Μπάχαλο και μπαχαλάκηδες

Ένας από τους νεολογισμούς που ανθούν στη σύγχρονη Ελλάδα είναι και η λέξη «μπάχαλο», που σημαίνει, στην αργκό, «κατάσταση σύγχυσης», «ανακατωσούρα». Πριν σας πω την πολύ ενδιαφέρουσα ετυμολογική της προέλευση, να σημειώσω πως από το μπάχαλο έχει προέλθει και το ουσιαστικό «μπαχαλάκηδες», κυρίως στον πληθυντικό, που σημαίνει αυτούς που δημιουργούν επεισόδια, που καταστρέφουν, που διαλύουν τα πάντα, όντας υποκινούμενοι ή και προβοκάτορες.

Αυτοί που δημιουργούν τα επεισόδια, είναι οι περίφημοι «γνωστοί-άγνωστοι», όπως πολλοί τους χαρακτηρίζουν, εννοοώντας πως το Κράτος γνωρίζει πάρα πολύ καλά ποιοι είναι αυτοί οι καταστροφείς και οι διασαλευτές της εννόμου τάξεως, κι όμως δεν τους συλλαμβάνει για μυστηριώδεις λόγους. Σίγουρα δεν είναι καθόλου σπάνιο φαινόμενο οι συγκρούσεις αυτών των «μπαχαλάκηδων» με τις δυνάμεις καταστολής, κάτι που εσχάτως έγινε και αξιοθέατο, τουλάχιστον για τους Γιαπωνέζους τουρίστες, που έβγαζαν σέλφι με φόντο τα επεισόδια.

Πάντως, η λέξη «μπαχαλάκηδες» εκφέρεται υποτιμητικά, για να στηλιτεύσει τη ροπή προς την κοινωνική βία διαφόρων ομάδων από τον αναρχικό, αντιεξουσιαστικό, αλλά και μηδενιστικό και χουλιγκάνικο χώρο.

Τώρα, να πούμε πως το «μπάχαλο», σύμφωνα με το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας είναι μία ηχομιμητική λέξη, με σχηματισμό κατ’ αναλογίαν με το κρόταλο, ρόπαλο, θρύψαλο, κλπ. Ωστόσο, υπάρχει και άλλη ετυμολόγηση, που παρατίθεται με επιφύλαξη: η λέξη «μπάχαλο» είναι παραφθορά της λέξης «μπαχαολλά», που σημαίνει «η δόξα του Θεού», από τη θρησκεία Μπαχάϊ, και αποδίδεται ως χαρακτηρισμός στους «θείους αγγελιοφόρους», όπως χαρακτηρίζει η θρησκεία Μπαχάϊ τον Αβραάμ, το Μωυσή, τον Ζωροάστρη, τον Βούδα, τον Κρίσνα, τον Ιησού και το Μωάμεθ. Επειδή μέσα στη θρησκεία μπαχάϊ υπάρχουν όλες οι γνωστές πίστεις, υπάρχει μια «ανακατωσούρα», δηλαδή ένα μπάχαλο. Υπ’ αυτήν την έννοια, οι μπαχαλάκηδες είναι θεία πρόσωπα…

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.