Μακεδονία: Από πού κρατά η σκούφια της

Η λέξη Μακεδονία παράγεται από τους Μακεδόνες, από το αρχαίο επίθετο «μακεδνός», που σημαίνει «μακρύς, ψηλός». Η αρχική σημασία του τοπωνυμίου «Μακεδονία», ήταν «μακρά, υψηλά κείμενη βόρεια χώρα». Η διάλεκτος της Μακεδονίας, είναι μία από τις παλιότερες ελληνικές διαλέκτους, που μιλούσαν οι Μακεδνοί, ή Μακεδόνες, ή Μακέται, όπως λέγονταν οι Έλληνες της Μακεδονίας. Μη σας μπερδεύει αυτό το «Μακέται», από το ουσιαστικό «μήκος»: οι Μακέται είναι οι Μακεδόνες, κάτοικοι της μακρινής, βόρειας χώρας, και δεν έχουν ουδεμία σχέση ούτε με τη μακέτα, ούτε με το μακέτο…

Τώρα, η λεγόμενη «Μακεδονική γλώσσα», που μιλούν στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, δεν έχει καμία σχέση με τα αρχαία Μακεδονικά. Αυτή είναι μια βουλγαρική διάλεκτος που «εκσερβίστηκε» από γλωσσολόγους, τεχνητά. Είναι μια κατασκευασμένη «εθνική», εντός εισαγωγικών, γλώσσα, που δημιουργήθηκε για πολιτικούς λόγους, ώστε να αποφευχθούν οι διεκδικήσεις των Βουλγάρων, που θεωρούσαν τα Σκόπια βουλγαρική περιοχή.

Συνεπώς, καταλήγει το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, ό,τι αποκαλείται από τους κατοίκους της Π.Γ.Δ.Μ. «μακεδονική γλώσσα» δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικά αρχαία ελληνική γλώσσα της Μακεδονίας, αλλά αποτελεί μια ψευδώνυμη κατασκευή για πιθανές διεκδικήσεις στην ελληνική Μακεδονία.

Κι ερχόμαστε στο ψητό: η Μακεδονία είναι ελληνική; Ασφαλώς, η ελληνική Μακεδονία είναι ελληνική – ούτε λόγος επ’ αυτού. Όμως, η Μακεδονία είναι μια μεγάλη γεωγραφική περιοχή, που υπερβαίνει τα ελληνικά σύνορα – σίγουρα δεν είναι όλη στην Ελλάδα. Και σίγουρα δεν είναι όλη ελληνική. Στο κάτω – κάτω, ο Αλέξανδρος έφτασε με τους Μακεδόνες του μέχρι την Ινδία. Μήπως κι η Αίγυπτος είναι ελληνική επειδή έγινε μέρος του Μακεδονικού Βασιλείου, του αρχαίου κράτους της Μακεδονίας;

Τώρα, εάν τελεσφορήσουν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας και FYROM, το γειτονικό κράτος πρόκειται να μετονομαστεί σε «Severna Makedonja», που σημαίνει «Βόρεια Μακεδονία». Αν και είναι σίγουρο ότι κάποιοι θα στραβώσουν, και από τις δύο πλευρές των συνόρων, μ’ αυτό το όνομα, από ιδεαλιστές πατριώτες μέχρι επαγγελματίες εθνικιστές, πολλοί άλλοι, ίσως οι περισσότεροι και στα δυο κράτη, πιστεύουν πως το Σεβέρνα Μακεδόνια (ή Μακεντόνζα, ή Μακεντόνιγια, ή όπως αλλιώς προφέρεται το «Makedonja»), είναι μια ονομασία που μπορεί να λειτουργήσει.

Στο κάτω-κάτω αυτό το κράτος είναι στα βόρεια σύνορά μας, και η ίδια η λέξη «Μακεδονία» σημαίνει «βόρεια χώρα»… Το «Severna Makedonja» είναι ένα τίμιο, ισορροπημένο όνομα που πρέπει να ικανοποιεί κάθε εχέφρονα, νηφάλιο πολίτη και στα δύο κράτη, που δεν πάσχει ούτε από αλυτρωτικές ονειρώξεις, ούτε από φαντασιώσεις μεγαλείου. Προσωπικά, ελπίζω πως έτσι θα δοθεί ένα τέλος σ’ αυτή την βαρετή οπερέτα της ονομασίας. Άντε, γιατί παρατράβηξε το πράγμα.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.