Με(ν)σα στη ‘γιάφκα’ των πιο έξυπνων Ελλήνων

Πόσες φορές έχετε κατηγορήσει κάποιον για χαμηλό δείκτη νοημοσύνης ή έχετε προσπαθήσει να τον πείσετε ότι είστε πιο έξυπνος από εκείνον; Όσα επιχειρήματα κι αν διαθέτετε για την υψηλή σας ευφυΐα, υπάρχει μία πιστοποίηση που μπορεί να σας κατατάξει με βεβαιότητα στους πιο έξυπνους Έλληνες. Τι πρέπει να κάνετε για να την αποκτήσετε; Να περάσετε το τεστ της ελληνικής MENSA και να συμπεριληφθείτε αυτόματα στο 2% του παγκόσμιου πληθυσμού με την πιο υψηλή νοημοσύνη.  

Απόγευμα Τετάρτης το News 24/7 επισκέφθηκε τα γραφεία της ελληνικής MENSA και συνομίλησε με μερικούς από τους πιστοποιημένα πιο ευφυείς Έλληνες. Το ελληνικό παράρτημα του μεγαλύτερου και παλαιότερου διεθνούς οργανισμού υψηλής νοημοσύνης στον πλανήτη, βρίσκεται στον αριθμό 14 της οδού Πετμεζά στο Κουκάκι. Εκεί μας υποδέχθηκε ο πρόεδρος Χρήστος Αποστολίδης καθώς ετοίμαζε μαζί με το επιτελείο του το επόμενο τεύχος του περιοδικού της MENSA. Όλοι μαζί συζητούσαν για τις μεθόδους διδασκαλίας χαρισματικών ανηλίκων που υλοποιεί η MENSA, ενώ ένα μέλος του οργανισμού εξηγούσε στο τηλέφωνο τις προϋποθέσεις για να μπορέσει ο συνομιλητής του να δώσει το τεστ πιστοποίησης ευφυίας της MENSA.

Ένα τεστ για σκληρούς λύτες

Όπως μας εξηγεί ο κύριος Αποστολίδης, στο τεστ της MENSA περιλαμβάνονται 45 ερωτήσεις με τη μορφή σχηματικών παραστάσεων και σειρά αυξανόμενης δυσκολίας, οι οποίες πρέπει να απαντηθούν μέσα σε 20 λεπτά. “Οι ερωτήσεις συνδυάζουν την ταχεία αντίληψη, την ορθή κρίση και την κοινή λογική”, εξηγεί ο κ. Αποστολίδης ενώ στη συνέχεια μας αναφέρει τους στόχους της MENSA: “Οι στόχοι είναι τρεις: να αναγνωριστούν οι άνθρωποι με την υψηλότερη ευφυΐα στον κόσμο, να υπάρξει αλληλεπίδραση μεταξύ τους ώστε να αναπτύξουν ιδέες και δράσεις με θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία καθώς και να υποστηριχθούν περαιτέρω έρευνες σχετικά με τα χαρακτηριστικά της ανεπτυγμένης νοημοσύνης”.

Δίνουν, όμως, οι Έλληνες το τεστ; Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ελληνικού παραρτήματος του διεθνούς οργανισμού, το 2016 στην Ελλάδα ενδιαφέρθηκαν να μάθουν τον δείκτη ευφυίας τους περίπου 700 άτομα, εκ των οποίων οι 300 τα κατάφεραν. Ένα χρόνο πριν, το 2015, διαγωνίστηκαν περίπου 600 άτομα με περισσότερους από 200 να τα καταφέρνουν. “Συνήθως 4 στους 10 Έλληνες που ενδιαφέρονται να δώσουν το τεστ μπορεί να τα καταφέρνουν. Όμως, ακόμη κι αν περάσουν, δεν γίνονται όλοι μέλη της MENSA. Κάποιοι επιλέγουν μόνο να λάβουν ένα πιστοποιητικό με το δείκτη ευστροφίας τους”.

Ο κ. Αποστολίδης εξηγεί ότι ο μέσος όρος ευφυΐας θεωρείται το 100, με το 70% του ανθρώπινου πληθυσμού να κυμαίνεται μεταξύ 85% και 115. Όσοι φτάνουν ή ξεπερνούν το 130 συγκαταλέγονται στα άτομα ανώτατης αντίληψης. Τονίζει ότι το αποτέλεσμα που θα “πιάσει” κανείς στο τεστ δεν εξαρτάται ούτε από το μορφωτικό ούτε και από το κοινωνικό επίπεδο των συμμετεχόντων, εφόσον το τεστ μπορεί να δοθεί ακόμη και από κάποιον που δεν γνωρίζει γραφή ή ανάγνωση. “Η ευφυΐα κάθε ατόμου είναι σε μεγάλο ποσοστό έμφυτη και κληρονομική, δεδομένου ότι σχετίζεται με τους νευρώνες του εγκεφάλου και τις συνάψεις μεταξύ τους. Επηρεάζεται σε πολύ μικρό βαθμό από το κοινωνικό σύνολο, που σημαίνει ότι μπορεί κάποιος να αυξήσει την ευφυΐα του αλλά σε πολύ μικρό βαθμό”. Γι’ αυτό και όσοι δίνουν το τεστ, συνήθως επιτυγχάνουν με την πρώτη φορά ενώ υπάρχει η δυνατότητα, αν κάποιος αποτύχει να δώσει άλλες δύο φορές. Τα παιδιά 10-14 ετών δίνουν ένα τεστ με 25 ερωτήσεις ενώ για παιδιά ηλικίας 5,5 έως 10 ετών, πραγματοποιείται από συνεργαζόμενο με την MENSA ψυχολόγο το τεστ  WISC-III (είναι η τελευταία έκδοση της γνωστής κλίμακας νοημοσύνης για παιδιά).

Συνομιλώντας με δύο από τους πιο ευφυείς Έλληνες

Ο Στέλιος Στυπίδης είναι μέλος της ελληνικής MENSA εδώ και 32 χρόνια. Ανήκει, μάλιστα, όπως λέει στο News 24/7 στην πρώτη 100άδα αυτών που πέτυχαν στην Ελλάδα. Όπως μας περιγράφει, είχε δείξει σημάδια της υψηλής ευφυΐας του από πολύ νωρίς. “Είχα νιώσει τον εαυτό μου διαφορετικό. Προβληματιζόμουν, ψαχνόμουν. Θυμάμαι ότι όταν έδωσα το τεστ, σπούδαζα μαθηματικός”, μας λέει ο 54χρονος, ο οποίος το πέρασε με την πρώτη χωρίς να δυσκολευτεί καθόλου.

Μετά το τέλος των σπουδών του, ο κ. Στυπίδης έκανε μεταπτυχιακό στην Πληροφορική και τη Διοίκηση Επιχειρήσεων και τώρα είναι εμπορικός διευθυντής σε μία πολυεθνική εταιρεία. Όπως εξηγεί, ένας από τους βασικούς λόγους για να ασχοληθεί κάποιος με τη MENSA είναι η προσπάθεια να βρει ανθρώπους με τους οποίους μπορεί να επικοινωνήσει πιο εύκολα. “Όταν λειτουργείς σε διαφορετικό νοητικό επίπεδο, διαπιστώνεις τις δυσκολίες επικοινωνίας. Θες να πεις κάτι σε κάποιον και δεν χρειάζεται να το επαναλάβεις πολλές φορές. Όπως, για παράδειγμα, σε όλους τους χώρους προσπαθείς να βρεις κάποιον να επικοινωνήσεις, έτσι θέλησα κι εγώ. Γιατί είχα καταλάβει ότι ήμουν διαφορετικός”.

Αντίστοιχη είναι και η πορεία της Γιάννας Πρεκετέ. Η 30χρονη είναι μέλος της MENSA εδώ και ένα χρόνο. Όμως, η ίδια είχε δείξει σημάδια της υψηλής ευφυΐας της σε πολύ μικρή ηλικία. Μας διηγείται ότι άρχισε να διαβάζει και να γράφει από την προνηπιακή ηλικία ενώ αντιλαμβανόταν τις μαθηματικές πράξεις αρκετά εύκολα. Μελετούσε, επίσης, βιβλία που χρησιμοποιούσαν μεγαλύτερα από εκείνη παιδιά. “Στην εφηβεία είχα ανεπτυγμένες ικανότητες ενώ δεν μου άρεσε να πηγαίνω σε μια καφετέρια και να κάθομαι με τις ώρες. Προτιμούσα να κάνω σημαντικότερα πράγματα”, μας λέει.

Η ίδια έκανε σπουδές Φιλολογίας και Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στα 29 της αποφάσισε να δώσει το τεστ της MENSA ως μια προσπάθεια να βρει το διαφορετικό που την χαρακτήριζε από το σύνολο. “Όταν πέτυχα, κατάλαβα τι μου συνέβαινε όλα αυτά τα χρόνια», μας λέει.

Η MENSA και τα χαρισματικά παιδιά

Ο διεθνής οργανισμός ιδρύθηκε στην Οξφόρδη τον Οκτώβριο του 1946 στην Οξφόρδη, από τον δικηγόρο Ρόλαντ Μπέριλ και τον επίσης δικηγόρο και επιστήμονα Λάνσελοτ Γουέρ. Το ελληνικό τμήμα ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 1985, όπως λέει ο κ. Αποστολίδης.

Σήμερα, ο διεθνής οργανισμός διαθέτει 135.000 μέλη σε περισσότερες από 100 χώρες και παραρτήματα σε 45 από αυτές. Στην Ελλάδα, ο αριθμός των ενεργών μελών υπολογίζεται σε περίπου 900 με 950 άτομα. Τα μέλη αυτά έχουν τη δυνατότητα να παίρνουν μέρος σε συνέδρια και διαλέξεις που πραγματοποιούνται στην Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία μαζί με άλλα μέλη από όλο τον κόσμο. Επίσης, μέλη της MENSA δίνουν συχνά ραντεβού για να πάρουν μέρος σε αγώνες σκάκι ή γρίφων, να παίξουν επιτραπέζια παιχνίδια, να κάνουν επισκέψεις σε μουσεία αλλά και να πραγματοποιήσουν εκπαιδευτικές εκδρομές.

Εκτός, όμως, από τις δραστηριότητες ψυχαγωγικού ενδιαφέροντος που δίνουν την ευκαιρία στα μέλη να αποκτήσουν φίλους και να μοιραστούν κοινά ενδιαφέροντα, μία από τις πιο αξιόλογες δράσεις του ελληνικού παραρτήματος αποτελούν τα εκπαιδευτικά προγράμματα για χαρισματικά παιδιά, που σχεδιάζει η επιστημονικά υπεύθυνη, Δανάη Δεληγεώργη. “Στόχος μας είναι τα παιδιά αυτά να αναγνωρίσουν και να αποδεχτούν την υψηλή ευφυία τους. Να καταλάβουν γιατί σκέφτονται και λειτουργούν διαφορετικά από τους συνομήλικές τους και να μπορέσουν να τα καταφέρουν”. Τι ώθησε, όμως, την 31χρονη να ασχοληθεί με αυτά τα χαρισματικά παιδιά; Όπως μας λέει, “θέλω να τους προσφέρω την υποστήριξη και την καθοδήγηση για να πορευθούν σωστά”. Μάλιστα, η ίδια άφησε την καριέρα της στο Σικάγο και επέστρεψε στην Ελλάδα, την περίοδο της πιο μεγάλης κρίσης, για να προσφέρει στην πατρίδα της. “Στην Αμερική υπάρχουν αρκετοί που βοηθούν στον τομέα, στην Ελλάδα τι έχουμε; Όταν αποφάσισα να γυρίσω στην πατρίδα μου, κάποιοι μου είπαν ‘κάτι δεν πάει καλά με εσένα’. Όμως, τα έχω καταφέρει μια χαρά. Και πιστεύω πως αν δεν γυρίσουμε εμείς οι νέοι να υποστηρίξουμε τη χώρα μας από εδώ, τι κάνουμε; Την κατηγορούμε από έξω;”

Αν δεν γυρίσουμε εμείς οι νέοι να υποστηρίξουμε τη χώρα μας από εδώ, τι κάνουμε; Την κατηγορούμε από έξω;

H κυρία Δεληλεώργη ως υπεύθυνη προγραμμάτων χαρισματικότητας έχει αναλάβει τη διδασκαλία των εφήβων. “Eστιάζουμε στο πώς κάνουμε έρευνα για να δούμε τη σωστή ποιότητα της γνώσης σε ό,τι μας ενδιαφέρει. Διδάσκουμε παιδιά έως 10 ετών να μάθουν να κάνουν έρευνα. Εκείνα διαλέγουν το θέμα τους”, μας λέει η ίδια και συνεχίζει: “Ένα παιδάκι ήρθε και μου είπε ‘θα ήθελα να μάθω πώς πιάνει η αστυνομία τους δολοφόνους’. Μόλις τα παιδιά κάνουν την επιλογή θεμάτων, τους μαθαίνουμε όλα τα στάδια της έρευνας αλλά και πώς γράφουν την έρευνά τους και πώς τη μεταδίδουν στον κόσμο”.

Η μετανάστευση για μία θέση εργασίας στο εξωτερικό αποτελεί πλήγμα και για την ελληνική MENSA. Κι αυτό γιατί με το πέρας των ετών, αρκετά μέλη έφυγαν στο εξωτερικό αναζητώντας μια πολύ καλύτερη θέση εργασίας.  “Στην Ελλάδα πολλές φορές δυσκολεύτηκα να βάλω στο βιογραφικό μου ότι είμαι μέλος”, μας λέει ο κ. Στυπίδης, ο οποίος εξηγεί ότι “στο εξωτερικό το να είσαι μέλος του διεθνούς οργανισμού είναι προσόν”. Φυσικά, υπάρχουν και οι πιο προοδευτικές επιχειρήσεις, που θέλουν να προσλάβουν τους πιο ευφυείς. “Είναι πολύ σημαντικό να μπορεί να αντιληφθεί κάποιος ότι ένας έξυπνος άνθρωπος θα μπορεί να βοηθήσει πιο εύκολα. Θα του λύσει τα χέρια”, μας λέει η Γιάννα Πρεκετέ. Γι’ αυτό και ο κ. Αποστολίδης καταλήγει, λέγοντας: “Είναι σημαντικό κάθε άνθρωπος, που νομίζει ότι ξεχωρίζει και έχει κάτι διαφορετικό, να δώσει το τεστ και να μπορέσει να βοηθήσει το σύνολο”.

Φωτογραφίες: Ανδρέας Παπακωνσταντίνου /  tourettephoto.com