Ρουβίκωνας: ο Ερυθρός Ποταμός του Καίσαρα

“Ρουβίκωνας” είναι το όνομα μιας αναρχικής ομάδας, που κάνει ακτιβιστική δράση. Αν και κάπως παράξενο, το όνομα δεν είναι αταίριαστο, καθώς η λέξη “Ρουβίκωνας” παράγεται από τον λατινικό όρο “Rubico”, από το “rubicundus”, που σημαίνει “κατακόκκινος”, σύμφωνα με το Λεξικό της Νεάς Ελληνικής Γλώσσας.

Και γιατί κατακόκκινος; Διότι κόκκινη ήταν η λάσπη του Ρουβίκωνα, από την οποία ο ποταμός πήρε το όνομά του. Και έμεινε στην ιστορία, αυτός ο ερυθρός ποταμός στη βορειοανατολική Ιταλία, που αποτελούσε το σύνορο μεταξύ της Εντεύθεν των Άλπεων Γαλατίας και της Ιταλίας, όταν ο Ιούλιος Καίσαρας αποφάσισε να τον διαβεί, κηρύσσοντας τον πόλεμο στη Σύγκλητο και στον Πομπήιο το 49 π.Χ.

Τότε ο Ρωμαίος στρατηγός, εξεφώνησε το ιστορικό “ο κύβος ερρίφθη” (alea jacta est) εννοώντας πως τελικά, μετά από δισταγμούς, πήρε την οριστική απόφασή του, με πλήρη επίγνωση των συνεπειών της. Βλέπετε, ο ρωμαϊκός νόμος απαγόρευε σε κάθε στρατηγό που πλησίαζε την Ιταλία από τον Βορρά, να διασχίσει τον Ρουβίκωνα με ακέραιο το στρατό του –  έπρεπε να τον διαλύσει για να περάσει παρακάτω. Η ουσία του νόμου ήταν να προστατευτεί η Δημοκρατία από θερμοκέφαλους επίδοξους ανατροπείς της. Όποιος στρατηγός περνούσε τον Ρουβίκωνα με το στράτευμά του, θεωρείτο ένοχος εσχάτης προδοσίας και ιεροσυλίας, πράξεις που επέσυραν την ποινή του θανάτου. Όμως ο Καίσαρας το έκανε επιτυχώς, καταλύοντας τη Δημοκρατία, και αποσπώντας την εξουσία βιαίως.

Τώρα, όταν λέμε ότι αυτός διάβηκε τον Ρουβίκωνα, εννοούμε πως προέβη σε μια αποφασιστική ενέργεια σε κρίσιμη στιγμή. Προφανώς η ομώνυμη ομάδα θεωρεί πως κάνει ακριβώς αυτό. Πολλές φορές όμως καλούμαστε να πάρουμε μια ρηξικέλευθη δύσκολη απόφαση, να διαβούμε το κόκκινο ποτάμι, αλλά δεν τα καταφέρνουμε πάντα. Καθόμαστε στην όχθη, και μπεγλεράμε αναποφάσιστοι τα ζάρια (τους κύβους), αναλογιζόμενοι τις επιπτώσεις, χωρίς να κάνουμε το κρίσιμο βήμα μπροστά. Κι αυτός ο δισταγμός ίσως μερικές φορές να είναι σωτήριος. Δεν είναι όλες οι αποφασιστικές κινήσεις, όλες οι διαβάσεις του Ρουβίκωνα δίκαιες, και δεν είμαστε όλοι Καίσαρες. Ευτυχώς.