Σεπτέμβριος: Από πού κρατά η σκούφια του

Ας πούμε μερικά πράγματα για τον ένατο μήνα του χρόνου, σύμφωνα με το Γρηγοριανό Ημερολόγιο, και τον πρώτο του Φθινοπώρου. Λοιπόν, ο μήνας των Λατίνων September, πήρε την ονομασία του από το «septem», που σημαίνει «επτά», καθώς ήταν ο έβδομος του ρωμαϊκού ημερολογίου, που άρχιζε από τον Μάρτιο.

Επίσης, από τον τέταρτο μετά Χριστόν αιώνα, στο Βυζάντιο, ο Σεπτέμβριος καθιερώθηκε ως η αρχή του εκκλησιαστικού, αλλά και πολιτικού έτους, καθώς η 1 Σεπτεμβρίου συνέπιπτε με την αρχή της Ινδικτιώνος, ή Ινδίκτου, μιας χρονικής μονάδας δεκαπέντε ετών, που χρησιμοποιούσαν καταρχάς οι Ρωμαίοι και μετά οι Βυζαντινοί.

Τέλος πάντων, ο Σεπτέμβριος έχει και την έννοια του μήνα που κάνουμε μια νέα αρχή – οι μαθητές και οι σινεφίλ επιστρέφουν στις σχολικές και τις σκοτεινές αίθουσες, ενώ οι πότες τον τιμούν επίσης, καθώς τον Σεπτέμβριο γίνεται, από την αρχαία χρόνια στην Ελλάδα, ο τρύγος, η συγκομιδή των σταφυλιών – «Τρυγομηνάς» και «Τρυγητής» είναι δύο από τις ονομασίες του μήνα.

Ένατος, λοιπόν, έβδομος ή πρώτος, ο Σεπτέμβριος είναι ένας μήνας αφύπνισης, αν μου επιτρέπετε, από την ραστώνη του καλοκαιριού, είναι ένας μήνας που συνερχόμαστε, βάζουμε κάτω τα δεδομένα, μαζευόμαστε και ξεκινάμε, είναι ένας μήνας που ξυπνά η δημιουργικότητα, αλλά και η εργατικότητά μας. Με καύσωνα κανείς δεν μπορεί να δουλέψει, όμως οι πρώτες ζείδωρες δροσερές πνοές του Σεπτεμβρίου μας συνεφέρνουν. Αφήστε που τότε αρχίζουν συνήθως και τα πρωτοβρόχια, ποτίζοντας την φρυγμένη γη και απομακρύνοντας τον κίνδυνο της πυρκαγιάς.

Εν τέλει, για κάποιους ψαγμένους, ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας των ιδανικών διακοπών: η θάλασσα είναι ακόμα ζεστή, οι ταβέρνες έχουν ρίξει τις τιμές τους, και βρίσκεις να παρκάρεις – τί άλλο να ζητήσει κανείς;

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.