Νόστιμος: τί σημαίνει

Η όλη περιπέτεια των λέξεων, όπως και των επωνύμων, όπως πλειστάκις έχουμε πει, αφηγείται ένα σωρό ωραίες ιστορίες για τις περιπέτειες των ανθρώπων. Για τους πόθους, τα πάθη και τις αγωνίες τους, για τις ασίγαστες λαχτάρες τους.

Να, πάρτε τη πολύ κοινή λέξη «νόστιμος», δηλαδή ο ευχάριστος, αυτός που έχει ωραία γεύση, που προκαλεί απόλαυση, αλλά μεταφορικά ο όμορφος, ο έξυπνος, ο κομψός, ο γουστόζικος, κλπ. Η λέξη παράγεται από την αρχαία ελληνική «νόστος», που σημαίνει επιστροφή, από το ρήμα «νέομαι», δηλαδή επιστρέφω, γυρίζω.

Μια πολύ κοινή και αγαπημένη φράση για τους αρχαίους ήταν το «νόστιμον ήμαρ», που σημαίνει «η ημέρα της επιστροφής», εννοείται στην πατρίδα. Φανταστείτε τώρα, πόσο γλυκιά ήταν αυτή η μέρα της επιστροφής στα πατρώα και μητρώα εδάφη για τους ξενιτεμένους, πρόσφυγες και ταξιδευτές προγόνους μας, ώστε το «νόστιμον», που δήλωνε την απόλαυση της επιστροφής, να επεκταθεί για να καλύψει και άλλες πηγές ευχαρίστησης, όπως η ωραία γεύση των εδεσμάτων…

Έλεγαν οι αρχαίοι «νόστιμο φαγητό», και εννοούσαν πως το πιάτο μπροστά τους ήταν τόσο απολαυστικό, όσο και εκείνη η μέρα που γύρισαν στον τόπο τους, ή όσο και η ελπίδα πως κάποτε θα γυρίσουν σ’ αυτόν… Μόνο ένας λαός που περιπλανήθηκε πολύ, με, ή παρά τη θέλησή του, θα έκανε τέτοια νοηματική σύνδεση…

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.