Ψυρρή: Μια γειτονιά με μεγάλο παρελθόν

Από τις πιο παλιές συνοικίες της Αθήνας είναι αυτή του Ψυρρή. Στο ιστορικό κέντρο της πόλης, κοντά στο Μοναστηράκι, απλωμένη γύρω από την πλατεία Ηρώων, η γειτονιά πήρε το όνομά της από την οικογένεια Ψυρρή, η οποία είχε μετακομίσει εκεί επί Τουρκοκρατίας από τα Ψαρρά, αγοράζοντας πολλά οικόπεδα στην περιοχή.

“Ψυρρής” συνεπώς, είναι ο Ψαριανός, ο κάτοικος των Ψαρρών. Στην περιοχή είχαν διαμείνει αρκετοί διάσημοι, από τον Λόρδο Βύρωνα και τους αγωνιστές του ’21 αδελφούς Σαρρή, μέχρι τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. Η συνοικία του Ψυρρή συνδέθηκε με τους τους περιθωριακούς κουτσαβάκηδες, που πήραν το όνομά τους απο τον καβγατζή δεκανέα ιππικού Δημήτριο Κουτσαβάκη, της εποχής του Όθωνα.

Τα κουτσαβάκια απαξιώθηκαν και εξαλείφθηκαν το 1893 από τον αστυνομικό διευθυντή Δημήτριο Μπαϊρακτάρη, απόγονος του οποίου διατηρεί το γνωστό σουβλατζίδικο στο Μοναστηράκι.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.