Χρυσές δουλειές με τους πρόσφυγες στην ‘Πύλη της Ελλάδας’

Στο νομό Κιλκίς, σε απόσταση μίας περίπου ώρας από τη Θεσσαλονίκη και λίγων λεπτών από τα σύνορα με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας βρίσκονται οι Εύζωνοι, ένα χωριό 300 περίπου κατοίκων. Απέναντι από την κεντρική πλατεία του χωριού, το όνομα του ξενοδοχείου «Βεργίνα» είναι γραμμένο στα Ελληνικά και στα Αραβικά, όπως και το όνομα του ξενοδοχείου «Μακεδονία», λίγα μέτρα πιο πέρα. Τους τελευταίους μήνες, τα άλλοτε ερειπωμένα χωριά της ελληνοσκοπιανής μεθορίου γέμισαν με πρόσφυγες και η τοπική οικονομία προσαρμόζεται πλέον στη δική τους γλώσσα.

Βγαίνοντας από το χωριό, με κατεύθυνση προς τα σύνορα, συναντώ το κατάμεστο Hotel Hara. Εκεί καταφθάνουν συνεχώς λεωφορεία των ΚΤΕΛ που αποβιβάζουν πρόσφυγες. Μια πινακίδα με έναν τσολιά τους  καλωσορίζει στην Ελλάδα αλλά θα έπρεπε να τους αποχαιρετά, μιας και αυτός είναι ο τελευταίος τους σταθμός πριν εγκαταλείψουν τη χώρα μας για τη γειτονική ΠΓΔΜ. Για πολλούς από αυτούς, το Hotel Hara αποτελεί σταθμό ανεφοδιασμού και ξεκούρασης.

«Χάρη στους πρόσφυγες, το Hotel Hara έχει γίνει διάσημο σε 17 χώρες» μου λέει χαριτολογώντας ο ιδιοκτήτης. «Όλοι ξέρουν ότι όταν έρθουν στην Ελλάδα θα περάσουν από εδώ».  Ο κ. Σίμος άνοιξε το ξενοδοχείο το 2008 όμως δεν πήγαινε καθόλου καλά. Σκεφτόταν να το κλείσει, μέχρι που άρχισαν να καταφθάνουν οι πρώτες ομάδες προσφύγων το Σεπτέμβριο του 2014. Τότε το ταξίδι τους ήταν πολύ πιο δύσκολο. Κυνηγημένοι από την αστυνομία και με απαγόρευση επιβίβασης σε μέσα μαζικής μεταφοράς, περπατούσαν μέρες ολόκληρες κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής. «Πολλοί έκαναν και 10-15 διανυκτερεύσεις. Προσπαθώντας να περάσουν στα Σκόπια, τους έπιανε η αστυνομία και επέστρεφαν ξανά εδώ. Πλέον οι περισσότεροι τρώνε, ψωνίζουν, μπορεί να κοιμηθούν για λίγες ώρες και μετά φεύγουν, το πολύ να διανυκτερεύσουν για ένα βράδυ». Παρόλα αυτά, ο κ. Σίμος δεν έχει παράπονο, καθώς όπως λένε οι ντόπιοι, μέσα από τη δυστυχία αυτών των ανθρώπων ήρθε η δική του οικονομική σωτηρία.

Το δωμάτιο στο Hotel Hara κοστίζει 30 – 40 ευρώ. Από εκεί, οι πρόσφυγες περπατούν 2,5 χιλιόμετρα μέχρι τα σύνορα στο ύψος της Ειδομένης. Στα μέσα περίπου της διαδρομής, η καντίνα του Δημήτρη και της Κικής, διαθέτει νερό, χυμούς, αναψυκτικά, κρουασάν και σάντουιτς, σε νορμάλ τιμές. Επίσης προσφέρεται για φόρτιση κινητών και πρόχειρο ντους.

Λίγο πριν την ουδέτερη ζώνη, καθώς περπατάνε δίπλα στις γραμμές του τραίνου, περνά ένα αγροτικό που πουλά φρούτα. Ανάμεσα σε χιλιάδες σκουπίδια ξεπροβάλει ένα  παγωτατζίδικο με σήμα κατατεθέν τον TAZ. Παράξενη εικόνα, αν τη συγκρίνεις με την ‘εμπόλεμη’ κατάσταση που επικρατεί λίγα μέτρα παρακάτω, όπου χιλιάδες συνωστίζονται στο σημείο εισόδου στην ΠΓΔΜ.

Οι πιο υπομονετικοί, περιμένουν στην άλλη πλευρά των γραμμών, στο σιδηροδρομικό σταθμό της Ειδομένης. Τα δρομολόγια του τραίνου έχουν διακοπεί από καιρό, όμως το κυλικείο του σταθμού είναι γεμάτο. Το ίδιο και το καφέ του μικρού χωριού των 150 κατοίκων, που βρίσκεται ακριβώς από πίσω. Μια πινακίδα στα αραβικά ενημερώνει τους ταξιδιώτες για την ακριβή του τοποθεσία.

Οι Σύροι πρόσφυγες που συνιστούν την πλειοψηφία των ανθρώπων που καταφθάνουν καθημερινά σε αυτή την ακριτική γωνιά της Ελλάδας, την «Πύλη της Ελλάδας» όπως συχνά την αποκαλούν, αποτελούν μίας πρώτης τάξεως πελατεία. Άνθρωποι μορφωμένοι, που πούλησαν σπίτια, αυτοκίνητα και επιχειρήσεις στη Συρία σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. «Θα επιστρέψουμε σαν τουρίστες» λένε συχνά στους ντόπιους.

Βεβαίως, όλη αυτή η ιστορία, δεν θα μπορούσε να μην έχει και τη σκοτεινή της πλευρά. Ειδικά τους προηγούμενους μήνες που η διέλευση των προσφύγων ήταν πιο δύσκολη, πολλοί καλοθελητές προσφέρονταν να τους μεταφέρουν παράνομα από τη Θεσσαλονίκη στα σύνορα έναντι αδρής αμοιβής. «Η ταρίφα έφτασε 100-150 ευρώ το άτομο. Συνήθως μετέφεραν 4 άτομα, σύνολο 400 ευρώ. Τα 300 τα κρατούσε ο οδηγός και τα 100 τα έπαιρνε ο διακινητής» μου λέει ένας πρώην αστυνομικός, κάτοικος της περιοχής. «Καταλαβαίνεις, ότι με τόση ανεργία που υπάρχει εδώ, παρουσιάστηκε μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για πολλούς ιδιώτες να βγάλουν έναν ολόκληρο μισθό μέσα σε μία μέρα», προσθέτει.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Αστυνομικής Διεύθυνσης Κεντρικής Μακεδονίας, από τις αρχές του έτους, στο νομό Κιλκίς, έχουν συλληφθεί 154 άτομα για παράνομη διακίνηση μεταναστών.

Έλληνες στη συντριπτική τους πλειοψηφία, Βούλγαροι, Αλβανοί και άλλες εθνικότητες, ‘ψαρεύουν’ πελάτες από το σιδηροδρομικό σταθμό ή το σταθμό των ΚΤΕΛ στη Θεσσαλονίκη με νοικιασμένα αυτοκίνητα, λέγοντάς τους πως θα τους βοηθήσουν να φθάσουν γρήγορα και με ασφάλεια στα σύνορα. Αστυνομικές πηγές, πάντως, αναφέρουν πως πρόκειται για εγχώριες εγκληματικές ομάδες που δεν συνδέονται με το διεθνές κύκλωμα διακίνησης ανθρώπων. «Οι πράξεις τους δεν παύουν ωστόσο να αποτελούν μια χείριστη μορφή εκμετάλλευσης του ανθρώπινου πόνου» αναφέρουν χαρακτηριστικά.