Ο Γλέζος και ο Σάντας κατεβάζουν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη

Στα τέλη του Μάη του 1941, καθώς οι γερμανικές δυνάμεις πανηγύριζαν την κατάληψη του τελευταίου ελεύθερου ελληνικού εδάφους στη Μάχη της Κρήτης, δύο δεκαεννιάχρονοι Αθηναίοι, ο Μανώλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας, φοιτητές και οι δύο, ο πρώτος στην Ανωτάτη Εμπορική και ο δεύτερος της Νομικής, αποφασίζουν να κάνουν κάτι για να πλήξουν το κύρος των Ναζί, κάτι παράτολμο και συμβολικό, που έμελλε να γίνει η πρώτη πράξη αντίστασης στην Αθήνα εναντίον των Γερμανών.

Έτσι, τη νύχτα της 30ης προς 31η Μαΐου του 1941 πηγαίνουν στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, με σκοπό να κατεβάσουν την γερμανική σημαία που κυματίζει εκεί από τα τέλη του Απρίλη της ίδιας χρονιάς, του ’41, από τότε δηλαδή που οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Αθήνα. Το εγχείρημα των δύο φίλων δεν είναι καθόλου εύκολο. Έχοντας ως μόνα εργαλεία ένα μαχαιράκι και ένα φανάρι, οι δυο φοιτητές παρακάμπτουν τη γερμανική φρουρά της Ακρόπολης, που ήταν πολύ απασχολημένη να γιορτάζει τη νίκη στην Κρήτη, περνάνε τα σύρματα της περίφραξης, και αναρριχώνται, μέσα στο σκοτάδι, μέχρι το πλάτωμα, όπου ήταν ο ιστός της σημαίας, χρησιμοποιώντας τις σκαλωσιές που είχαν στήσει οι αρχαιολόγοι.

Μιλάμε για 34 μέτρα κάθετου βράχου – εάν έπεφταν, δεν θα γλίτωναν… Οι δύο νέοι, αφού κόπιασαν πολύ για να κόψουν με το μαχαιράκι τα σύρματα που συγκρατούσαν την τεράστια σημαία (4 Χ 2 μέτρα), την κατέβασαν από τον ιστό της. Κόβοντας από ένα μικρό κομμάτι ο καθένας για «σουβενίρ», πέταξαν τη σημαία με τη σβάστικα σε ένα ξεροπήγαδο, ρίχνοντας πάνω της πέτρες και χώματα. Οι δύο φοιτητές φρόντισαν να αφήσουν τα δακτυλικά τους αποτυπώματα στη σημαία και στο κοντάρι της, για να μην κατηγορηθούν αδίκως οι φύλακες του Ιερού Βράχου, κάτι που ήταν όντως σωτήριο για το προσωπικό της Ακρόπολης, καθώς την επομένη ημέρα οι Γερμανοί τους συνέλαβαν όλους.

Ο Γλέζος και ο Σάντας τελικά έφτασαν τα ξημερώματα της 31ης Μαΐου στα σπίτια τους ασφαλείς. Το ωραίο είναι ότι το πρωί, οι Αθηναίοι κοιτούσαν με δέος την Ακρόπολη, όπου δεν κυμάτιζε η σημαία των Γερμανών, πιστεύοντας κι ελπίζοντας πως οι Κατακτητές είχαν φύγει… Η επίσημη ανακοίνωση βγήκε στις 31 Μαΐου το μεσημέρι από το ραδιόφωνο και ακολούθησαν οι έκτακτες εκδόσεις των εφημερίδων. Καινούρια σημαία ανέβηκε αργά το πρωί, γύρω στις 11…

Οι Γερμανοί είχαν σκυλιάσει από την ενέργεια των δύο φίλων, καθώς η πράξη του Γλέζου και του Σάντα αμέσως έγινε γνωστή σε όλη την Ελλάδα, δίνοντας κουράγιο στους κατακτημένους Έλληνες. Σήμερα, κάποιοι νεοναζί που θέλουν να αμαυρώσουν την ηρωική πράξη του Γλέζου και του Σάντα, αμφισβητούν την πραγματοποίησή της λέγοντας πως το κατέβασμα της σημαίας είναι ένας ακόμα μύθος της Αριστεράς. Όμως τα στοιχεία τους διαψεύδουν.

Το «Ελεύθερον Βήμα» δημοσίευσε, την επομένη, την 1η Ιουνίου 1941, την ανακοίνωσηπου εξέδωσε ο Φρούραρχος της Αθήνας. Αυτή λοιπόν αναφέρει, αποστομώνοντας τους θαυμαστές του Χίτλερ: «…Κατά τη νύκτα της 30ης προς την 31η Μαΐου υπεξηρέθη η επί της Ακροπόλεως κυματίζουσα γερμανική πολεμική σημαία παρ’ αγνώστων δραστών. Διενεργούνται αυστηραί ανακρίσεις. Οι ένοχοι και συνεργοί αυτών θα τιμωρηθώσι διά της ποινής του θανάτου… Αι γερμανικαί στρατιωτικαί αρχαί προσεπάθησαν μέχρι σήμερον να συμπεριφερθώσι προς τον ελληνικόν λαόν από πάσης απόψεως ευμενώς. Εν περιπτώσει καθ ‘ην αι διαταγαί των ενόπλων γερμανικών Δυνάμεων δεν θέλουσι εισακουσθεί αύται θα επιβάλωσι μετά λύπης των αυστηροτάτας κυρώσεις. Εν Αθήναις τη 31η Μαΐου 1941 Ο Φρούραρχος».

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.