώς ο ίδιος υπήρξε (και υπάρχει ακόμη, ευτυχώς) ένας φανατικός ταινιοφάγος, όπως άλλωστε και οι περισσότεροι σπουδαίοι της γενιάς του, αυτής που άλλαξε το σινεμά στις ΗΠΑ στα 70s. Ο Σκορσέζε όμως πάντα πήγαινε τη σινεφιλία του ένα βήμα παραπάνω, κατανοώντας πως αυτός και οι συνάδελφοί του δεν είχαν μόνο την υποχρέωση να παράγουν σημαντικά νέα φιλμ, αλλά παράλληλα να χρησιμοποιούν την επιρροή τους ώστε να φέρνουν ξανά στην επιφάνεια μεγάλα φιλμ του παρελθόντος. 

Ο ίδιος έχει συμμετάσχει τα τελευταία 40 χρόνια σε πολλά ντοκιμαντέρ με θέμα την ιστορία του κινηματογράφου, έχει ιδρύσει το Film Foundation μαζεύοντας πόρους ώστε να σωθούν εκατοντάδες σπάνια φιλμ και γενικότερα είδε τον εαυτό του ως πρεσβευτή του μέσου που υπηρετεί, κατανοώντας πως αν μιλήσει ο ιδιος πχ για μια αφρικανική ταινία του ‘60, θα πείσει περισσότερο κόσμο να τη δει σε σχέση με έναν κριτικό κινηματογράφου. Και είχε δίκιο, γι’ αυτό σήμερα ο λογαριασμός του στο Letterboxd είναι μάλλον ο δημοφιλέστερος στον πλανήτη. Αυτή η ανάγκη του όμως ως πρεσβευτή είχε ξεκινήσει από νωρίς, από τα χρόνια του «Taxi Driver», όταν αναρωτιόταν γιατί δεν μπορεί να βρει πουθενά τις ταινίες ενός σκηνοθετικού διδύμου από την Αγγλία, με τις οποίες μεγάλωσε. 

Στα πρώτα λεπτά του ντοκιμαντέρ «Made in England» ο Σκορσέζε αναφέρει πως άρχισε να αμφισβητεί αν τα ονόματα Πάουελ και Πρεσμπέργκερ είναι αληθινά ή κάποια που γέννησε η φαντασία του. Είχε καταναλώσει τις ταινίες τους ως παιδί στην τηλεόραση του σπιτιού του την δεκαετία του ‘50 και πλέον στις αρχές των 70s είχαν εξαφανιστεί. Τα επόμενα 10 χρόνια, παράλληλα με την εκτίναξη της καριέρας του, βρήκε τον Μάικλ Πάουελ, τον κάλεσε στις ΗΠΑ, έγιναν φίλοι και συνεργάτες και βρήκε χρήματα ώστε να αποκαταστήσει και να προβάλλει τις σημαντικότερες ταινίες του διδύμου, συστήνοντάς τες για πρώτη φορά σε ένα νέο τότε κοινό. Η αρχή μιας υπέροχης φιλίας ξεκινούσε, αλλά και η αρχή μιας νέας πορείας για μια σειρά μεγαλειωδών ταινιών που σήμερα πλέον έχουν πάρει τη θέση που τους αξίζει στην ιστορία. 

Η συνεργασία των Μάικλ Πάουελ και Έμερικ Πρεσμπέργκερ ξεκίνησε την περίοδο που η Βρετανία έμπαινε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η επιλογή των θεματικών τους, η εκτέλεση και το τελικό αποτέλεσμα έδειξαν πως αν πιστεύεις στην δημιουργική διαδικασία μπορείς να μετατρέψεις μια ανάθεση σε ένα καλλιτεχνικό αριστούργημα. Το «Life and Death of Colonel Blimp» που για άλλους θα ήταν μια απλή δουλειά τόνωσης ηθικού, κόντεψε να τους στερήσει την εργασία τους καθώς έβαλαν στο επίκεντρό του μια φιλία ενός Άγγλου αξιωματικού με έναν Γερμανό.

Στο τέλος του πολέμου τους ζητήθηκε να φτιάξουν μια ταινία που να αναδεικνύει τις καλές σχέσεις ΗΠΑ και Αγγλίας, και αυτοί έφτιαξαν το «A Matter of Life and Death», ένα οπτικό ποίημα που ξεπερνά τον χωροχρόνο και σε βάζει σε σκέψεις για το αν πραγματικά γυρίστηκε στη Γη ή σε άλλον πλανήτη. Αργότερα, κατανοώντας πως το κοινό θέλει να ξεχάσει τον πόλεμο, γύρισαν στα Χάιλαντς ένα από τα πιο φευγάτα ρομάντζα στην ιστορία του σινεμά («I Know Where I’m Going» ή αλλιώς «η αγαπημένη ταινία της Τίλντα Σουίντον») και προσομοίωσαν τη ζωή ενός μοναστηριού στα Ιμαλάια καταλήγοντας σε ένα αδιανόητο οπτικοακουστικό κρεσέντο στο «Black Narcissus», ενώ λίγα χρόνια μετά, ελεύθεροι πλέον να πιάσουν ό,τι θέμα ήθελαν έκαναν το «Red Shoes», τη σπουδαιότερη ταινία που έγινε ποτέ για την καλλιτεχνική ευφυΐα και τους ανθρώπους που φτάνουν στα άκρα βάζοντας την Τέχνη ψηλότερα από τη ζωή. 

Σήμερα, την εποχή που το streaming οφείλει να παίζει ρόλο αντίστοιχο με του Σκορσέζε στην επιμέλεια και παρουσίαση σταθμών της ιστορίας του σινεμά, ταινίες σαν αυτές πρέπει να έχουν τον δικό τους χώρο και να είναι προσβάσιμες στο κοινό. Σε αυτό το πλαίσιο, το Cinobo παρουσιάζει ένα από τα σημαντικότερα αφιέρωματα που έχει κάνει ως σήμερα, με την προβολή των 5 ταινιών που αναφέρθηκαν πιο πάνω, μαζί με το ντοκιμαντέρ «Made in England: The films of Powell and Pressburger» όπου ο Μάρτιν Σκορσέζε σπάει τη φωνή του, χαμηλώνει τον σπινταριστό συνήθως ρυθμό του και αναλύει με ευλάβεια όλη τη φιλμογραφία αυτού του διδύμου, ως ένα από πιο συναρπαστικά πράγματα που συνέβησαν ποτέ στο σινεμά. Μια φιλμογραφία larger than life, που μόνο η μόνιμη φράση του Άντον Γουόλμπρουκ στο «The Life and Death of Colonel Blimp» μπορεί να συνοψίσει: very much.