Οι ηρωίδες μάνες της Ευελπίδων

Τα μάτια της είχαν καρφωθεί στο πάτωμα, κοιτούσε συνέχεια στο ίδιο σημείο. Φαινόταν ότι δεν ήθελε να βρίσκεται εκεί, ούτε να κοιτάξει ευθεία, να αντικρίσει τα βλέμματα, που τόσο επίμονα είχαν καρφωθεί επάνω της. “Είστε σίγουρα καλά; Σας συμβαίνει κάτι;” ρωτάει η εισαγγελέας της έδρας. “Όχι. Είμαι καλά” απαντά σχεδόν ψιθυριστά. Πίσω της ακριβώς, στο εδώλιο, κάθεται ο πατέρας των παιδιών της. Μπορεί να μην τον βλέπει, αλλά αυτό δεν δείχνει να την βοηθάει. “Είχατε πει ότι σας απείλησε, ότι είπε πως θα σκοτώσει τα παιδιά, ότι δεν θα τα ξαναδείτε ποτέ. Δεν ήταν αλήθεια όλα αυτά; Μήπως φοβάστε;” συνεχίζει η εισαγγελική λειτουργός. “Ήταν μία παρεξήγηση…” είναι η μόνη απόκριση που έλαβε.

Στα δικαστήρια της πρώην σχολής Ευελπίδων τα αδικήματα που αφορούν στην ενδοοικογενειακή βία γεμίζουν συχνά ολόκληρα πινάκια. Γυναίκες θύματα, γυναίκες προστάτιδες, γυναίκες αδύναμες, γυναίκες σκληρές. Μοναδικό κοινό σημείο το ότι όλες είναι μάνες. Κάθε ιστορία ενδοοικογενειακής βίας που καταλήγει στην ελληνική Δικαιοσύνη, είναι ξεχωριστή όμως, στην πλειοψηφία τους έχουν την ίδια κατάληξη: τη ματαίωση της δίκης ή ακόμα χειρότερα -όπως στην παραπάνω περίσταση- την αθώωση του κατηγορούμενου πατέρα. Περίπου οκτώ από τις δέκα υποθέσεις που φτάσουν σε μία δικαστική αίθουσα έχουν αντίστοιχο τέλος.

Όπως εξηγούν δικαστικές πηγές, που κατά καιρούς έχουν ασχοληθεί με τέτοιες υποθέσεις, υπάρχουν φορές που ακόμη και οι αρχές είναι ανήμπορες. “Χρειαζόμαστε έναν μάρτυρα, κάποιον να μας πει τι έχει συμβεί και να εμμείνει στην κατάθεσή του μέχρι τέλους. Αν το θύμα ή κάποιος δικός του άνθρωπος δεν ζητήσει βοήθειά, αν δεν πει στην ελληνική Δικαιοσύνη τι έχει συμβεί, πώς θα προχωρήσει η ποινική διαδικασία;” επισημαίνουν. Εξηγούν δε ότι οι περισσότερες δικογραφίες που έχουν σχηματιστεί, δεν καταλήγουν σε καταδίκη. Σε άλλες φαίνεται ότι οι δύο πλευρές είχαν υπερβάλλει ως προς τις καταγγελίες, πως πράγματι το έχουν μετανιώσει και θα πρέπει να δοθεί μία δεύτερη ευκαιρία, ενώ δεν είναι λίγες εκείνες που κατηγορούμενος και θύμα δεν εμφανίζονται ποτέ στο δικαστήριο.

Αν και επίσημα στατιστικά στοιχεία για δικογραφίες ενδοοικογενειακής βίας δεν υπάρχουν, οι “γνώστες” μιλούν για αύξηση των περιστατικών. “Πολύ μεγάλο ρόλο παίζει η οικονομική κρίση. Η εξαθλίωση στο οικογενειακό περιβάλλον προκαλεί εκρήξεις βίας. Πολλές φορές συνδέονται με ψυχολογικά προβλήματα ή στρεσογόνες καταστάσεις, άλλες με χρήση αλκοόλ ή και ναρκωτικών”, αναφέρουν.

Με αφορμή τη Γιορτή της Μητέρας, το NEWS 247 περιπλανήθηκε την εβδομάδα που πέρασε, στις δικαστικές αίθουσες για να γνωρίσει από κοντά αυτές τις ηρωΐδες. Το τελικό συμπέρασμα είναι πως αυτές οι γυναίκες, το μόνο που θέλησαν να καταφέρουν, είναι να προστατεύσουν με κάθε τρόπο, έστω και λανθασμένο, τα παιδιά τους.

“Τοίχος” για το αυτιστικό παιδί της

Ευθεία επίθεση ήταν η αντίδραση της μητέρας ενός αυτιστικού εφήβου, η οποία χωρίς δεύτερη σκέψη έστειλε για πολλοστή φορά στο εδώλιο τον πατέρα του, κατηγορούμενο για διακεκριμένη ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη σε βάρος ανίκανου να αντισταθεί. “Την πρώτη φορά είδα το παιδί με ένα χτύπημα στο πόδι, σαν από χάρακα. Θεωρώ ότι λόγω του αυτισμού, δεν συνεργαζόταν σε αυτό που του έλεγε ο πατέρας του. Ξέρετε αυτά τα παιδιά χρειάζονται υπομονή. Δυστυχώς δεν κατέγραψα το περιστατικό σε ιατροδικαστή” κατέθεσε η μητέρα στο δικαστήριο και αναφέρθηκε στον κατηγορούμενο: “Είχαμε μία σχέση. Ποτέ δεν παντρευτήκαμε. Αναγνώρισε το παιδί, αλλά δεν το αγάπησε. Αν αγαπάς, δεν επεμβαίνεις με βία”. Στη συνέχεια, όπως είπε, υπήρξαν και άλλα μικρότερης σημασίας περιστατικά, τα οποία επίσης δεν κατέγραψε από φόβο. “Η καλύτερη ποινή είναι να παρακολουθήσει μαθήματα, όπως κι εγώ” υποστήριξε.

Ατρόμητη η μητέρα άκουσε τον κατηγορούμενο να απολογείται, υποστηρίζοντας ότι οι μηνύσεις από την πλευρά της γίνονταν “για να μην επικοινωνώ με το παιδί”. Η πρόεδρος της έδρας μάταια προσπάθησε να εξηγήσει την πραγματικότητα: “το παιδί σας έχει σοβαρό πρόβλημα. Οι γονείς πρέπει να ενημερώνονται, οφείλουν… για την κατάσταση του παιδιού”. Ο κατηγορούμενος επέρριπτε συνεχώς ευθύνες στη μητέρα.

Οι νουθεσίες της έδρας να επισκεφθεί κάποιο ειδικό, επισημαίνοντας ότι “το δικαστήριο δεν είναι ψυχίατρος”, έπεσαν στο βρόντο. Όπως και η επιεικέστατη απόφαση του δικαστηρίου να κηρυχθεί απαράδεκτη η ποινική δίωξη λόγω εκκρεμοδικίας, δίνοντας μία δεύτερη ευκαιρία στον κατηγορούμενο. Στο άκουσμα της απόφασης, ο τελευταίος κουνώντας το δάχτυλο στην πρόεδρο, είπε: “Κρίνετε σαν γυναίκα και όχι σαν άνθρωπος!”.

Πρόεδρος: Πάρτε το πίσω! Τι λέει η απόφαση, καταλάβατε; Ξέρετε τί δουλειά κάνει το ποινικό δικαστήριο;

Κατηγορούμενος: Δεν είπα ότι είμαι νομικός…

Πρόεδρος: Δεν διατηρείτε την ψυχραιμία σας. Δεν έχετε δικαίωμα. Προσέξτε τη θέση σας! Δεν θα ξαναφύγετε λέγοντας τέτοια πράγματα! Ο δικαστής δεν έχει ούτε φύλο, ούτε πρόσωπο!

Κατηγορούμενος: Πώς δεν έχει…

Η παρεξήγηση

Δυστυχώς, η συνηθέστερη αντίδραση είναι αυτή της υπαναχώρησης. Γυναίκες που τη στιγμή της έντασης και της ταραχής, δεν δίστασαν να ζητήσουν τη συνδρομή της αστυνομίας, στη δικαστική αίθουσα κλείνονται πίσω από τη φράση “ήταν παρεξήγηση”. Όπως στην περίπτωση νεαρής κοπέλας, η οποία μπορεί να κατήγγειλε τον άντρα της για βίαιη συμπεριφορά και απειλές, δεν μπόρεσε όμως να το φτάσει μέχρι το τέλος. Στο δικαστήριο δεν επανέλαβε τίποτα απ’ όσα είχε πει στους αστυνομικούς. ” Δεν ένιωσα φόβο. Δεν υπήρξε ταραχή. Ήταν λάθος μου” είπε ο μητέρα δύο ανήλικων κοριτσιών. Παρά τις ερωτήσεις της έδρας, δικαστής και εισαγγελέας δεν κατάφεραν να της αποσπάσουν κάτι περισσότερο. Μόνο ότι από τότε έχει χωρίσει από τον τότε σύζυγό της, εκπαιδευτικός στο επάγγελμα, και πλέον έχει μετακομίσει μαζί με τις κόρες της σε άλλη πόλη…

Μην τον κλείσετε στη φυλακή. Δεν ήξερε τι έκανε

Υπάρχουν όμως, και οι περιπτώσεις όπου η μητέρα είναι θύμα όχι του πατέρα, αλλά του παιδιού της. Μία τέτοια ιστορία, γεμάτη πόνο, απασχόλησε το Τριμελές Πλημμελειοδικείο της Αθήνας. “Μην τον κλείσετε στη φυλακή. Δεν ήξερε τι έκανε. Παίρνει φάρμακα πια και τον βοηθάνε” εκλιπαρούσε το δικαστήριο η μάνα του κατηγορούμενου που υπήρξε θύμα ξυλοδαρμού, σε σημείο οι γείτονες να καλέσουν την αστυνομία. Η γυναίκα δεν αναφέρθηκε αναλυτικά στο συμβάν, υπογραμμίζοντας μόνο ότι τότε ο γιος της δεν λάμβανε φαρμακευτική αγωγή, πήγαινε μόνο σε ψυχολόγο, καθώς “ήξερε ότι κάτι του συνέβαινε, αλλά δεν καταλάβαινε τι”.

“Έχω τρία παιδιά. Τα δύο μετανάστες. Μόνο αυτόν έχω εδώ. Πλέον μένει στο ίδρυμα ή σε εμένα, σας παρακαλώ… δεν ήξερε” ήταν τα τελευταία της λόγια, τα οποία οδήγησαν το δικαστήριο χαρακτηρίζουν το δράστη ακαταλόγιστο, λόγω διατάραξης των πνευματικών λειτουργιών του.

Μητέρα στο εδώλιο

Δέκα λεπτά διήρκεσε η δίκη σε βάρος μία ηλικιωμένη μητέρας, κατηγορούμενη για ενδοοικογενειακή βία από την ίδια της την κόρη. Μόλις ξεκίνησε η διαδικασία η καταγγέλουσα δήλωσε ότι υπερέβαλε στα όσα είχε καταθέσει στην αστυνομία. “Ήταν μία περίοδος που συνεχώς τσακωνόμασταν. Τα φούσκωσα λίγο. Τα νεύρα… ο καυγάς…” είπε, μόνο για να λάβει την έντονη αντίδραση της προέδρου: “Η ποινική διαδικασία δεν είναι μοχλός εκδίκησης ή εκτόνωσης νεύρων! Εκτός αν πράγματι είχατε αισθανθεί φόβο τότε, αλλά τώρα έχετε μετανιώσει. Να είστε περισσότερο συγκροτημένη την επόμενη φορά! Δεν μπορείτε να απασχολείτε έτσι τα δικαστήρια!”. Παρά το γεγονός ότι καθόταν στο εδώλιο αντιμέτωπη ακόμα και με καταδίκη, η κατηγορούμενη μητέρα, λίγο πριν απαλλαγεί από τις κατηγορίες, έσπευσε να προστατεύσει την κόρη της: “Δεν φταίει εκείνη. Ο πατέρας της την είχε στρέψει εναντίον μου, αλλά έχει παντρευτεί ξανά και έχει φύγει. Όλα είναι αλλιώς τώρα…”

Φωτογραφίες: Eurokinissi / Sooc.gr