Αυτοφωράκιας: Τι σημαίνει

Πώς θα σας φαινόταν να παίρνατε ένα μεροκάματο τουλάχιστον 50 ευρώ, μην κάνοντας απολύτως τίποτα; Όχι κι άσχημα, θα πούν αρκετοί. Λοιπόν, τόσα περίπου παίρνει ο «αυτοφωράκιας». Αυτός είναι ένας άνεργος, ένας συνταξιούχος, ακόμα και ένας πρώην κατάδικος, ή κάποιος άνθρωπος με πιεστικές οικονομικές ανάγκες τέλος πάντων, που κάθεται σε ένα νυχτερινό κέντρο, απλώς περιμένοντας να τον συλλάβουν, με την διαδικασία του αυτοφώρου – εξ ου και «αυτοφωράκιας».

Επισήμως, ο τίτλος του είναι «αγορανομικός υπεύθυνος» της επιχείρησης, και αυτόν συνεπώς αναζητούν οι αστυνομικοί όταν πραγματοποιούν έλεγχο και προχωρούν σε συλλήψεις, ας πούμε για αγορανομικές παραβάσεις, ή για διατάραξη της κοινής ησυχίας. Έτσι τη γλιτώνει βέβαια ο ιδιοκτήτης του καταστήματος – αντ’ αυτού, ο αυτοφωράκιας είναι που οδηγείται στο κρατητήριο. Όχι κι άσχημα λοιπόν, εάν βέβαια δεν ενοχλείσαι που σπιλώνεται το ποινικό σου μητρώο με αλλότριους λεκέδες, ή που περνάς πότε – πότε τη νύχτα σου στη φυλακή.

Τώρα, το αυτόφωρο, απ’ όπου παράγεται η λέξη «αυτοφωράκιας», είναι ένα έγκλημα του οποίου ο δράστης συλλαμβάνεται την ώρα που το πράττει, δηλαδή επ’ αυτοφώρω, ή αμέσως μετά. Η έννοια του αυτοφώρου παύει όταν περάσει μια μέρα από την τέλεση της πράξης.

Αυτόφωρο ονομάζεται επίσης και το δικαστήριο που δικάζει τέτοια εγκλήματα. Τώρα, η λέξη παράγεται από το «αυτό» και το «φωρ», που σημαίνει «κλέφτης», από το ρήμα «φέρω». Η λέξη θα σήμαινε αρχικά, λέει το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, «αυτός που φέρει μαζί του το κλεμμένο αντικείμενο», αυτός που πιάνεται στα πράσα, με τη γίδα στην πλάτη, εάν μου επιτρέπετε. Τέλος πάντων, το μεροκάματο να βγαίνει.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.