Βραχονησίδα σημαίνει προβλήματα

Ναι μεν η βραχονησίδα είναι απλώς ένα ταπεινό «βραχονήσι», σύμφωνα με το Μείζον Ελληνικό Λεξικό, ή «ένα μικρό και ακατοίκητο βραχώδες νησί», όπως λέει το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, έχει ωστόσο μια γεωστρατηγική σημασία, επειδή οι βραχονησίδες, ως γη, υπό ορισμένες προϋποθέσεις που ορίζονται από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, μπορούν ακόμη και να οριοθετήσουν γύρω τους υφαλοκρηπίδα, επεκτείνοντας έτσι κατά πολύ τα όρια κυριαρχίας μιας χώρας.

Βέβαια όλα αυτά ισχύουν για εκείνα τα κράτη που έχουν την ευτυχία (ή την κατάρα) να περιβάλλονται από θάλασσα, με ένα σωρό νησιά, νησάκια και βραχονησίδες, που είναι πολυ γραφικά και έκτακτα για διακοπές, πλην όμως μπορεί να διεκδικηθούν από τους άσπονδους γείτονες στις απέναντι ακτές.

Θέλω να πω, η Ελβετία, ας πούμε, που δεν έχει θάλασσα, συνεπώς ούτε βραχονησίδες, δεν έχει καμιά σκοτούρα να αγοράζει πανάκριβα οπλικά συστήματα για να υπερασπίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, όπως η Ελλάδα. Τα Ίμια, ανατολικά της Καλύμνου, είναι ίσως οι πιο γνωστές βραχονησίδες. Είναι ελληνικό έδαφος βάσει διεθνών συνθηκών, λέμε εμείς. Οι Τούρκοι, ενώ μέχρι πρότινος θεωρούσαν τα Ίμια γκρίζα ζώνη, αμφισβητούμενης κυριαρχίας, εσχάτως αποφάσισαν πως είναι τουρκικές βραχονησίδες – με το όνομα Καρντάκ.

Να σημειώσω πως τα Ίμια, ή Λίμνια, έγιναν γνωστά το 1996, όταν η γειτονική χώρα αμφισβήτησε με δυναμικό, στρατιωτικό τρόπο την ελληνική κυριαρχία στις βραχονησίδες. Πέρα από το γελοίον του πράγματος, με τον Αμερικανό Πρόεδρο να λέει πως αποσόβησε έναν πόλεμο για ένα ξερόβραχο με κάτι γίδες, και το ανεκδιήγητο ευχαριστώ του Έλληνα πρωθυπουργού στον πλανητάρχη γι’ αυτή του τη μεσολάβηση, το τραγικό ήταν ότι έχασαν τη ζωή τους τρεις Έλληνες, το πλήρωμα ενός στρατιωτικού ελικοπτέρου.

Να θυμίσω, σ’ εκείνους που δεν θεωρούν σημαντικό το ζήτημα της εθνικής κυριαρχίας επί των βραχονησίδων, πως η Ισπανία κόντεψε να κηρύξει τον πόλεμο στο Μαρόκο για τη βραχονησίδα Περεχίλ, που έγινε πεδίο στρατιωτικής αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο κρατών το 2002. Παρεμπιπτόντως, το «Περεχίλ» είναι ισπανική ονομασία – οι Μαροκινοί ονομάζουν τη βραχονησίδα Λεϊλά. Όμως, το άν αξίζει να σκοτωθούν άνθρωποι για τα μάτια της Λεϊλά, και της όποιας Λεϊλά, εναπόκειται στην κρίση του νοήμονος αναγνώστη.

Σίγουρα πάντως, οι κατσίκες και οι γλάροι στην επιφάνεια των βραχονησίδων, και τα ψάρια στα χωρικά τους ύδατα, θα συνεχίσουν ήρεμα τη ζωή τους, όταν αποσυρθούν οι εκατέρωθεν στρατοί.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.