Κουραμπιές: Τι σημαίνει

Το 1924 Μικρασιάτες πρόσφυγες από την Καρβάλη της Καππαδοκίας ίδρυσαν στο Νομό Καβάλας τη Νέα Καρβάλη. Από αυτούς τους ανθρώπους, που έφτιαξαν πρώτοι κουραμπιέδες, έμαθε η υπόλοιπη Ελλάδα αυτό το γλύκισμα από συμιγδάλι και βούτυρο, που, πασπαλισμένο με ζάχαρη άχνη, αποτελεί ένα από τα πατροπαράδοτα γλυκά των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, μαζί με τα μελομακάρονα.

Η λέξη προέρχεται από το τούρκικο “kurabiye”, δηλαδή “ξερό μπισκότο”, που κι αυτό με τη σειρά του παράγεται από το αραβικό “gurab“. Τώρα, η άλλη σημασία του κουραμπιέ, που δεν είναι και τόσο γνωστή στις μέρες μας, αυτή του άκαπνου στρατιώτη, ή του δειλού, καθιερώθηκε στις αρχές του εικοστού αιώνα, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κουραμπιέδες ήταν οι στρατιώτες των μετόπισθεν, που δεν έπαιρναν μέρος στις μάχες.

Συνώνυμη έκφραση ήταν και οι “σοκολατένιοι στρατιώτες”, καθώς και τα γνωστά μας “βουτυρόπαιδα”. Τώρα γιατί η πολεμική θητεία και η ανδρεία, ή μάλλον η έλλειψή τους, συνδέθηκαν με τα αθώα και νόστιμα γλυκά, μου είναι δύσκολο να το καταλάβω. Μακάρι να μην υπήρχαν αιτίες να πολεμούν οι άνθρωποι. Μακάρι να υπήρχε ειρήνη, και δικαιοσύνη, κι ας είχαμε υψηλή χοληστερίνη, με όλο αυτό το βούτυρο και τη ζάχαρη στους κουραμπιέδες.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.