Λιντσάρισμα: Μια λέξη με ιστορία

Τον 18ο – 19o  αιώνα στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένας γαιοκτήμονας στη Βιρτζίνια, ο Λιντς (W. Lynch), είχε οργανώσει κάτι σαν παράνομα λαϊκά δικαστήρια, που αποτελούνταν από ομάδες πολιτών, οι οποίες προέβαιναν στην άμεση τιμωρία «εγκληματιών», παρακάμπτοντας την δικαστική και την εκτελεστική εξουσία. Τα πρώτα θύματα του Λιντς και των ομοϊδεατών του ήταν οι «loyalists», δηλαδή αυτοί που αναγνώριζαν την εξουσία του Αγγλικού στέμματος στις Ηνωμένες Πολιτείες, κατά την Αμερικανική Επανάσταση εναντίον της βρετανικής αποικιοκρατίας. Κάποιοι λοιπόν, από τους Αμερικανούς «λόγιαλιστς», τους «νομιμόφρονες», βρέθηκαν να χορεύουν στην άκρη ενός σκοινιού το χορό του κρεμασμένου, ενώ από κάτω αλάλαζε ο όχλος που δίκασε, καταδίκασε και επέβαλε την ποινή του θανάτου στον «ένοχο».

Βέβαια, ο νόμος του Λιντς, ή ο Λύντσειος Νόμος, όπως ονομάστηκε η κακοποίηση και η θανάτωση ανθρώπου από εξαγριωμένο πλήθος χωρίς να έχει προηγηθεί νόμιμη δίκη η να υπάρχει νόμιμη εξουσία για κάτι τέτοιο (όπως ορίζει το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας τη λέξη «λιντσάρισμα»)  δεν θα μπορούσε να περιοριστεί στους «προδότες» της πατρίδας. Στη γενίκευση του φαινομένου έπαιξε ρόλο και η έλλειψη, τότε, των τακτικών δικαστηρίων στις ΗΠΑ.

Όπως και να ’χει, μόνο το 1889 έγιναν 4.000 λιντσαρίσματα στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ για εγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου.  Για μαντέψτε τώρα, τί νομίζετε πως ήταν τα 4/5 των προπηλακισθέντων και εκτελεσθέντων χωρίς έστω και μια παρωδία δίκης, χωρίς να αποδειχθεί η ενοχή ή η αθωότητά τους; Αφροαμερικάνοι, φυσικά, μαύροι, δηλαδή κατώτεροι άνθρωποι για τους λευκούς αφέντες, που ήταν τόσο εύκολο να τους κατηγορήσουν για το οτιδήποτε. 

Έτσι, το λιντσάρισμα έγινε η βάρβαρη αυτοδικία όχι του λαού, όχι των μαζών, αλλά του όχλου, του εξαγριωμένου κοπαδιού, που το μόνο που χρειάζεται για να εξωτερικεύσει τα σκοτεινότερα, τα ειδεχθέστερα των ενστίκτων του, είναι ένας ηγέτης, μια επίφαση δικαιοσύνης και ηθικής και ένα θύμα για να το κανιβαλίσει. Ένας κατώτερος, ένας αποσυνάγωγος,  ένας διαφορετικός στο χρώμα, στα ήθη ή στην κοινωνική τάξη: ένας μαύρος ας πούμε, ένας πούστης, ένας κλέφτης ή ένα πρεζάκι…

Με δεδομένο το ότι ο επονείδιστος Νόμος του Λιντς επιζεί ακόμα και σήμερα, σε προηγμένες, λέμε τώρα, κοινωνίες, αναρωτιέμαι μήπως κάποιοι άνθρωποι εξελίχθηκαν όχι από τους πιθήκους, αλλά από τις αγέλες των λυσσασμένων σκύλων.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.