Κάλπη: Από πού κρατά η σκούφια της

Εσχάτως πολύς λόγος γίνεται για το χρόνο διενέργειας των εκλογών. Το τελευταίο σενάριο που διακινείται, θέλει τον Αλέξη Τσίπρα να προκηρύσσει εκλογές, βουλευτικές εννοείται, την Κυριακή 26 Μαΐου του 2019, μαζί με τις αυτοδιοικητικές και τις ευρωεκλογές – τριπλές εκλογές δηλαδή, για να μην ξέρουμε τί να πρωτοχαρούμε και τί να πρωτογιορτάσουμε, όπως την 25η Μαρτίου, που είναι διπλή εορτή…

Βέβαια, αρμόδια χείλη έχουν επανειλημένως τονίσει πως η κυβέρνηση θα εξαντλήσει την τετραετία, κάτι που σημαίνει πως οι Έλληνες πολίτες, εάν συμβεί αυτό, θα σπεύσουν στις κάλπες το Φθινόπωρο του επομένου έτους. Η αλήθεια είναι πως κανείς δεν ξέρει, πλην του πρωθυπουργού  βεβαίως, το πότε θα γίνουν εκλογές. Κι είναι γνωστό πως η σπέκουλα ευνοεί τους κάλπηδες…

Αλλά εμείς, ως πολίτες, δεν είναι κακό να είμαστε έτοιμοι διά παν ενδεχόμενο. Δεν είναι δική μου δουλειά να σας προετοιμάσω πολιτικά, ωστόσο μπορώ να σας ενημερώσω ετυμολογικώς περί της κάλπης – και του κάλπη. Η κάλπη, λοιπόν, το ξύλινο κιβώτιο, εντός του οποίου ρίχνουν τα ψηφοδέλτιά τους οι ψηφοφόροι, ακούγεται σχεδόν ίδια με τον κάλπη, τον απατεώνα, τον αναξιόπιστο, χωρίς βέβαια να έχει ουδεμία γραμματική σχέση μαζί του, να το ξεκαθαρίσουμε αυτό.

Συνεπώς, μη μου λέτε ότι εξαπατηθήκατε από την κάλπη – η κάλπη είναι απλώς ένα αντικείμενο, ενώ οι άνθρωποι είναι αφερέγγυοι και ψεύτικοι, οπότε οι κάλπηδες σας εξαπάτησαν, κι όχι οι κάλπες. Η ψηφοδόχος, για να πούμε έτσι χαριτωμένα, η κάλπη, παράγεται από το αρχαίο “κάλπις”, με γιώτα, που σημαίνει “στάμνα, δοχείο”. Το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας αναφέρει ότι είναι αβέβαιου ετύμου.

Ο κάλπης, από την άλλη, που μας έχει δώσει και το δυστυχώς πολύ συχνό επίθετο “κάλπικος”, προέρχεται από το τουρκικό όρο “kalp”. Πλαστός, παραχαραγμένος, ψεύτικος, ανειλικρινής, υποκριτής, διπρόσωπος – όχι , όλα αυτά τα ωραία δεν προκύπτουν από την κάλπη, όπως είπαμε, αλλά από τον κάλπη, την κάλπισσα και τον κάλπικο, που καμιά φορά χρησιμοποιούν τις κάλπες για να κάνουν τις βρομοδουλίτσες τους στην καμπούρα μας. Σκεφτείτε τα όλα αυτά καλά, όταν μείνετε μόνοι πίσω από το παραβάν με τα ψηφοδέλτια στο χέρι, όποτε κι αν συμβεί αυτό.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.