Ευρώπη και ευρώ

Το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας λέει πως το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, αυτό που κυνηγάμε εμείς με το ντουφέκι, το άπιαστο πουλί, αντί για ευρώ, με ωμέγα, θα έπρεπε να λέγεται εύρο, ή ευρό, με όμικρον στο τέλος, και να κλίνεται κανονικά. Όπως λέμε ένα δολάριο, ή δύο φράγκα, έτσι θα έπρεπε νε λέμε ένα εύρο, ή δύο ευρά. Δεν έχω γνώμη επ’ αυτού, το αφήνω στην κρίση σας.

Το γεγονός είναι πάντως πως το νόμισμα πήρε ασφαλώς το όνομά του από την ήπειρο Ευρώπη. Λοιπόν, από πού κρατά η σκούφια της αυτής; Αφήνοντας στην μπάντα την κτηνοβατική ιστορία της κόρης του Αγήνορα, που την άρπαξε ο βοοειδής Δίας, πάμε στην ετυμολογία της λέξης. Λοιπόν, τίποτα δεν είναι σίγουρο. Μία εκδοχή είναι ότι το “Ευρώπη” παράγεται από το “ευρύς” και “ωψ”, δηλαδή αυτός με τα μεγάλα μάτια, ο ανοιχτομάτης.

Μια άλλη, που όμως δεν θεωρείται και πολύ πιθανή, είναι ότι η λέξη “Ευρώπη” παράγεται από την προελληνική λέξη “ευρώς”, με ωμέγα, και το “ωψ”. Ευρώς, με ωμέγα, σημαίνει μούχλα… Να, ας πούμε, ο ποταμός Ευρώτας, στη Σπάρτη, πήρε το όνομά του από τη λέξη “ευρώς”, που σημαίνει, όπως είπαμε, μούχλα. Ηθικόν δίδαγμα: για πολλούς, ανοιχτομάτηδες ή όχι, η Ευρώπη σχετίζεται στενά με τη μούχλα. Ειδικά όταν τους λείπουν δραματικά τα ευρώ, με ωμέγα, ή τα ευρά, όπως θα ήταν πιο σωστό να λέγονται αυτά τα ρημάδια.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.