Χούντα και τσόντα

Ψάχνοντας τις ρίζες των λέξεων, πολλές φορές τα αποτελέσματα προκαλούν έκπληξη. Ποιος θα το πίστευε ποτέ, ας πούμε, πως η τσόντα και η χούντα έχουν κοινή προέλευση; Σήμερα, 21η Απριλίου, είναι η επέτειος της αποφράδος, οπότε είπαμε να σας φτιάξουμε λιγάκι – εθνικοπατριωτικώς, πάντα.

Λοιπόν, “τσόντα” σημαίνει πρόσθετο κομμάτι υφάσματος που τοποθετείται σε φορεσιά για να μακρύνει ή να φαρδύνει, όπως λέει το Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας. Κατ’ επέκταση, η τσόντα είναι το συμπλήρωμα, κάθετί που προστίθεται σε κάτι άλλο. Τώρα, το πώς έφτασε να σημαίνει την ταινία πορνό, οφείλεται στο ότι παλιότερα κάποιες αίθουσες πρόβαλλαν σκηνές πορνογραφικού περιεχομένου εμβόλιμες σε “κανονικές” ταινίες. Δηλαδή έπαιζαν “τσόντες”, κάτι που ήξερε το φιλοθεάμον κοινό, που αδιαφορούσε πλήρως για την άσχετη ταινία, περιμένοντας τις ερωτικές σκηνές, οι οποίες φυσικά ήταν σύντομες, καθώς ο σινεματζής θα έτρωγε πρόστιμο ή και φυλάκιση εάν τον έπιαναν να δείχνει τέτοια πράγματα.

Όμως, η τσόντα προέρχεται από το βενετικό “zonta”, από το ιταλικό ουσιαστικό “giunta”, που σημαίνει προσθήκη. Αυτή πάλι προέρχεται από το ιταλικό ρήμα ρήμα “giungere”, με προέλευση το λατινικό “jungere”, που σημαίνει “συνδέω, συνάπτω”. Λοιπόν, από το ίδιο ρήμα βγαίνει η μετοχή “junctus”, δηλαδή ο ενωμένος, ο συνδεδεμένος. Από αυτό έχουμε το ισπανικό επίθετο “junto”, και βέβαια τη “junta”, τη χούντα, δηλαδή την ένωση για τους Ισπανούς, και τη Δικτατορία, για μας.

Η οποία χούντα, η Απριλιανή δικτατορία, να προσθέσω πως κυνηγούσε απηνώς τις τσόντες και γενικότερα τα ερωτικά θεάματα, καθώς εμφορούνταν από εθνοχριστιανικές, στρατιωτικού τύπου αρχές: «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» ήταν το σλόγκαν του καθεστώτος, «Καθολικώς Διαμαρτυρομένων», συμπλήρωναν οι πολίτες κατ’ ιδίαν.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.