Σαν σήμερα η ναυμαχία του Ναυαρίνου

Η ναυμαχία του Ναυαρίνου, που έγινε σαν σήμερα, στις 8 Οκτωβρίου του 1827, ουσιαστικά εξασφάλισε την ανεξαρτησία της Ελλάδας από τους Τούρκους, παρόλο που η τελευταία μάχη της Ελληνικής Επανάστασης δόθηκε στην Πέτρα της Βοιωτίας τον Σεπτέμβριο του 1829.

Η ναυμαχία στον κόλπο του Ναυαρίνου, στη δυτική ακτή της χερσονήσου της Πελοποννήσου, στο Ιόνιο Πέλαγος, απέβη καταστρεπτική για τον Οθωμανικό στόλο, που μέχρι τότε υποστήριζε τον Οθωμανικό στρατό στην συντριβή των Ελλήνων επαναστατών, ενώ ευαισθητοποίησε την κοινή γνώμη στην Ευρώπη για τον αγώνα των Ελλήνων. Έγραψε χαρακτηριστικά για τη ναυμαχία ο Γάλλος ακαδημαϊκός Πιέρ Αντουάν Λεμπρίν (1785-1873): «Η μάχη του Ναυαρίνου ήταν κατόρθωμα των λαών…Τα πυροβόλα του Ναβαρίνου έγιναν η αρχή νέας περιόδου και ανήγγειλαν θριαμβευτικά την άνοδο της κοινής γνώμης και την ύψωσή της πάνω από τους θρόνους».

Να πούμε πως στο Ναυαρίνο αναμετρήθηκαν δύο μεγάλες αρμάδες: από τη μια ο Τουρκοαιγυπτιακός στόλος, κι από την άλλη οι ενωμένες ναυτικές δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου, του Βασιλείου της Γαλλίας και της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Οι ηγετικές προσωπικότητες του Οθωμανικού στόλου ήταν ο Ιμπραήμ Πασάς, ο Αμίρ Ταχίρ Πασάς, ο Μοχαράμ Μπέης και ο Καπιτάν Μπέης. Απέναντί τους είχαν τον επικεφαλής των ενωμένων στόλων Βρετανό αντιναύαρχο Κόδριγκτον, τον Γάλλο υποναύαρχο ιππότη De Rigny, και τον Ρώσο υποναύαρχο, ολλανδικής καταγωγής, Λογγίνο Χέιδεν.

Αν και ο Οθωμανικός στόλος υπερτερούσε αριθμητικά, τελικά μετά την ήττα του, έφτασε να έχει τις μεγαλύτερες απώλειες: τα 60 από τα 90, περίπου, πλοία του και 6000 ναύτες, όταν οι νικητές έχασαν περί τους 650 νεκρούς και τραυματίες.

Μετά την ναυμαχία του Nαυαρίνου, ο Ιμπραήμ σταμάτησε να ερημώνει την ενδοχώρα της Πολεποννήσου. Και η Επανάσταση, εκεί που είχε αρχίσει να πνέει τα λοίσθια από την κόπωση και τη φθορά έξι χρόνων διαρκούς αγώνα με υπέρτερες δυνάμεις, άρχισε να παίρνει τα πάνω της. Επιπλέον, η καταστροφή του Οθωμανικού στόλου άλλαξε τις γεωστρατηγικές ισορροπίες της εποχής, προς όφελος των Μεγάλων Δυνάμεων, και εις βάρος του Σουλτάνου. Πλέον έγινε φανερό σε όλους, και ιδίως στους υπόδουλους Έλληνες, πως ο καιρός των μεγάλων αυτοκρατοριών είχε πλησιάσει στο τέλος του, και πως ξεκινούσε η εποχή των εθνικών κρατών – στα Βαλκάνια τουλάχιστον.

Σήμερα, μνημονεύουμε τους τρεις ναυάρχους του Ναβαρίνου έχοντας δώσει το επώνυμό τους σε δρόμους της Αθήνας, στο κέντρο. Ας θυμόμαστε, όταν περπατάμε στην Κοδριγκτώνος, στη Δεριγνύ και στη Χέυδεν, τη συμβολή των αναδόχων τους στην ελληνική ανεξαρτησία.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.