Είναι έτοιμα τα ελληνικά σχολεία να υποδεχθούν 22.000 προσφυγόπουλα;

Νικολέτα Αυλωνίτη

Mαντρασά, που στα αραβικά σημαίνει σχολείο, θα φωνάζουν κάθε πρωί από το Σεπτέμβριο τα 22.000 προσφυγόπουλα που ζουν στη χώρα μας. Μπορεί, ήδη, δομές δημιουργικής απασχόλησης να λειτουργούν μέσα στους προσφυγικούς καταυλισμούς, ωστόσο, για πρώτη φορά μετά από χρόνια, όλα τα παιδιά των προσφύγων, είτε είναι ασυνόδευτα είτε βρίσκονται στην Ελλάδα με την οικογένεια τους, θα ακούσουν το κουδούνι του σχολείου να χτυπά και θα καθίσουν στα θρανία μέσα σε σχολικές αίθουσες.

Αυτός είναι ο στόχος του υπουργείου Παιδείας, το οποίο προετοιμάζει σχέδιο ένταξης των προσφυγόπουλων στο εκπαιδευτικό σύστημα από τη νέα χρονιά και έχει, μάλιστα, εξαγγείλει προς την κατεύθυνση αυτή, την πρόσληψη 800 αναπληρωτών εκπαιδευτικών, που έχουν την εμπειρία διδασκαλίας της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. Σύμφωνα με το υπουργείο, η διαδικασία πρόσληψης τους θα έχει ολοκληρωθεί μέσα στον Αύγουστο.

Για την ένταξη των προσφυγόπουλων στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα θα προσληφθούν  800 αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, που έχουν την εμπειρία διδασκαλίας της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας.

Οι μαθητές θα μπουν πρώτα σε τάξεις υποδοχης, που θα συγκροτηθούν σε σχολικά κτίρια, για να μπορέσουν να μάθουν τα βασικά στην ελληνική και σταδιακά θα εντάσσονται στο πλήρες σχολικό πρόγραμμα. Για το πόσο θα διαρκέσει αυτό το μεταβατικό στάδιο, ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας και επικεφαλής της ειδικής δομής που θα συγκροτηθεί για τα παιδιά των προσφύγων, Γιάννης Παντής, απαντά στο NEWS247 πως «αυτό εξαρτάται από τις δυνατότητες των μαθητών και οι εκπαιδευτικοί είναι εκείνοι που θα το κρίνουν, με κριτήριο την απόδοση τους. Μπορεί να χρειαστούν λίγους μήνες ή ακόμα και ολόκληρη τη χρονιά. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν φοβόμαστε μήπως δημιουργηθούν στο κεντρικό εκπαιδευτικό σύστημα δύο ταχυτήτων μαθητές διότι, σε κάθε περίπτωση, τα προσφυγόπουλα θα είναι έτοιμα».

Δεν υπάρχει φόβος για μαθητές δύο ταχυτήτων. Τα προσφυγόπουλα θα είναι έτοιμα

Σημαντικά, όμως, πρακτικής φύσεως ζητήματα προκύπτουν στο θέμα του χώρου και του χρόνου υλοποίησης των μαθημάτων. Κατά κύριο λόγο, τα μαθήματα θα πραγματοποιούνται απογευματινές ώρες ενώ, όπου το επιτρέπουν οι δυνατότητες των σχολικών κτιρίων και υπάρχουν κενές αίθουσες, οι μαθητές θα κάνουν ακόμη και πρωί μάθημα. Τα παιδιά που κατοικούν σε δομές φιλοξενίας μέσα στα αστικά κέντρα, όπως είναι το Ελληνικό και ο Ελαιώνας, θα πηγαίνουν στα σχολεία της περιοχής. Τι προβλέπεται, όμως, για αυτά που βρίσκονται μακριά από τα αστικά κέντρα; Στην περίπτωση αυτή, το υπουργείο Παιδείας έχει σχεδιάσει ένα σύστημα μεταφοράς τους με πούλμαν ή με λεωφορείο στο κοντινό σχολείο, που θα χρηματοδοτηθεί από το σύνολο των κονδυλίων που έχει απορροφήσει το υπουργείο για το πρόγραμμα εκπαίδευσης των προσφυγόπουλων. Προς το παρόν, έχουν απελευθερωθεί επτά εκατ.ευρώ από το Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού ενώ μέχρι να ξεκινήσει η νέα σχολική χρονιά θα έχουν εξασφαλιστεί από το αρμόδιο Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και από ευρωπαϊκά προγράμματα τα υπόλοιπα 28 εκατ.ευρώ που προβλέπεται ότι χρειάζονται για να καλυφθούν οι ανάγκες του πρώτου έτους φοίτησης.

Έχουν ήδη απελευθερωθεί 7 εκατ. ευρώ από τα 35 που προβλέπεται ότι χρειάζονται για να καλυφθούν οι ανάγκες του πρώτου έτους φοίτησης.

«Θέλουμε να εξασφαλίσουμε και τα 22.000 παιδιά να πάνε σχολείο και γι΄ αυτό το λόγο η εγγραφή θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο και είναι μια αρκετά εύκολη διαδικασία που δεν απαιτεί την προσκόμιση πολλών δικαιολογητικών», διαβεβαιώνει ο κύριος Παντής. Προσθέτει πως μόνο για τα παιδιά προσχολικής αγωγής θα λειτουργούν νηπιαγωγεία μέσα στους καταυλισμούς και αυτό, όπως εξηγεί, γιατί οι μητέρες δεν τα αφήνουν εύκολα. Στο ερώτημα αν η κυβέρνηση καθυστέρησε να εντάξει τα παιδιά των προσφύγων στο εκπαιδευτικό σύστημα και αν τώρα είναι πραγματικά έτοιμη να το κάνει, ο κύριος Παντής τονίζει πως «μέχρι σήμερα, έγιναν πολλές παρεμβάσεις εκπαιδευτικού-παιδαγωγικού χαρακτήρα στα κέντρα φιλοξενίας από την επιστημονική επιτροπή του υπουργείου και να μην ξεχνάμε ότι βιώνουμε μια κατάσταση πρωτόγνωρη, που πολλά ζητήματα επεξεργάζονται ακόμα ώστε να έχουν λυθεί μέχρι την έναρξη της σχολικής χρονιάς».

Η αντίδραση των Δήμων

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Ο ΜΠΟΥΤΑΡΗΣ

Το στοίχημα για να κερδηθεί, όμως, δεν είναι αποκλειστικά θέμα της κεντρικής εξουσίας καθώς ουσιαστική πρέπει να είναι και η συμβολή της τοπικής αυτοδιοίκησης προκειμένου να ξεκινήσουν άμεσα και με όσο το δυνατόν λιγότερα προβλήματα τα μαθήματα των προσφύγων. «Ο Δήμος Αθηναίων είναι έτοιμος να υποδεχτεί και να συμβάλλει στην οργάνωση και στο συντονισμό αυτών των τάξεων» δηλώνει στο NEWS247 η αντιδήμαρχος για το παιδί, Μαρία Ηλιοπούλου, ενώ συνεχίζει, λέγοντας «είμαστε σε απόλυτη σύμπνοια με το υπουργείο ότι τα παιδιά πρέπει να ενταχθούν στα κανονικά σχολεία. Πρέπει να βρίσκονται στο χώρο του σχολείου και όχι στους καταυλισμούς, διαφορετικά θα έχουμε φαινόμενα γκετοποίησης». Μια διαφορετική πρόταση από τη κεντρική γραμμή του υπουργείου και αυτή που υιοθέτει ο Δήμος Αθηναίων διατύπωσε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης. Συγκεκριμένα, μιλώντας στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, πρότεινε να υπάρξουν «σχολεία του δρόμου», ώστε ομάδες καθηγητών που μιλούν την ίδια γλώσσα με τα προσφυγόπουλα να επισκέπτονται τους χώρους όπου φιλοξενούνται. Σύμφωνα με τον κύριο Μπουτάρη, η λύση αυτή θα ήταν δυνατόν να εφαρμοστεί τον πρώτο χρόνο και να γίνουν μονοτάξια σχολεία στα οποία θα φοιτούν δύο ομάδες παιδιών, ηλικιών 6 -10 χρόνων και 10 -15 χρόνων. Στη συνέχεια, όπως είπε, θα μπορούσε το θέμα της εκπαίδευσης να τακτοποιηθεί σε μια πιο ορθολογική βάση, όμως με τέτοιο τρόπο ώστε να μην δημιουργηθούν γκέτο, καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό.

Τα παιδιά πρόσφυγες πρέπει να βρίσκονται στο χώρο του σχολείου και όχι στους καταυλισμούς για να μην έχουμε φαινόμενα γκετοποίησης.

Σχολεία Χωρίς Σύνορα

Εν τω μεταξύ, μια πρώτη γεύση,  από τα θρανία του σχολείου που θα κάθονται την νέα σχολική χρονιά πήραν 130 προσφυγόπουλα, ηλικίας 6 έως 14 ετών, που καθημερινά όλο τον Ιούλιο επισκέπτονταν το 51ο δημοτικό σχολείο Αθηνών και διδάσκονταν την ελληνική γλώσσα και πολιτισμό, στο πλαίσιο του προγράμματος «Σχολεία χωρίς Σύνορα». Πρόκειται για μια πρωτοβουλία του Δικτύου για τα δικαιώματα του παιδιού και του Δήμου Αθηναίων, που επέτρεψε στα προσφυγόπουλα των καταυλισμών του Ελληνικού, του Σχιστού και του κέντρου της Αθήνας να προετοιμαστούν για την ένταξη τους στο ελληνικό σχολείο. «Από την πρώτη ημέρα, φάνηκε πόσο ενθουσιασμένα είναι για το σχολείο διότι έτρεχαν να μπουν στις αίθουσες για μάθημα», αναφέρει στο NEWS247 η Βίλλη Μήτρακα, εκ των 40 εθελοντών δασκάλων, που συνέβαλαν στην αξιόλογη αυτή προσπάθεια. Τα πρώτα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι δάσκαλοι αφορούσαν στην οργάνωση των τμημάτων διότι κάποια παιδιά δεν ήθελαν να χωριστούν από τα αδέρφια τους και, φυσικά, στην επικοινωνία. Εντύπωση, όμως προκαλεί πώς ενώ, αρχικά, η παρουσία του διερμηνέα κρινόταν απαραίτητη, σιγά-σιγά ακόμα και με τη γλώσσα του σώματος λύθηκε το πρόβλημα συνεννόησης. Η κυρία Μήτρακα τονίζει πως «στόχος μας ήταν να φεύγουν από το σχολείο κάθε μέρα έχοντας κατακτήσει πέντε λέξεις, πράγμα αρκετά δύσκολο όχι, όμως, και ανέφικτο, ειδικά για τα παιδιά που είχαν πάει σχολείο στη χώρα τους. Τελικά, όχι μόνο έμαθαν λέξεις αλλά τραγουδάνε, πλέον, στα ελληνικά και χορεύουν παραδοσιακούς χορούς».

Tραγουδάνε στα ελληνικά και χορεύουν παραδοσιακούς χορούς

Τα πρώτα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι δάσκαλοι αφορούσαν στην οργάνωση των τμημάτων διότι κάποια παιδιά δεν ήθελαν να χωριστούν από τα αδέρφια τους και, φυσικά, στην επικοινωνία.

Ήδη, πάντως, εβδομήντα γονείς πρόσφυγες έκαναν την εγγραφή των παιδιών τους σε σχολεία του Δήμου Αθηναίων, ύστερα από κάλεσμα του συλλόγου εκπαιδευτικών Π.Ε «Αριστοτέλης». Η Ντίνα Ρέππα, δασκάλα στο 63ο δημοτικό σχολείο Αθηνών και γραμματέας του συλλόγου, μιλώντας στο NEWS247, υποστήριξε ότι «αυτό δεν άρεσε στο υπουργείο Παιδείας και  προσπάθησε να παρεμποδίσει την διαδικασία της εγγραφής με το επιχείρημα ότι θα υπάρξει συνολική νομοθετική ρύθμιση. Εμείς, όμως, φοβόμαστε μήπως γίνουν μαθήματα μέσα στους προσφυγικούς καταυλισμούς και κάτι τέτοιο μόνο σε γκετοποίηση θα οδηγήσει. Άλλωστε, ξέρουμε πολύ καλά πως τα παιδιά που δεν γκετοποιούνται είναι σαν σφουγγάρια, μαθαίνουν την γλώσσα πολύ γρήγορα». Ωστόσο, άγνοια για το συγκεκριμένο θέμα δήλωσε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας, κύριος Παντής, και υπογράμμισε πως «κανένας σύλλογος δεν μπορεί να μας επιβάλλει διαφορετικό σχέδιο από αυτό που επεξεργαζόμαστε. Έχουμε την καλύτερη παιδαγωγική ομάδα και επιστημονική επιτροπή και θα καλέσουμε όλους να κάνουν την εγγραφή τον Σεπτέμβριο».

*Φωτογραφίες αρχείου: sooc.gr