Βόρεια Μακεδονία: Τα Σκόπια “μυρίζουν” Ελλάδα και μιλούν (και) ελληνικά

Αποστολή του News 24/7 στην Βόρεια Μακεδονία

Σοκ στα γραφεία του VMRO στα γραφεία των Σκοπίων μπορείς να υποστείς σχεδόν για οποιονδήποτε λόγο. Για την επιεικώς αμφίβολη αισθητική της διακόσμησης, για το γεγονός ότι απαγορεύονται οι φωτογραφίες, για τη φωτογραφία του Βέμπερ στο γραφείο του αντιπροέδρου, κ.λπ.

Εμείς το υποστήκαμε για έναν ακόμη πιο σοβαρό. Ποιος ξέρει πως, η ηλικιωμένη που θα καθόταν δίπλα μας στο μπαρ των γραφείων, την ώρα που εμείς περιμέναμε το “ΟΚ” του Νικολόσκι για να ανεβούμε στο γραφεία του, κατάλαβε ότι ο ένας εκ των δύο ήταν Ελληνας.

“Μιλάς ελληνικά;

Μα βέβαια. Εσείς πως βρεθήκατε εδώ;

Είμαι χρόνια εδώ παλικάρι, από το 1955”.

Και κάπως έτσι αρχίζει η ιστορία της Γιάννας ή Γιαννούλας. Γεννήθηκε το 1941 (ή κάπου εκεί, και η ίδια δεν θυμάται ακριβώς) στη Φλώρινα. Ο Δημοκρατικός Στρατός την οδήγησε όπως και πολλά άλλα παιδιά, στις σοσιαλιστικές χώρες το 1948. Ήταν μόλις επτά. Πρώτα Ουγγαρία και από το 1955 στην τότε Γιουγκοσλαβία, στη γιουγκοσλαβική δημοκρατία της Μακεδονίας, στα Σκόπια πιο συγκεκριμένα.

“Παντρεύτηκα Έλληνα, που ήταν στην ίδια μοίρα με μένα. Έχει γεννηθεί στην Καστοριά. Δεν ήθελαν οι γονείς μας να παντρευτούμε ντόπιο. Μετά πήγαμε για 15 χρόνια στην Αυστραλία και εν συνεχεία επιστρέψαμε εδώ όπου και ζούμε ακόμα” τονίζει με τα σπαστά αλλά κατανοητά ελληνικά της.

Επιστρέψατε ποτέ στην Ελλάδα;

Μόνο μία φορά. Δεν μας έδιναν βίζα. Δεν έχω ελληνικό διαβατήριο. Πως να επιστρέψω. Μία και πολύ ήταν.

Οι γονείς σας;

Ήρθαν μαζί μας, ήταν κομμουνιστές. Τι άλλο θα μπορούσες να ήσουν εκείνη την εποχή; Σκληρά τα χρόνια.

Και εδώ, στα γραφεία του VMRO τι κάνεις κυρία Γιαννούλα;

Μα είναι η οργάνωσή μου εδώ!

Κόκκαλο! Τι άλλο θα δούμε και τι άλλο θα ακούσουμε… Μία Ελληνίδα στην καταγωγή, γεννημένη στη Φλώρινα, δηλώνει οπαδός του VMRO.

Πόσο κρίμα που ακριβώς εκείνη τη στιγμή χτύπησε το τηλέφωνο του κλητήρα και ο Νικολόσκι μας καλούσε στο γραφείο του…Πόσες ιστορίες άραγε χάσαμε;

Το να συναντήσεις πάντως ελληνόφωνους ή, τέλος πάντων, γνώστες των ελληνικών στα Σκόπια δεν είναι καθόλου δύσκολο. Σε καφέ, κάπου στα περίχωρα της πόλης, καθίσαμε για έναν γρήγορο εσπρέσο (που είναι πάμφθηνος, ούτε καν 1ευρώ πολλές φορές).

“Ο ξάδερφός μου, ο Ντιμίτρι” λέει η Σόνια.

“Καλησπέρα, τι κάνεις” χαιρετά σε άπταιστα ελληνικά ο γίγαντας;

“Πως και έτσι;”

“Σπούδασα Θεσσαλονίκη στο Αριστοτέλειο. Πώς θα σπούδαζα αν δεν μάθαινα τη γλώσσα;”

Αυτό να μου πεις… Μερικά μέτρα πιο κάτω η Σόνια συναντά μία φίλη της, από την Μπίτολα (Μοναστήρι επί το ελληνικότερον). “Α, είσαι Έλληνας; Μιλάω”.

“Μα πως;”

“Μου άρεσαν και τα έμαθα!”

Από όλα τα παραπάνω ένας μετριοπαθής άνθρωπος μόνο ένα συμπέρασμα μπορεί να εξάγει. Ο,τι με τους γείτονες τους βόρειους περισσότερα έχουμε να μοιραστούμε, παρά να χωρίσουμε.

Τα Σκόπια μπορεί να έχουν σπάσει κάθε ρεκόρ κακογουστιάς με τα αγάλματα της εποχής Γκρουέφσκι (τώρα που το σκεφτόμαστε πάλι μοιάζουν με τεράστια καρτούν) αλλά στα Μουσεία η πόλη κάνει τρομερή δουλειά. Η αλήθεια να λέγεται.

Τα Σκόπια των Μουσείων

Στο προηγούμενο σημείωμα σας παρουσιάσαμε συνοπτικά αυτό για το Ολοκαύτωμα. Την Τετάρτη βρεθήκαμε στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης που βρίσκεται σ’ ένα από τα καλύτερα σημεία της πόλης, στην περιοχή που στεγάζονται και οι πιο ισχυρές ξένες πρεσβείες.

Έξω μία θέα εκπληκτική στον Βαρδάρη και σχεδόν σε όλα τα σημεία της πόλης από πολύ ψηλά. Μέσα, τούτο το καιρό, συγκεκριμένες αρχιτεκτονικές προτάσεις από νέους αρχιτέκτονες για να αφήσει, επιτέλους, πίσω της η πόλη το κιτσαριό του Γκρουέφσκι. Προτάσεις δηλαδή για τον επανασχεδιασμό και την επανακατασκευή κτιρίων που υπάρχουν στο κέντρο.

Επίσης, μία εξαιρετική έκθεση, κυρίως Τσέχων ζωγράφων και χαρακτών. Και όλα αυτά με εισιτήριο 60 δηνάρια, ούτε καν ένα ευρώ δηλαδή.

Στην παλιά πόλη το κεμπάμπ δίνει και παίρνει. Όπως και η μουσουλμανική μαντίλα την οποία προτιμούν αρκετές Αλβανίδες αλλά και Τουρκάλες που ζουν στα Σκόπια. Και, επίσης, το κλασικό τουρκικό τσάι στα χαρακτηριστικά σχεδόν στρογγυλά ποτήρια. Ευτυχώς, αυτήν την πολυεθνική εικόνα δεν την αλλοίωσε ο Γκρουέφσκι.

Μιλώντας για δαύτον, με όποιον καθίσετε και πιείτε καφέ στα Σκόπια (και δεν είναι φανατικός οπαδός του VMRO), θα σας διηγηθεί και μία ιστορία διαφθοράς με πρωταγωνιστή τον πρώην Πρωθυπουργό, που εξακολουθεί να κρύβεται στην Ουγγαρία, και του ξαδέλφου του, που όλως τυχαίως είχε διοριστεί επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της χώρας.

Το τι λέγεται γι’ αυτό το αχώριστο, σύμφωνα με τις περιγραφές, δίδυμο δεν είναι δυνατόν να γραφτεί. Όχι χωρίς δυνατές αποδείξεις. Αλλά ακόμα και το 1/10 των όσων φεύγουν από τα χείλη να είναι αλήθεια, τότε μιλάμε για αδιανόητη διαφθορά και πάρτι εκατομμυρίων (ευρώ και δολαρίων, όχι δηναρίων).

Α, να μην το ξεχάσουμε. Αν βρεθείτε στα Σκόπια στις 22 Μαρτίου, όλοι οι δρόμοι θα οδηγούν στη VIP Arena, εκεί όπου θα παίξει ο μεγάλος Γκόραν Μπρέγκοβιτς. Μην το χάσετε!