Φάκελος Ελληνικό: Η απόφαση Βαλαβάνη και ένα έργο ‘φάντασμα’ εν μέσω διαχείρισης απορριμάτων

Απορρίμματα ψάχνουν χώρο διαχείρισης σε ένα ερειπωμένο εδώ και δεκαπέντε χρόνια, αεροδρόμιο. Το “μητροπολιτικό πάρκο” και η “αξιοποίηση” έχουν μείνει στα χαρτιά και πλέον γίνεται κουβέντα και για μικρές χωματερές.

Η παραχώρηση τμήματος έκτασης 12 στρεμμάτων του παλαιού αεροδρομίου στο Ελληνικό για την κατασκευή σταθμού μεταφόρτωσης απορριμμάτων αποφασίστηκε την Πέμπτη από το υπουργείο Οικονομικών και την αναπληρώτρια υπουργό Οικονομικών, Νάντια Βαλαβάνη. Και η απόφαση άναψε φωτιές.

Όπως ανακοίνωσε το αρμόδιο Υπουργείο, η Αναπληρώτρια Υπουργός Οικονομικών, κ. Νάντια Βαλαβάνη, ενημερώθηκε από τον Αντιπεριφερειάρχη Νότιου Τομέα Αθηνών, κ. Χρήστο Καπάνταη, για το αίτημα των Δήμων Γλυφάδας, Αλίμου, Αργυρούπολης Ελληνικού, Παλαιού Φαλήρου, αναφορικά με την παραχώρηση χώρου περίπου δώδεκα στρεμμάτων εντός της έκτασης του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού.

Κάπου εδώ ξεκινάει η εμπλοκή.  Γιατί τελικά, υπήρξε αίτημα;

Οι δήμαρχοι των όμορων δήμων λένε πως δεν έχουν ενημερωθεί επίσημα και αναλυτικά για το σχέδιο αξιοποίησης το οποίο έχει “κολλήσει”. Κάποιοι αντιδρούν, άλλοι συμφωνούν, ουδείς όμως ξέρει σε ποιο στάδιο βρίσκεται το έργο, το οποίο προέβλεπε εξ αρχής δημιουργία σταθμού διακομιδής απορριμάτων.

Όλοι, αναμένουν επίσημη ενημέρωση για να ζητήσουν και αντισταθμιστικά έσοδα, μεταξύ των οποίων θα είναι και θέσεις εργασίας.

Φαίνεται λοιπόν πως η πρόταση της κ. Βαλαβάνη αιφνιδιάζει και τους δήμους αλλά και το ίδιο το ΤΑΙΠΕΔ καθώς δεν έχει διευκρινιστεί επίσημα αν προχωράει το έργο και σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι συνομιλίες με την κατασκευαστική εταιρεία.

Ο δήμαρχος Ελληνικού – Αργυρούπολης, Γιάννης Κωνσταντάτος, ήταν ο πρώτος που είπε πως δεν υπήρξε σχετικό αίτημα.

Ο ίδιος χαρακτηρίζει “άστοχη” την απόφαση της κ. Βαλαβάνη, αναφέροντας σε επίσημη ανακοίνωση του:

“Η υπουργός οφείλει πρώτα να μας ξεκαθαρίσει αν ισχύει η υπογραφή του ΤΑΙΠΕΔ με τον επενδυτή για την αξιοποίηση των 6300 στρεμμάτων συνολικά”.

“Αν ναι, τότε πρέπει να κάτσουμε στο τραπέζι δήμοι, ΤΑΙΠΕΔ και επενδυτής ώστε να δούμε πως και που θα γίνει το έργο μαζί με μια σειρά άλλων θεμάτων που επίσης διεκδικούμε οι δήμοι”, σημειώνει.

Αναλυτικά το κείμενο που ανάρτησε ο ίδιος:

“Άστοχη η δήλωση της Υπουργού : Η δήλωση της Υπουργού κυρίας Βαλαβάνη ότι θα παραχωρηθούν 12 στρέμματα στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού για Τοπικό Σταθμό Διαχείρισης Απορριμάτων είναι μάλλον ατυχής και άστοχη !

Αυτό γιατί η υπουργός οφείλει πρώτα να μας ξεκαθαρίσει αν ισχύει η υπογραφή του ΤΑΙΠΕΔ με τον επενδυτή για την αξιοποίηση των 6300 στρεμμάτων συνολικά. Αν ναι, τότε πρέπει να κάτσουμε στο τραπέζι δήμοι, ΤΑΙΠΕΔ και επενδυτής ώστε να δούμε πως και που θα γίνει το έργο μαζί με μια σειρά άλλων θεμάτων που επίσης διεκδικούμε οι δήμοι. Αν δεν ισχύει όμως η συμφωνία και την ακύρωσε μόνη της η Υπουργός τότε οφείλει πρώτα να μας λύσει την εξίσωση του τι θα απογίνουν 6300 στρέμματα και η σχέση του δήμου μας με αυτά και μετά συζητάμε για τα 12 που αφορούν τα απορρίμματα !

Ήρθε η ώρα για Ξεκάθαρες θέσεις και να σταματήσει η αόριστη πάρα φιλολογία για την τύχη του Ελληνικού που ρημάζει 15 χρόνια τώρα και κάποιοι το ονειρεύονται Χωματερή την μία φορά ή Κέντρο Υποδοχής Μεταναστών την άλλη αγνοώντας προκλητικά την τοπική κοινωνία που απαιτεί Ανάπτυξη και Πράσινο”.

Σε επικοινωνία μας μαζί του, ο κ. Κωνσταντάτος είπε στο NEWS 247:

“H περιφέρεια με απόφαση της κυρίας Δούρου άλλαξε το μοντέλο και αποφάσισε να περάσει στους δήμους τη διαχείριση των απορριμάτων. Στη συνέχεια μας κάλεσε ο αντιπεριφερειάρχης σε μια προκαταρκτική συζήτηση για να βρούμε το πού θα γίνει αυτός ο χώρος διαχείρισης.

Μιλάμε για τέσσερις πόλεις που είναι χτισμένες μέχρι το τελευταίο πεζοδρόμιο. Μας πρότειναν τον χώρο του αεροδρομίου και είπαμε πως είμαστε σύμφωνοι αλλά με μια βασική προϋπόθεση. Το αεροδρόμιο μέσω ΤΑΙΠΕΔ, έχει παραχωρηθεί σε επίσημο επενδυτή ο οποίος έχει καταθέσει σχέδιο σε εμάς μέσα στο οποίο προβλέπεται αυτός ο χώρος για τα απορρίμματα.

Και λέμε, αν γίνει η επένδυση και προχωράει, που δεν ξέρουμε αν έχει αλλάξει κάτι, είμαστε οκ. Ξέραμε λοιπόν ότι θα γίνει μια συνάντηση με το ΤΑΙΠΕΔ και τον επενδυτή για να μάθουμε περισσότερα. Και ξαφνικά βγαίνει η κ. Βαλαβάνη και λέει πάρτε 12 στρέμματα. Για ποιο πράγμα; Πού μας δίνει 12 στρέμματα; Κατάργησε την επένδυση; Την ακύρωσε; Αν ναι, να πει ότι καταργεί την επένδυση, ότι δεν υφίσταται, αλλά ότι θέλει πολύ περισσότερα στρέμματα για να ικανοποιούν τις ανάγκες των δήμων. Να μας εξηγήσει ακριβώς το καθεστώς”.

Στη συνέχεια διέψευσε ότι υπήρξε αίτημα από τους δήμους λέγοντας:

“Δεν υπήρξε κανένα αίτημα από εμάς, το αίτημα ήταν της Περιφέρειας και κακώς βγήκε προς τα έξω με αυτόν τον τρόπο. Ουδέποτε οι δήμοι στείλαμε έγγραφο ή προφορικό αίτημα”.

Τόνισε μάλιστα για τη συμφωνία:

“Έχουμε δει μια παρουσίαση του έργου που θα γίνει σε άτυπη συνάντηση όπου μας έδειξαν και τον υπόγειο σταθμό διαχείρισης απορριμάτων που προβλέπεται στο σχέδιο τους. Αυτό που λέει η κ. Βαλαβάνη είναι στον “αέρα” δεν συντονίζεται με κάποιο σχέδιο. Κανείς δεν μας λέει επίσημα τίποτα”.

Ο δήμαρχος Ελληνικού – Αργυρούπολης καταλήγει λέγοντας: “Εμείς διεκδικούμε πολλά από αυτή την επένδυση, και έσοδα και θέσεις εργασίας. Σε αυτό συμφωνούμε όλοι οι δήμαρχοι για τα αντισταθμιστικά έσοδα αλλά να μάθουμε πρώτα τι γίνεται, αν το έργο προχωράει”.

Πράγματι, στις 12 Μαΐου είχε γίνει συνάντηση των δημάρχων Ελληνικού – Αργυρούπολης, Παλαιού Φαλήρου, Γλυφάδας και Αλίμου, με τον Αντιπεριφερειάρχη Νοτίου Τομέα, Χρήστο Καπάταη.

Οι δήμαρχοι είχαν συμφωνήσει προκαταρκτικά να διερευνηθεί η δυνατότητα διάθεσης και χωροθέτησης χώρου στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού.

Αναλυτικά το Δελτίο Τύπου που είχε τότε εκδοθεί:

“Την Τρίτη 12/5/2015, κατόπιν προσκλήσεως του Αντιπεριφερειάρχη Νοτίου Τομέα Αθήνας, Χρήστου Καπάταη, πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της Αντιπεριφέρειας στην Καλλιθέα, σύσκεψη στην οποία, εκτός από τον Αντιπεριφερειάρχη, παρευρέθηκαν ο Δήμαρχος Αλίμου, Ανδρέας Κονδύλης, ο Δήμαρχος Γλυφάδας, Γεώργιος Παπανικολάου, ο Δήμαρχος Ελληνικού – Αργυρούπολης, Γιάννης Κωνσταντάτος, ο Δήμαρχος Π. Φαλήρου, Διονύσης Χατζηδάκης. Επίσης παρευρέθηκαν ο Γ.Γ. του Δήμου Αλίμου, Ευάγγελος Κακκαβής, ο Αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος του Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπολης, Βασίλης Κρητικός και ο Αντιδήμαρχος Πόλης του Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπολης, Λάζαρος Τογρίδης.

Μοναδικό θέμα της συζήτησης ήταν το Τοπικό Σχέδιο Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔ) για τους παραπάνω όμορους Δήμους .

Αρχικά ενημερώθηκαν οι Δήμαρχοι από τον Αντιπεριφερειάρχη για την πορεία του ΤΣΔ των υπολοίπων τεσσάρων Δήμων του Νότιου Τομέα Αθήνας. Οι Δήμαρχοι τοποθετήθηκαν για το εξαιρετικά δύσκολο θέμα διαχείρισης των απορριμμάτων .

Κοινή διαπίστωση ήταν η δυσκολία στις εναλλακτικές λύσεις σε ότι αφορά το χώρο που απαιτείται για την εφαρμογή ενός τέτοιου σχεδίου. Στην συγκεκριμένη περιοχή ο μοναδικός ίσως είναι η περιοχή το πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού με όλα τα γνωστά προβλήματα που τον συνοδεύουν .

Τονίστηκε από τους Δημάρχους η σημαντική παράμετρος που σχετίζεται με την πορεία της ιδιωτικοποίησης ή μη του συγκεκριμένου χώρου.

Μετά από διαλογική συζήτηση συναποφασίστηκαν τα παρακάτω :

i) Να διερευνηθεί μέσω των συναρμόδιων υπουργείων η δυνατότητα διάθεσης και χωροθέτησης χώρου στον πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού. Την παραπάνω διερεύνηση ανέλαβε να διεκπεραιώσει ο Αντιπεριφερειάρχης.

ii) Μετά τις απαντήσεις των συναρμόδιων υπουργείων θα ξαναγίνει συνάντηση προκειμένου να καθοριστούν τα επόμενα βήματα.

iii) Κατόπιν προγραμματίζεται Διαδημοτικό Συμβούλιο για την παρουσίαση λύσης που θα βασίζεται σε τοπικό σχέδιο και λήψη αποφάσεων.

Τέλος επαναβεβαιώθηκε η κοινή πεποίθηση όλων ότι θα γίνει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να εφαρμοστεί σύντομα ένα Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων που θα αφορά τους παραπάνω τέσσερις όμορους Δήμους”.

Σε αντίθεση με τον δήμαρχο Ελληνικού – Αργυρούπολης έρχεται η τοποθέτηση του δημάρχου Γλυφάδας, Γιώργου Παπανικολάου, ο οποίος υποστηρίζει πως η κίνηση της κ. Βαλαβάνη ήταν στη σωστή κατεύθυνση.

Και εκείνος όμως τονίζει πως μένει να δούμε αν όλα αυτά συντονίζονται με το χρονοδιάγραμμα και τις προϋποθέσεις των εργασιών.

Ο ίδιος λέει:

“Ναι στην καινοτόμο και βιώσιμη διαχείριση απορριμμάτων –

όχι χωματερή στο Ελληνικό

Τις τελευταίες δεκαετίες τα νότια προάστια της Αττικής έχουν γίνει πόλος έλξης για δεκάδες χιλιάδες νέους κατοίκους και επισκέπτες, αλλά και για χιλιάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Όλα αυτά τα χρόνια, η διαχείριση του συνεχώς αυξανόμενου όγκου απορριμμάτων ήταν αναποτελεσματική και δημιουργούσε ένα πρόβλημα που αντιμετωπιζόταν με σπασμωδικές κινήσεις και πρόχειρες – και συχνά παράνομες – λύσεις. Το μείζον αυτό πρόβλημα αναμένεται να ενταθεί μάλιστα με την επικείμενη ανάπτυξη στο Ελληνικό.

Το πρόβλημα, συνεπώς, έρχεται από παλιά και συνοδεύεται από πάγιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας να βρεθεί μια οριστική και βιώσιμη λύση, που δεν θα δημιουργεί μια νέα χωματερή, αλλά ένα καινοτόμο και βιώσιμο τρόπο διαχείρισης απορριμμάτων.

Σε όλες τις προηγμένες ευρωπαϊκές πόλεις τα ζητήματα αυτά έχουν λυθεί εδώ και χρόνια, με λύσεις εντός του αστικού ιστού. Τα λεγόμενα «πράσινα σημεία» (green points) αποτελούν σημεία αναφοράς για πολλούς ευρωπαϊκούς Δήμους και δίνουν μάλιστα προστιθέμενη αξία στην ευρύτερη περιοχή, χωρίς να δημιουργούν την οποιαδήποτε όχληση.

Η χωροθέτηση μιας εγκατάστασης για τη διαχείριση απορριμμάτων στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού – σε χώρο πολύ μικρό σε σχέση με τα 6.200 στρέμματα περίπου που καλύπτει η συνολική έκταση – μπορεί να δώσει μια μόνιμη και ουσιαστική λύση στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων της νότιας Αττικής.

Για να υπάρξει οποιαδήποτε πρόοδος στο ζήτημα και να προκύψει η οποιαδήποτε εφαρμόσιμη μελέτη και πρόταση, η πρώτη και άκρως σημαντική προϋπόθεση είναι να προηγηθεί η χωροθέτηση, η οποία θα «ταιριάξει» και θα είναι προσαρμοσμένη στην ευρύτερη ανάπτυξη της περιοχής και ασφαλώς θα συνδράμει στη διαχείριση του όγκου των απορριμμάτων που θα προκύψουν και από την ίδια την επένδυση.

Έχει άραγε αναρωτηθεί κανείς πως θα γίνεται η διαχείριση των χιλιάδων τόνων απορριμμάτων που θα παράγει η περιοχή μετά την ανάπτυξή της;

Αμέσως μετά πρέπει να δρομολογηθούν οι απαραίτητες μελέτες, με την αξιοποίηση όλων των κατάλληλων εργαλείων και σύγχρονων τεχνολογιών, με όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές και με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον και με εφαρμογή όλων των ευρωπαϊκών και διεθνών προτύπων και βέλτιστων πρακτικών. Συνεπώς, αυτή τη στιγμή δεν είναι δυνατό να γνωρίζουμε πόσα στρέμματα απαιτούνται για ένα τόσο ζωτικής σημασίας έργο.

Μετά τη χωροθέτηση μιας συγκεκριμένης και ασφαλώς μικρής έκτασης και τις απαιτούμενες μελέτες, ο χώρος που θα επιλεγεί μπορεί να αξιοποιηθεί για μεταφόρτωση απορριμμάτων, διαλογή στην πηγή, κομποστοποίηση και οργανωμένη ανακύκλωση. Σε καμία περίπτωση, φυσικά, δεν μπορεί να γίνει δεκτό από κανένα η εκμετάλλευσή του ως ΧΥΤΑ ή ως ΧΥΤΥ. Η δημιουργία «χωματερής» στο Ελληνικό είναι πέρα κι έξω από οποιαδήποτε σκέψη και σχεδιασμό.

Στο πλαίσιο αυτό, η πρωτοβουλία της κυβέρνησης και συγκεκριμένα της Υπουργού κ. Βαλαβάνη και της Περιφέρειας Αττικής, που έγινε κατόπιν συζήτησης του Αντιπεριφερειάρχη κ. Καπάταη με τους εμπλεκόμενους Δήμους, είναι στη σωστή κατεύθυνση, εφόσον φυσικά πληρούνται από την αρχή μέχρι το τέλος όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις και εφόσον συνάδει με το συνολικό σχέδιο ανάπτυξης του Ελληνικού και συνοδεύεται από ολοκληρωμένες μελέτες εφαρμογής με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης”.

Την αντίθεση του στην απόφαση Βαλαβάνη έχει εκφράσει και ο δήμαρχος Αλίμου, ενώ ο δήμαρχος Π. Φαλήρου υποστηρίζει πως τα 12 στρέμματα που θα διατεθούν για απορρίμματα δικαιολογούνται,  αρκεί να διευκρινιστεί το τι μέλλει γενέσθαι με την επένδυση στο πρώην αεροδρόμιο.

Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών τονίζουν πως η ανακοίνωση της κ. Βαλαβάνη είναι σύννομη με το σχεδιασμό της Lamda Development, έναν σχεδιασμό για τον οποίο οι δήμαρχοι ζητούν, εύλογα, να λάβουν αναλυτική ενημέρωση.

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τη σύμβαση που υπογράφηκε η Lamda Development του ομίλου Λάτση, που έχει αραβικά και κινεζικά κεφάλαια, αναλαμβάνει για 99 χρόνια την εκμετάλλευση των περίπου 6.200 στρεμμάτων του παλαιού αεροδρομίου αλλά και της παραλιακής ζώνης του Αγίου Κοσμά.

Η συμφωνία προβλέπει την ανάπτυξη οικιστικών ζωνών, ξενοδοχείων, εμπορικών κέντρων και καταστημάτων, θεματικών πάρκων, μουσείων τέχνης και πολιτισμού, υπαίθριων πολιτιστικών χώρων, κέντρων υγείας και ευεξίας, χώρων αθλητισμού και αναψυχής, τη δημιουργία ενός σύγχρονου επιχειρηματικού, εκπαιδευτικού, ερευνητικού κόμβου καθώς και την πλήρη αναβάθμιση της υπάρχουσας μαρίνας και του παραλιακού μετώπου.

Σύμφωνα με την ισχύουσα συμφωνία, το υποτιθέμενο μητροπολιτικό πάρκο θα έχει έκταση 4.010 στρεμμάτων.

Ως προς το εν λόγω σχέδιο έχουν εκφραστεί αντιρρήσεις από την πρωτοβουλία “Ένα Πάρκο για όλους στο Ελληνικό”, από το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος του ΕΜΠ και από την  “Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό”. Οι αντιρρήσεις σχετίζονται με την οικοδόμηση οικιστικής περιοχής στην περιοχή αλλά και με τους όρους της συμφωνίας, για τους οποίους έχουν αντιδράσει και κυβερνητικά στελέχη.

H συνέχεια θα δοθεί τις επόμενες ημέρες με επίσημες ανακοινώσεις. Το θέμα της αξιοποίησης είναι άλλωστε και στα ζητούμενα των θεσμών και τίθεται “πακέτο” με την ιδιωτικοποίηση των περιφερειακών αεροδρομίων.