Σαν σήμερα καταρρέει το καθεστώς Τσαουσέσκου

Στις 22 Δεκεμβρίου του 1989 ο Νικολάε Τσαουσέσκου, Γενικός Γραμματέας του Ρουμανικού Κομουνιστικού Κόμματος, και ηγέτης της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ρουμανίας από το Μάρτιο του 1965, χάνει την εξουσία που κατείχε για 24 χρόνια – και την χάνει με άσχημο τρόπο. Η «εκθρόνισή» του είναι τραγική: στις 22 Δεκεμβρίου προσπαθεί να απευθυνθεί στο πλήθος, που ήταν συγκεντρωμένο έξω από τα γραφεία του Ρουμανικού Κομουνιστικού Κόμματος, αλλά οι συγκεντρωμένοι μπουκάρουν στα γραφεία, αναγκάζοντας τον πρώην ισχυρό άνδρα της χώρας να την κάνει κακήν κακώς με ελικόπτερο, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Έλενα.

Οι Τσαουσέσκου όμως, αφού πέρασαν από το εξοχικό τους, υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν το ελικόπτερο, καθώς ο στρατός είχε απαγορεύσει την εναέρια κυκλοφορία στη χώρα. Στο τέλος, συνελήφθησαν από την αστυνομία, η οποία τους παρέδωσε στις στρατιωτικές αρχές. Ο Νικολάε και η Έλενα πέρασαν από άτυπο στρατοδικείο κατηγορούμενοι για σωρεία σοβαρών εγκλημάτων, από παράνομο πλουτισμό μέχρι γενοκτονία.

Οι στρατοδίκες τους καταδίκασαν σε θάνατο – οι Τσαουσέσκου τουφεκίστηκαν την ημέρα των Χριστουγέννων του 1989. Η «δίκη», εντός ή εκτός εισαγωγικών, και η εκτέλεσή τους μαγνητοσκοπήθηκαν και έκαναν το γύρο του κόσμου. Λίγες μέρες αργότερα, παρουσιάστηκαν και στην Κρατική Τηλεόραση, κάτι που ήταν η οριστική ταφόπλακα στο καθεστώς Τσουσέσκου. Νέος Πρόεδρος της Ρουμανίας ανέλαβε ο Ίον Ιλιέσκου.

Έτσι έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 71 ετών ένας άνθρωπος που ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στα έντεκά του χρόνια ως μαθητευόμενος τσαγκάρης, για να ανελιχθεί στην ηγεσία του Κόμματος στα 47 του… Ο Τσαουσέσκου, στην αρχή οικοδόμησε ένα από τα πιο «ανοιχτά» κομουνιστικά καθεστώτα στην Ευρώπη, για να υποκύψει όμως, με την πάροδο των ετών, στην γλύκα της εξουσίας απομακρυνόμενος από τον λαό.

Ο Τσαουσέσκου απέδειξε το πόσο την είχε ψωνίσει, χτίζοντας για την κυβέρνηση και τον εαυτό του το διαβόητο «Παλάτι του Λαού», ένα αδιανόητο μεγαθήριο συνολικού εμβαδού 330000 τ.μ. που για να κατασκευαστεί κατεδαφίστηκε το 20% του ιστορικού κέντρου του Βουκουρεστίου! Ήταν το λεγόμενο «Παλάτι του Λαού», ένα αληθινό μνημείο στη μεγαλομανία: το μεγαλύτερο κτίριο στην Ευρώπη, και το δεύτερο σε επιφάνεια οικοδόμημα στον κόσμο, με πρώτο το αμερικανικό Πεντάγωνο…

Να πούμε πως από τις αρχές του 1989 το καθεστώς Τσαουσέσκου έτριζε επικίνδυνα, όπως και τα υπόλοιπα άλλωστε, των Λαϊκών Δημοκρατιών της Ευρώπης. Όμως, ο απόλυτος άρχοντας της Ρουμανίας και το σύστημα εξουσίας που τον υποστήριζε, φαίνεται πως ζούσαν σε κάποιον άλλο πλανήτη, μιας και οι πράξεις τους ήταν σε απόλυτη αντίθεση με το λαϊκό αίσθημα και την πραγματικότητα στη Ρουμανία.

Ακόμη και μετά την πτώση του Βούλγαρου ομολόγου του,του Τοντόρ Ζίβκοβ, το Νοέμβριο του ίδιου έτους, ο Τσαουσέσκου δεν είχε συνειδητοποιήσει ακόμη πόσο επισφαλής ήταν η θέση του και παρουσίαζε συμπτώματα άρνησης της πραγματικότητας. Στα τέλη του 1989, ο λαός σχημάτιζε τεράστιες ουρές για την προμήθεια ψωμιού, ενώ η Κρατική Τηλεόραση παρουσίαζε τον Τσαουσέσκου να μπαίνει σε γεμάτα καταστήματα και να επαίρεται για την ολοσχερή αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους και το υψηλό βιοτικό επίπεδο που κατακτήθηκε επί των ημερών του…

Το Νοέμβριο του 1989, το 14ο Συνέδριο του ΚΚΡ εξέλεξε τον 71χρονο Τσαουσέσκου για μια ακόμη πενταετή θητεία ως ηγέτη του. Τότε, στην πόλη Τιμισοάρα ξεκίνησαν ταραχές, με μαζική συμμετοχή φοιτητών και πολιτών. Δυνάμεις της αστυνομίας και του στρατού άνοιξαν πυρ εναντίον των διαδηλωτών στις 17 Δεκεμβρίου. Όμως, την επομένη ο Τσαουσέσκου ανεχώρησε για επίσημη επίσκεψη στο Ιράν, αφήνοντας το έργο της καταστολής των διαδηλώσεων στη σύζυγο και τους συνεργάτες του…

Η Κρατική τηλεόραση της Ρουμανίας αποσιωπούσε τα γεγονότα, ο λαός όμως σε όλη τη χώρα πληροφορήθηκε για την επανάσταση της Τιμισοάρα από ξένα ΜΜΕ, κι από στόμα σε στόμα. Το απόγευμα της 20ης Δεκεμβρίου που επέστρεψε στη χώρα, η κατάσταση είχε ενταθεί ακόμη περισσότερο και ο Τσαουσέσκου έβγαλε διάγγελμα προς το λαό μέσω της Κρατικής Τηλεόρασης. Χαρακτήρισε την εξέγερση της Τιμισοάρα ως «ξένη επέμβαση στα εσωτερικά ζητήματα της Ρουμανίας» και «εξωτερική απειλή στην εθνική ακεραιότητα»…Ήταν σαν να προκαλούσε την εκτέλεσή του, που όντως συνέβη πέντε μέρες μετά.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.