Καιρός και Μετεωρολογία: Τί σημαίνουν

Ο καιρός είναι κάτι πολυσήμαντο. Η αρχική του σημασία, σύμφωνα με το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, είναι η κατάσταση της ατμόσφαιρας, οι επικρατούσες μετεωρολογικές συνθήκες. Όμως, «καιρός» είναι και η κατάλληλη στιγμή για κάποια ενέργεια, η ευνοϊκή περίσταση.

Επίσης, «καιρός» είναι ο χρόνος κατά τον οποίο ολοκληρώνεται η ωρίμανση, για καρπούς και φυτά, ας πούμε. Καιρό λέμε τον χρόνο, τις χρονικές περιόδους, αλλά και τις συνθήκες τις ζωής, τις περιστάσεις… Για παράδειγμα, όταν οι παλιότεροι έλεγαν θυμωμένοι «τον κακό σου τον καιρό», μάλλον δεν εννοούσαν την ατμόσφαιρα από πάνω σου…Το ωραίο είναι πως η λέξη «καιρός» είναι αβέβαιης ετυμολογίας! Είναι φοβερό το ότι για κάποιες από τις πιο σημαντικές λέξεις στη γλώσσα μας, και στη ζωή μας, δεν ξέρουμε από πού κρατά η σκούφια τους, όπως ας πούμε η λέξη «θεός»…

Τώρα, «μετεωρολογία», είναι βέβαια ο επιστημονικός κλάδος που ασχολείται με τα φαινόμενα που παρατηρούνται στην ατμόσφαιρα της Γης. Η λέξη παράγεται από το επίθετο «μετέωρος», που είναι αυτός που αιωρείται πάνω από το έδαφος, που βρίσκεται στον αέρα χωρίς να κινείται προς ορισμένη κατεύθυνση, που μετεωρίζεται.

Ο «μετέωρος» προέρχεται από το «μετά» και το ρήμα «αείρω», που σημαίνει «υψώνω». Είναι ο υψωμένος στον αέρα, και κατ’ επέκταση, ο αβέβαιος, ο ασταθής… Δεν είναι τυχαίο που ήταν Έλληνες οι ιδρυτές της μετεωρολογίας – σ’ αυτή τη χώρα, παλαιόθεν, η μόνη διαρκής και απαρασάλευτη βεβαιότητα είναι η αβεβαιότητα για τα πάντα, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία…

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.