Κόκα Κόλα: το πιο γνωστό προϊόν του κόσμου

Τον Μάϊο του 1886 ο Τζον Πέμπερτον, φαρμακοποιός από την Ατλάντα και βετεράνος του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, εφηύρε το πιο γνωστό προϊόν του κόσμου, πειραματιζόμενος με διάφορα υλικά. Αρχικά προόριζε το σκεύασμά του ως ισχυρό αναλγητικό φάρμακο για τους πονοκεφάλους. Όμως το παράξενο, ακόμα ανώνυμο, ζουμί με χρώμα καραμέλας, του βγήκε πολύ εύγεστο. Έτσι, στις 8 Μαΐου, ο Πέμπερτον πήγε το σκουρόχρωμο υγρό του στο φαρμακείο (drugstore) του Τζέικομπς, πολύ κοντά στο εργαστήριό του. Εκεί, οι δύο φαρμακοποιοί προσέθεσαν στο παχύρρευστο, καραμελόχρωμο μείγμα ανθρακούχο νερό και το έδωσαν στους πελάτες να το δοκιμάσουν.

Αυτό ήταν – όλοι ξετρελάθηκαν με δαύτο. Όσο για το όνομά του, ο νονός ήταν ο λογιστής του Πέμπερτον, ο Φρανκ Ρόμπινσον, ο οποίος ονόμασε το αναψυκτικό «Κόκα Κόλα», γράφοντας μάλιστα το πασίγνωστο λογότυπό του με τον καλλιγραφικό του γραφικό χαρακτήρα.

Το όνομά του (Coca Cola) προέρχεται από την κόκα και την κόλα. Η «κόκα» είναι το γνωστό φυτό απ’ όπου παράγεται η κοκαΐνη – αρχικά το αναψυκτικό περιείχε εκχύλισμα από φύλλα κόκας, κάτι που σταμάτησε το 1903. Το άλλο συνθετικό του ονόματος, το «κόλα» παράγεται από το φυτό κόλα, ένα τροπικό καρπό που έχει διεγερτικές ιδιότητες. Αν προσθέσετε σ’ αυτές και την ευφορία της κοκαΐνης, και την ενέργεια της ζάχαρης, δεν είναι διόλου παράξενο που οι άνθρωποι το λάτρεψαν… Τότε, στα τέλη του 19ου αιώνα, καταναλώνονταν στο ντράγκστορ του Τζέικομπς εννιά ποτήρια την ημέρα, προς πέντε σεντς το ποτήρι.

Ο Πέμπερτον πούλησε την εφεύρεσή του μετά από τρία χρόνια σε έναν επιχειρηματία της Ατλάντα για 2.300 δολάρια. Ο πρώτος όμως που εμφιάλωσε το αναψυκτικό ήταν ο Τζόζεφ Βίντερχαρμ, από το Μισισίπι. Έτσι, στις 12 Μαρτίου του 1894, πουλήθηκε το πρώτο μπουκάλι Κόκα Κόλα. Μετά από έναν αιώνα, είχαν παραχθεί 10 δισεκατομμύρια γαλόνια σιρόπι Κόκα Κόλας! Το μαυριδερό ζουμί του Πέμπερτον έγινε το πιο επιτυχημένο προϊόν στην Ιστορία, ενώ το σήμα της είναι αναγνωρίσιμο στο 98% του παγκόσμιου πληθυσμού. Η Κόκα Κόλα κατέκτησε όλο τον κόσμο, στην Ελλάδα όμως κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 1969.

Διάφοροι αστικοί μύθοι έχουν γεννηθεί γύρω από τις εξωφρενικές ιδιότητες του προϊόντος, που ασφαλώς και δεν είναι ό,τι υγιεινότερο για να πίνει ο κόσμος, μια που έχει, η κανονική Κόκα Κόλα, πράγματι πολλή ζάχαρη και καφεΐνη. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι είναι το καλύτερο αντιοξειδωτικό για σκουριασμένες βίδες (!), άλλοι πάλι τη θεωρούν ως το απόλυτο φάρμακο για τη βαρυστομαχιά.

Δεν ξέρω κατά πόσον αληθεύουν όλα αυτά, αλλά ας κρατάμε και μικρό καλάθι με τις φημολογίες: ούτε ένα δόντι ή ένα κέρμα διαλύονται εάν μείνουν μια νύχτα μέσα σ’ ένα ποτήρι του εν λόγω αναψυκτικού, ούτε σκουλήκια αρχίζουν να ξεπροβάλλουν από μια χοιρινή μπριζόλα εάν την καταβρέξεις με Κόκα Κόλα, μην τρελαθούμε κιόλας.

Σίγουρα πάντως, η Κόκα Κόλα συμβολίζει, κατά μία άποψη, τόσο το ίδιο το οικονομικό και πολιτικό σύστημα του Καπιταλισμού, όσο και τις Ηνωμένες Πολιτείες…

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.