Πόσο πρέπει να πληρώσεις για να βρεις(;) το δίκιο σου στα ελληνικά δικαστήρια

Ήταν ένα λάθος στο Κτηματολόγιο. Εννέα τετραγωνικά μέτρα, που είχαν εξαφανιστεί ως δια μαγείας. Εννέα τετραγωνικά μέτρα, που ουσιαστικά ισοδυναμούσαν με περίπου 20.000 ευρώ στην τιμή του ακινήτου. Η δικαστική οδός φαινόταν μονόδρομος τότε. Σήμερα, η κυρία Μαρία έχει διαφορετική άποψη. Πέντε χρόνια μετά και με περίπου 4 χιλιάδες ευρώ λιγότερα, η 65χρονη συνταξιούχος είναι σε χειρότερο σημείο οπό όταν ξεκίνησε: η μεταβολή δεν έγινε ποτέ, το ακίνητο έχει πουληθεί, οι σχέσεις της με τους γείτονες καταστράφηκαν και τα χρήματα που έδωσε για τα παράβολα του δικαστικού της αγώνα και για την αμοιβή του δικηγόρου, χάθηκαν για πάντα.

Η ιστορία της κυρίας Μαρίας δεν διαφέρει σε τίποτα από τις δεκάδες που ακούς στα δικαστικά μέγαρα της χώρας, όπου καθημερινά χιλιάδες άνθρωποι προσπαθούν να “βρουν το δίκιο τους”, προσφεύγοντας στη Δικαιοσύνη. Έτσι έκανε και η κυρία Μαρία, η οποία βρέθηκε στη δεινή θέση η βάση δεδομένων του Κτηματολογίου, που έχει διαμορφωθεί με τις αεροφωτογραφίες, να μην είναι σύμφωνη με την… πραγματικότητα.

“Το 2009 αποφάσισα να πουλήσω το πατρικό μου σπίτι, μία μονοκατοικία σε προάστιο της Αθήνας. Η οικονομική κρίση είχε μόλις ξεκινήσει και ακόμα μπορούσες να βρεις αγοραστή. Πράγματι, μέσα σε λίγους μήνες, υπήρξε μία προσφορά. Δώσαμε τα χέρια, αλλά όλα χάλασαν όταν άρχισε να ελέγχει την κατάσταση του ακινήτου” περιγράφει η κυρία Μαρία στο News247 και συνεχίζει: “τότε έμαθα και εγώ πως στο Κτηματολόγιο το ακίνητο φαινόταν 9τ.μ. μικρότερο. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο αγοραστής μείωσε την τιμή πώλησης κατά 20.000 ευρώ, με αποτέλεσμα να ματαιωθεί η πώληση. Ήμουν σίγουρη ότι σύντομα θα λυνόταν το λάθος και θα έβρισκα και ενδιαφερόμενο…”

Η πραγματικότητα ήταν βέβαια, τελείως διαφορετική. Η αρχική αίτηση προς το Κτηματολόγιο έπεσε στο κενό, αφού οι γείτονες δεν θέλησαν να τη βοηθήσουν, όπως λέει. Η δικαστική οδός ήταν η μόνη λύση, αφού “δεν θα χάριζα ούτε ένα εκατοστό από το σπίτι”. Τα χρόνια που ακολούθησαν, η θέση της άλλαξε σχεδόν ριζικά: “Αν το ήξερα, δεν θα ασχολούμουν από την αρχή. Δύο αγωγές κατέθεσα με το δικηγόρο μου, αλλά απορρίφθηκαν. Αν προχωρούσαμε και στο εφετείο νομίζω ότι ακόμα θα έτρεχα στα δικαστήρια. Δεν μπορούσα όμως, να συνεχίσω. Τα έξοδα ήταν υπερβολικά πολλά”.

Σήμερα, η μονοκατοικία παραμένει στα χέρια της κυρίας Μαρίας, και όπως είναι αναμενόμενο, η βάση δεδομένων του Κτηματολογίου δεν έχει αλλάξει. Η ίδια λέει χαρακτηριστικά:

Κοντά στις 4.000 ευρώ δαπάνησα. Τα μισά πήγαν σε γραμμάτια. Αν το ήξερα, θα τα είχα δώσει στα εγγόνια μου, να τα χαρούν ή θα τα κρατούσα γιατί οι καιροί δυσκόλεψαν πολύ για τους συνταξιούχους.

Πράγματι, την ίδια ώρα που περικόπτονται συνεχώς τα εισοδήματα, τα δικαστικά παράβολα αυξήθηκαν κατακόρυφα ιδιαίτερα το 2012. Όσο αφορά την ποινική δικαιοσύνη, ήδη τα παράβολα για την κατάθεση μήνυσης έχουν αναπροσαρμοστεί από τα τέλη του 2010 από 10 σε 100 ευρώ και το παράβολο για τη δήλωση παράστασης πολιτικής αγωγής από 5 σε 50 ευρώ. Αντίστοιχα, στις αστικές διαδικασίες, η κατάθεση της έφεσης απαιτεί παράβολο 200 ευρώ, η κατάθεση της αναίρεσης 300 ευρώ και η κατάθεση της αίτησης αναψηλάφησης 400 ευρώ, διαφορετικά το ένδικο μέσο απορρίπτεται ως απαράδεκτο. Παράλληλα, με το τρίτο μνημόνιο διπλασιάστηκε το ποσοστό του δικαστικού ενσήμου επί του ζητούμενου κεφαλαίου με την άσκηση της αγωγής. Για παράδειγμα αν κάποιος ζητάει με την αγωγή του να του επιδικασθεί το ποσό των 200.000 ευρώ θα πρέπει να καταβάλει μόνο για δικαστικό ένσημο ποσό περίπου 200 ευρώ, ενώ με το προηγούμενο καθεστώς κατέβαλε τα μισά.

Ας δούμε όμως, στην πράξη τι σημαίνουν όλες αυτές οι αυξήσεις στα δικαστικά γραμμάτια και στα παράβολα για την τσέπη του κάθε πολίτη που θέλει να προσφύγει στη Δικαιοσύνη. Κι αυτό χωρίς να υπολογιστούν η αμοιβή των δικηγόρων, τυχόν σύνταξη πραγματογνωμοσύνης και πιθανές αναβολές της υπόθεσης.

Κράμερ εναντίον Κράμερ

Το μόνο βέβαιο είναι πως οι καλές σχέσεις σε ένα ζευγάρι, ακόμη και αν πρόκειται να χωρίσουν, βοηθούν στα οικονομικά των εμπλεκομένων. Ένα συναινετικό διαζύγιο στοιχίζει συνολικά περίπου 640 ευρώ. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται πληρεξούσια, τα γραμμάτια κατάθεσης, οι παραστάσεις και οι προτάσεις για τη συζήτηση, αλλά και τα πάγια έξοδα που κρατούνται για τα ταμεία νομικών, προνοίας και χρηματοδότησης των δικαστηρίων. Φυσικά όλα αυτά αλλάζουν, όταν το διαζύγιο περιλαμβάνει τσακωμούς, διατροφές που δεν πληρώνονται, διαχωρισμό της κοινής περιουσίας και γενικά ότι περιλαμβάνει ένα “κακό” διαζύγιο.

Η μάχη “Κράμερ εναντίον Κράμερ” στοιχίζει τα τετραπλάσια -μόνο για τα γραμμάτια- ξεπερνώντας τα 2.400 ευρώ. Για ασφαλιστικά μέτρα και προσωρινή διαταγή για την επιμέλεια του τέκνου, την προσωρινή διατροφή και τη μετοίκιση του συζύγου, τα πάγια έξοδα φτάνουν τα 627,46 ευρώ, χωρίς να υπολογιστεί η επίδοση του δικαστικού επιμελητή, περίπου 30 ευρώ για κάθε έγγραφο. Στη συνέχεια, κατατίθεται η κύρια αγωγή διαζυγίου στο Μονομελές Πρωτοδικείο, όπου πρέπει να πληρωθεί το συνολικό ποσό των 446, 34 ευρώ, ενώ ακολουθεί η έφεση επί της αγωγής, ύψους 374,54 ευρώ. Τα γραμμάτια για νέα ασφαλιστικά μέτρα, π.χ. για τροποποίηση των ημερών επικοινωνίας με το παιδί, ή για το ύψος της διατροφής, κοστίζουν περίπου 600 ευρώ.

Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και η ποινική διαδικασία, δηλαδή η μήνυση για μη καταβολή διατροφής, που ιδίως την οικονομκή κρίση είναι σύνηθες φαινόμενο. Η υποβολή μίας τέτοιας αναφοράς ανέρχεται σχεδόν στα 400 ευρώ, μόνο για τον πρώτο βαθμό. Αξίζει βέβαια, να σημειωθεί ότι στο ποσό των 2400 ευρώ δεν συμπεριλαμβάνονται οι αγωγές για τη συμμετοχή στα κοινά αποκτήματα, δηλαδή στο χωρισμό της περιουσίας.

Κληρονομικοί “καβγάδες”

Ο χωρισμός της περιουσίας κάθε είδους είναι μία ξεχωριστή κατηγορία. Σε αυτή την κατηγορία εμπίπτουν οι διαφωνίες μεταξύ κληρονόμων. Ας πάρουμε την περίπτωση που η επίμαχη κληρονομιά κοστολογείται ανάμεσα στα 250 με 350 χιλιάδες ευρώ. Εδώ,το συνολικό κόστος για γραμμάτια και παράβολα του Δημοσίου, εφόσον εξαντληθούν όλες οι βαθμίδες της Δικαιοσύνης, όπως γίνεται τις περισσότερες φορές, αγγίζει τα 4500 ευρώ.

Αγωγές στο Πρωτοδικείο και το Εφετείο, αίτηση αναίρεσης στον Άρειο Πάγο, σύνταξη πραγματογνωμοσύνης – ιδίως αν αφορά ακίνητα-, παράβολα Δημοσίου και γραμμάτια προείσπραξης δικηγόρων, είναι μερικές από τις ενέργειες, για τις οποίες θα πληρώσουν οι διάδικοι. Όσο για το χρόνο; Υπολογίζεται πως μία τέτοια υπόθεση θα χρειαστεί τουλάχιστον μία δεκαετία προκειμένου να επιλυθεί…

Διεκδίκηση δεδουλευμένων

Στις μέρες μας, η μη καταβολή δεδουλευμένων εξαιτίας ή με αφορμή την οικονομική κρίση, έχει πλέον εδραιωθεί. Αρκετοί προστρέχουν στη Δικαιοσύνη, απαιτώντας να λάβουν τα χρήματα που δούλεψαν, με τη διαδικασία των εργατικών, καταθέτοντας αγωγή, ασφαλιστικά μέτρα και αίτηση προσωρινής διαταγής, και φτάνοντας μέχρι τον Άρειο Πάγο.

Δυστυχώς, όμως θα πρέπει να καταβάλουν το -διόλου ευκαταφρόνητο- ποσό των 1.200 ευρώ, προκειμένου να “κυνηγήσουν” τις οφειλές αστικά, χωρίς βέβαια να συμπεριλαμβάνεται η αμοιβή δικηγόρων. Βέβαια, ακόμη και μια καλή δικαστική απόφαση δεν ισοδυναμεί με την εκτέλεσή της, αφού οι εργοδότες εμφανίζονται να μην έχουν περιουσιακά στοιχεία.