Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Κάρολος Κουν

Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1908, γεννήθηκε στην Προύσα της Μικράς Ασίας ο Κάρολος Κοέν, γιος του πλούσιου γερμανοπολωνοεβραίου εμπόρου Ερρίκου Κοέν και της Ελληνίδας Μελπομένης Παπαδοπούλου.

Αυτό το εσωστρεφές, καλλιτεχνικής φύσης, παιδί, που ζωγράφιζε, συνέθετε μουσική κι ανέβαζε θεατρικές παραστάσεις στο σαλόνι του σπιτιού του, με έπιπλα για σκηνικά και φιγούρες ψαλιδισμένες από περιοδικά μόδας για ηθοποιούς, αργότερα θα γινόταν ένας μεγάλος θεατράνθρωπος, σκηνοθέτης και θεατρικός δάσκαλος, γνωστός ως Κάρολος Κουν.

Ήταν ο άνθρωπος που ίδρυσε το Θέατρο Τέχνης, ήταν αυτός που ανέβασε τους «Όρνιθες» του Αριστοφάνη στο Ηρώδειο το 1959 αποδεχόμενος με μεγαλοψυχία τις έντονες αποδοκιμασίες, την πρόγκα και τα σφυρίγματα ενός σκανδαλισμένου, αθεάτριστου κοινού, που δεν καταλάβαινε ούτε τί έβλεπε, ούτε πόσο τυχερό ήταν που το έβλεπε… Άλλα ακροατήρια, όπως αυτό του Φεστιβάλ των Εθνών στο Παρίσι, μόλις τρία χρόνια μετά τις ελληνικές αποδοκιμασίλες και τα σφυρίγματα, αποθέωσαν την ίδια παράσταση, τους «Όρνιθες» – τότε ο Κουν μοιράστηκε το πρώτο βραβείο μαζί με το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας.

Ο Κουν έμαθε στο ελληνικό κοινό τί σημαίνει πρωτοποριακό θέατρο, διδάσκοντας, γι’ αυτό το σκοπό, μια ολόκληρη γενιά ηθοποιών, σκηνοθετών, μουσικών και συγγραφέων, που λάμπρυναν με τη δουλειά τους το σανίδι: Διαμαντόπουλος, Χατζηαργύρη, Καλλέργης, Ζερβός, Ζαβιτσιάνου, Λυμπεροπούλου, Φερτής, Μιχαλακόπουλος, Καρακατσάνης, Πιττακή, Κοταμανίδου, Χρυσομάλλης, Αρμένης, Μπάκας, Λαζάνης, Γκιωνάκης, Κουγιουμτζής. Ακόμα, μαθητές του Καρόλου Κουν θεωρούνται ο Πλωρίτης, ο Χατζηδάκης, ο Τσαρούχης, ο Σταματίου κι ο Σεβαστικόγλου.

Τρία χρόνια πριν από τον θάνατό του, το 1984, το κράτος παραχώρησε έναν χώρο στην Πλάκα, για την ανέγερση του θεάτρου του. Ο Κάρολος Κουν τιμήθηκε με το παράσημο του Φοίνικα και το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ προς τιμήν του θεσμοθετήθηκε το «Βραβείο Κάρολος Κουν».

Με τη διαθήκη του, που δημοσιεύτηκε λίγες μέρες μετά το θάνατό του, ο Κουν κληροδότησε τον τίτλο «Θέατρο Τέχνης» στους Γ. Λαζάνη, Μ. Κουγιουμτζή και Γ. Αρμένη με την προτροπή να συνεχίσουν τη συνεργασία τους στο Θέατρο Τέχνης.

Να πούμε πως ο Κουν έγραψε τις μελέτες «Η αρχαία τραγωδία-κωμωδία» και «Ο σκηνοθέτης και το αρχαίο δράμα». Σ’ αυτές καταπιάνεται με  το σύγχρονο νεοελληνικό έργο, τη νεοελληνική θεατρική παράσταση, το αρχαίο δράμα και το κλασσικό θέατρο σε σύγχρονη απόδοση.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.