Γαύρος: Τι σημαίνει

Μικρό ψάρι της ανοιχτής θάλασσας, που κινείται σε κοπάδια, έχει πρασινογάλαζο χρώμα στην πλάτη και ασημί στην κοιλιά και αλιεύεται με δίχτυα: αυτόν τον ορισμό δίνει το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας στη λέξη “γαύρος”.

Η λέξη παράγεται από το αρχαίο “γλαύρος” ή “γραύλος”, άγνωστης ετυμολογίας, με την ίδια σημασία, του ψαριού. Βέβαια υπάρχει και η αρχαία λέξη “γαύρος”, που δεν έχει καμία σχέση με το ψάρι, καθώς σημαίνει τον υπερήφανο, τον ασυγκράτητο. Από αυτήν παράγεται το ρήμα “γαυριάζω”, που σημαίνει «εξαγριώνομαι, αλλά και έχω και σφοδρή επιθυμία για σεξ» – αυτό το αφήνω ασχολίαστο.

Τώρα πρέπει να πω πως η δεύτερη σημασία της λέξης «γαύρος», στην ποδοσφαιρική αργκό, είναι βέβαια ο φίλαθλος του Ολυμπιακού Πειραιώς. Και πώς αναβαθμίστηκε εννοιολογικώς το ταπεινό ψάρι για να σημαίνει τον οπαδό του ΟΣΦΠ; Σύμφωνα με μια εκδοχή, οι φίλαθλοι του Παναθηναϊκού, στη δεκαετία του 1960, υποδέχθηκαν τους φιλάθλους του Ολυμπιακού με ψαροκασέλες από γαύρους πριν από την έναρξη του αγώνα, σατιρίζοντας προφανώς την Πειραιώτικη, άρα σχετική με τη θάλασσα και τα αλιεύματά της, προέλευση της αντίπαλης ομάδας.

Βεβαίως, οι Ολυμπιακοί με τον καιρό υιοθέτησαν το παρατσούκλι. Προσωπικά πάντως, δεν είμαι γαύρος, αλλά γαλέος – στο ζώδιο, εννοείται, καθότι Ιχθύς, και το δηλώνω υπερηφάνως.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.