10 ΑΒΟΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ ΜΕΤΑ ΤΑ 60
Είναι γνωστό πως το γήρας δεν έρχεται μόνο, αλλά με παρέα. Μεταξύ αυτών που ‘φέρνει’ είναι πράγματα που μπορούμε να κρατήσουμε μακριά. Τα υπόλοιπα δεν μπορούμε παρά να τα ζήσουμε.
Δεν είναι εύκολο να μεγαλώνεις. Δεν εννοώ τις αλλαγές στο σώμα και το πρόσωπο. Αυτές περνούν σε δεύτερη μοίρα, όταν βλέπεις τι γίνεται καθημερινά γύρω μας και επιβεβαιώνουν το ‘τι είμαστε; Χώμα και νερό’, όπως έχει γράψει άλλωστε, και ο beatBukowski.
Αφού πρώτα ευχηθώ να έχετε όλοι υγεία, θα περάσω στο παρασύνθημα: στο πώς αφού ‘βγάλουμε’ κάθε πίστα (ημέρα) ξεχωριστά, φτάσουμε στα 60. Για την ακρίβεια, τι μας περιμένει εκεί.
Για λόγους που είχαν εξηγηθεί και στο άρθρο με τίτλο “Γιατί όταν μεγαλώνουμε, μεγαλώνουν η μύτη και τα αυτιά μας” το σώμα μας περνά από διάφορες αλλαγές, με το πέρασμα των χρόνων. Κάποιες είναι λιγότερο ή περισσότερο άβολες από άλλες.
Θα δεις πως η πτώση του δέρματος δεν είναι τίποτα, μπροστά σε άλλα.
Ας δούμε τις 10 που είναι πιο κοινές, μετά τα 60. Για κάποιες μπορούμε να κάνουμε κάτι. Για τις άλλες, βοηθά η υπομονή με τον συμβιβασμό της απόλυτης αλήθειας που θέλει το γήρας να μην έρχεται μόνο.
Πονάμε παντού, χωρίς προφανή λόγο
Οι ενοχλήσεις στην πλάτη, τα γόνατα και τους αγκώνες είναι οι πιο συνήθεις από μια ηλικία και μετά. Προκύπτουν χωρίς να υπάρχει σαφής λόγος, χωρίς να υπάρχει η παραμικρή ένδειξη κάποιες ημέρες νωρίτερα.
Οι αρθρώσεις στο σώμα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στη σπονδυλική στήλη, μπορεί να εμφανίσουν φθορά με την ηλικία. Καταστάσεις, όπως η οστεοαρθρίτιδα, μπορεί να οδηγήσουν σε διάσπαση του χόνδρου της άρθρωσης, με αποτέλεσμα τη μείωση του αρθρικού χώρου και την πιθανή απώλεια ύψους. Σίγουρα μειώνεται η ικανότητα της άνετης (χωρίς πόνο) κίνησης.
Η γήρανση κάνει τις αρθρώσεις λιγότερο εύκαμπτες, καθιστώντας πιο δύσκολη την ελεύθερη κίνηση. Η τακτική άσκηση και οι διατάσεις μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της κινητικότητας των αρθρώσεων.
Χάνουμε ύψος
Η γήρανση συχνά συνδέεται με σταδιακή απώλεια της οστικής πυκνότητας, μια κατάσταση γνωστή ως οστεοπόρωση: αποδυναμώνει τα οστά και τα κάνει πιο ευαίσθητα σε κατάγματα. Τα συμπιεστικά κατάγματα στη σπονδυλική στήλη που προκαλούνται από την οστεοπόρωση μπορούν να συμβάλουν στην απώλεια ύψους.
Με το πέρασμα των χρόνων, οι δίσκοι στη σπονδυλική στήλη μπορεί να συμπιεστούν (λόγω παραγόντων, όπως η κακή στάση του σώματος, η οστεοπόρωση ή οι σωρευτικές επιπτώσεις της βαρύτητας), οδηγώντας σε ελαφρά απώλεια ύψους. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια αλλαγή στη στάση μας και την αίσθηση ότι είμαστε πιο κοντοί.
Οι δίσκοι της σπονδυλικής στήλης, που λειτουργούν ως ‘μαξιλάρια’ μεταξύ των σπονδύλων, μπορεί να υποστούν εκφυλιστικές αλλαγές με την ηλικία. Αυτοί οι δίσκοι μπορεί να χάσουν υγρό και να γίνουν πιο λεπτοί, με αποτέλεσμα τη μείωση του ύψους της σπονδυλικής στήλης.
Εν τω μεταξύ, οι αλλαγές στη μυϊκή δύναμη και ευλυγισία που σχετίζονται με την ηλικία μπορεί να επηρεάσουν τη στάση του σώματος. Η κακή στάση του σώματος, όπως το σκύψιμο ή το σκύψιμο, μπορεί να κάνει ένα άτομο να φαίνεται πιο κοντό από το πραγματικό του ύψος.
Χάνουμε μαλλιά
Με την πάροδο του χρόνου, οι θύλακες των τριχών συρρικνώνονται, σε πιο λεπτές και κοντές τρίχες. Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως σμίκρυνση και μπορεί να οδηγήσει σε συνολική αραίωση των μαλλιών.
H πιο κοινή αιτία τριχόπτωσης είναι η γενετική προδιάθεση. Επηρεάζεται από την αλληλεπίδραση των ορμονών και της γενετικής και τείνει να γίνεται πιο αισθητή καθώς γερνάμε. Προφανώς και οι ορμονικές αλλαγές επηρεάζουν τα μοτίβα ανάπτυξης των μαλλιών, ενώ γίνεται μικρότερη η φάση της αναγέννησης (άρα πιο αργή η ανάπτυξη μαλλιών).
Ορισμένες παθήσεις (σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, η ψωρίαση ή οι μυκητιασικές λοιμώξει) επίσης, μπορούν να επηρεάσουν. Ομοίως και το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η κακή διατροφή και τα υψηλά επίπεδα στρες.
Βγάζουμε κηλίδες γήρατος
Γενικά όπως μεγαλώνουμε το δέρμα μας (το μεγαλύτερο όργανο που έχουμε πάνω μας) υφίσταται διάφορες αλλαγές. Για παράδειγμα, μειώνεται η ικανότητα αναγέννησης και επανόρθωσης. Έτσι, το δέρμα γίνεται λιγότερο ικανό να κατανέμει ομοιόμορφα τη μελανίνη.
Η κύρια αιτία των κηλίδων ηλικίας είναι η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV) από τον ήλιο. Διεγείρει την παραγωγή μελανίνης, της χρωστικής ουσίας που είναι υπεύθυνη για το χρώμα του δέρματος. Με την πάροδο του χρόνου, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση μελανίνης σε ορισμένες περιοχές, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη κηλίδων ηλικίας.
Ρόλο παίζει και η δραστηριότητα μελανοκυττάρων (βλ. κύτταρα στο δέρμα που παράγουν μελανίνη). Η παρατεταμένη έκθεση οδηγεί σε αύξηση της προστατευτικής απόκρισης για την προστασία του δέρματος. Μερικές φορές συγκεντρώνεται σε συγκεκριμένες περιοχές όπου σχηματίζονται κηλίδες.
Ξηραίνεται το δέρμα
To σμήγμα είναι το φυσικό έλαιο που ‘βγάζουν’ οι σμηγματογόνοι αδένες του δέρματος μας. Με την ηλικία, γίνονται λιγότερο ενεργοί. Αυτό οδηγεί σε ξηρότητα. Επίσης, μειώνεται η ικανότητα του δέρματος να συγκρατεί υγρασία, αλλά και οι φυσικοί ενυδατικοί παράγοντες (πχ υαλουρονικό).
Μετά μπαίνουν στη μέση και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες (βλάβες από τον ήλιο, ρύποι που επηρεάζουν την ισορροπία της υγρασίας), όπως και οι ορμόνες κατά την εμμηνόπαυση, αλλά και φάρμακα που προκαλούν περισσότερα ούρα. Βοηθούν η τακτική εφαρμογή ενυδατικών, η χρήση ήπιων καθαριστικών, η αποφυγή του ζεστού νερού, η χρήση αντιηλιακού και το να πίνουμε πολύ νερό.
Μειώνεται η μυϊκή μάζα
Κάποια απώλεια μυών είναι φυσικό μέρος της διαδικασίας γήρανσης. Με τακτική άσκηση και ισορροπημένη διατροφή μπορούμε να επιβραδύνουμε το ρυθμό.
Ωστόσο, ρόλο παίζουν ορμονικές αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία (φυσική μείωση παραγωγής), η καθιστική ζωή, η κακή διατροφή, χρόνιες ασθένειες ή τραυματισμοί που οδηγούν σε ακινησία, φάρμακα όπως τα κορτικοστεροειδή ή ορισμένα αντισπασμωδικά και η χρόνια φλεγμονή -που σχετίζεται με καταστάσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Πηγαίνει περίπατο η ανοχή και η υπομονή
Aυτό δεν συμβαίνει σε όλους. Είναι όμως, σύνηθες για εκείνους που έχουν αυξημένους παράγοντες άγχους (η γήρανση ενδέχεται να επιφέρει νέους στρεσογόνους παράγοντες που δοκιμάζουν την υπομονή και την ανοχή), για αυτούς που έχουν μειωμένη σωματική και ψυχική υγεία και εκείνους που έχουν συγκεντρώσει πολλές απογοητεύσεις, αποτυχίες και αρνητικές συναντήσεις, όπως μειώνεται η προσαρμοστικότητα μας σε νέες ιδέες και αλλαγές.
Εξαιρουμένων ελαχίστων προσώπων/ψυχών, δεν διστάζουμε πια να πούμε πώς νιώθουμε, αφού ‘χάνεται’ το φίλτρο. Έχουμε αντέξει αρκετά ενοχλητικούς και τοξικούς ανθρώπους. Πλέον θέτουμε ένα όριο.
Κάτι παθαίνει η μνήμη μας
Όπως συμβαίνει και με την απώλεια της μυικής μάζας, οι αλλαγές στη μνήμη όπως μεγαλώνουμε είναι φυσιολογικό μέρος της πορείας μας. Αφορούν τις αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου (συμπεριλαμβανομένης μιας ελαφριάς μείωσης του συνολικού όγκου του εγκεφάλου και αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία των νευρώνων) που συντελούνται με το πέρασμα των χρόνων και επηρεάζουν τις διαδικασίες μνήμης.
Επίσης, μειώνεται η ροή του αίματος στον εγκέφαλο, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στα εγκεφαλικά κύτταρα. Κάτι που επηρεάζει τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία.
Ενδεχόμενη μείωση ορισμένων νευροδιαβιβαστών (βλ. χημικές ουσίες που διευκολύνουν την επικοινωνία μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων), όπως η ακετυλοχολίνη, οδηγούν σε αλλαγές στο σχηματισμό και την ανάκτηση της μνήμης.
Έναν λόγο στην απώλεια μνήμης τον έχουν και οι ορμονικές αλλαγές, το αυξημένο οξειδωτικό στρες με τις φλεγμονές (επίσης χαρακτηριστικά της γήρανσης) που βλάπτουν τα εγκεφαλικά κύτταρα, φάρμακα για τη διαχείριση χρόνιων και καρδιαγγειακών παθήσεων, το τι τρώμε, το πόσο κοιμόμαστε, το πόσο αγχωνόμαστε και το πόσο διεγείρουμε το μυαλό μας.
Δεν ελέγχουμε την ουροδόχο κύστη
Όταν μεγαλώνουμε οι μύες της πυέλου που υποστηρίζουν την ουροδόχο κύστη και βοηθούν στον έλεγχο της ούρησης εξασθενούν. Ρόλο παίζουν και οι ορμονικές αλλαγές στις γυναίκες, ο διευρυμένος προστάτης στους άνδρες, νευρική βλάβη ή συνθήκες όπως ο διαβήτης και λοιμώξεις του ουροποιητικού.
Έχει διαπιστωθεί πως η κατάσταση επηρεάζεται και από ορισμένα φάρμακα (πχ διουρητικά ή όσα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης και μπορούν να αυξήσουν την παραγωγή ούρων), αλλά και συνήθειες όπως η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης ή αλκοόλ που μπορεί να ερεθίσουν την ουροδόχο κύστη και να συμβάλουν σε προβλήματα ελέγχου της κύστης, αλλά και το υπερβολικό βάρος ή η καθιστική ζωή -ασκούν επιπλέον πίεση στην ουροδόχο κύστη.
Καίγεται το στόμα μας
Η καυσαλγία στόματος (βλ. σύνδρομο της καυσαλγίας στόματος) σχετίζεται με την μεταφορά των αισθήσεων της γεύσης και της θερμοκρασίας στον εγκέφαλο -από τα νεύρα- με τρόπο που δεν γίνονται σωστά κατανοητές. Έτσι, προκαλείται πόνος και κάψιμο ή μούδιασμα ή μεταλλική/πικρή γεύση ή στεγνό στόμα.
Οι ακριβείς αιτίες δεν έχουν διαπιστωθεί. Οι πιθανές έχουν να κάνουν με αλλαγές στο επίπεδο ορμονών, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, προβλήματα στο ανοσοποιητικό, στρες, άγχος, κατάθλιψη, εμμηνόπαυση, βλάβη στα νεύρα ή αντίδραση σε τύπους οδοντόκρεμας.