Ο Παναθηναϊκός στο Γουέμπλεϊ

Πριν από 47 χρόνια, στις 2 Ιουνίου του 1971, ο Παναθηναϊκός αντιμετώπισε στο στάδιο Γουέμπλεϊ του Λονδίνου, ενώπιον 83 χιλιάδων θεατών, τον Άγιαξ, την ποδοσφαιρική ομάδα του Άμστερνταμ της Ολλανδίας, στον τελικό για το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ομάδων Ευρώπης 1970-1971. Ο ΠΑΟ ήταν η πρώτη ελληνική ομάδα που κατάφερε να φτάσει τόσο ψηλά, σε μια διοργάνωση τέτοιου βεληνεκούς.

Για να φτάσει μέχρις εκεί, η ομάδα των Πρασίνων, με προπονητή τον Ούγγρο Φέρεντς Πούσκας, και αρχηγό τον Μίμη Δομάζο, απέκλεισε τη Ζενές Ες του Λουεξμβούργου, την Σλόβαν Μπρατισλάβας από την Τσεχοσλοβακία, την Αγγλική Έβερτον και τον Γιουγκοσλαβικό Ερυθρό Αστέρα Βελιγραδίου.

Παρόλο που η ομάδα της Λεωφόρου έχασε με 2-0, το κατόρθωμά της ήταν αναμφισβήτητα μεγάλο για το ελληνικό ποδόσφαιρο γενικότερα. Κάτι που βέβαια έσπευσε να αξιοποιήσει επικοινωνιακά η Δικτατορία των Απριλιανών, οικειοποιούμενη μια αθλητική επιτυχία για να διαφημίσει το καθεστώς σε εσωτερικό και εξωτερικό. Η Χούντα πρόβαλλε με κάθε δυνατό τρόπο τους παίκτες και την πορεία του Παναθηναϊκού με ατελείωτα αφιερώματα σε Τηλεόραση, Ραδιόφωνο, αλλά και στον έντυπο Τύπο.

Προσωπικά, το 1971 ήμουν εννιά χρονών, αλλά θυμάμαι πεντακάθαρα εκείνο του Ιούνιο, με την τηλεόραση να παιανίζει νυχθημερόν εν όψει του Γουέμπλει, προάγοντας παίκτες και προπονητή στην κατηγορία των εθνικών ημιθέων – δηλαδή, νισάφι πια με το λιβάνισμα, είχα πει τότε. Στο Φεγγάρι να είχαμε φτάσει με πύραυλο ελληνικής κατασκευής, δεν θα είχε γίνει τόσος ντόρος.

Τελειώνοντας, να πω πως το όνομα της αντίπαλης ομάδας, που κατέκτησε τελικά το Κύπελλο υπό την αρχηγία του Γιόχαν Κρόιφ, και προπονητή τον Ρίνους Μίχελς, αυτό το «Άγιαξ», είναι η απόδοση στα ολλανδικά του «Αίας». Ναι, μιλάμε για τον Αίαντα, τον ήρωα του Τρωικού Πολέμου, που εικονίζεται άλλωστε (ένας αρχαίος τύπος με περικεφαλαία) στο έμβλημα της ιστορικής ολλανδικής ομάδας, η οποία ιδρύθηκε το 1900. Ο Άγιαξ είναι παλαιότερος, συνεπώς, κατά οκτώ χρόνια από τον Παναθηναϊκό, που ιδρύθηκε το 1908.

Πάντως, και ο ΠΑΟ και ο Άγιαξ συνέχισαν έκτοτε ευδοκίμως την ποδοσφαιρική τους σταδιοδρομία, και δικαίως, μιας και είναι μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες και οι δύο. Κάτι που δε συνέβη με τη Δικτατορία της 21ης Απριλίου, η οποία κατέρρευσε θεαματικά μόλις τρία χρόνια μετά από το Γουέμπλεϊ, τον Ιούλιο του 1974, παρόλη τη διαφήμιση που της έκανε (αν της έκανε) η επιτυχία του Παναθηναϊκού.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.