Ζόναρς: από πού κρατά η σκούφια του ιστορικού ζαχαροπλαστείου

Μάλλον λίγοι από τους θαμώνες του αθηναϊκού ιστορικού καφέ – ζαχαροπλαστείου Ζόναρς (Zonar’s) στη οδό Πανεπιστημίου, που ξανάνοιξε πρόσφατα (το 2015 ως «Zonars», χωρίς την απόστροφο) , γνωρίζουν την ιστορία του. Το Ζόναρς ιδρύθηκε το 1939 από τον ελληνοαμερικανό επιχειρηματία Κάρολο Ζωναρά, από την Ανατολική Θράκη, ο οποίος διατηρούσε στο Ντέιτον του Οχάιο των Ηνωμένων Πολιτειών μια επικερδή σοκολατοβιομηχανία πριν επιστρέψει στην πατρώα γη. Τα εγκαίνια του “πιο πολυτελούς ζαχαροπλαστείου της Αθήνας, τύπου ομοίου προς τα μεγαλύτερα και ωραιότερα της Βιέννης” όπως είχε χαρακτηρίσει το Ζόναρς ο Δημήτρης Ψαθάς, έγιναν τον Δεκαπενταύγουστο του 1940, δηλαδή την ίδια μέρα που τορπιλίστηκε από ιταλικό υποβρύχιο το καταδρομικό «Έλλη» στην Τήνο!

Το Ζόναρς, μέχρι το θάνατο του ιδρυτή του, το 1968, γνώρισε μεγάλες δόξες. Ήταν στέκι επιφανών προσωπικοτήτων του πνεύματος και της τέχνης, όπως ο Σπύρος Μελάς, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Νίκος Γκάτσος, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μυράτ, ο Βολανάκης, ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας, η Μερκούρη, η Καρέζη, ο Φρέντι Γερμανός, η Βουγιουκλάκη κι ο Καμπανέλλης.

Όμως και πρόσωπα διεθνούς ακτινοβολίας περνούσαν από το Ζόναρς όταν βρίσκονταν στην Ελλάδα, όπως ο Μπόρχες, ο Άντονι Κουίν, η Σοφία Λόρεν και ο Λόρενς Ντάρελ. Εννοείται πως το σύνολο σχεδόν της πολιτικής ηγεσίας παλαιοτέρων ετών, όλων των κομμάτων, δεν παρέλειψε να κάνει την περατζάδα του από το Ζόναρς. Κάποια στοιχεία από την παλιά αστική του αίγλη διατηρούνται και σήμερα – και δεν αναφέρομαι στους πολιτικούς πελάτες του.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.