ΑΡΓΙΕΣ ΚΑΙ ΑΔΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΠΟΛΛΕΣ Η ΛΙΓΕΣ ΟΙ ΜΕΡΕΣ; – ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ
Οι εθνικές αργίες και οι άδειες είναι αναγνωρισμένες στις περισσότερες χώρες και περιοχές του πλανήτη. Θα δούμε την εξαίρεση, μαζί με το πού θα θέλαμε να δουλεύουμε -ιδανικά- στην Ευρώπη.
Στις ΗΠΑ δεν υπάρχουν ομοσπονδιακoί ή πολιτειακοί νόμοι για το μίνιμουμ ημερών άδειας μετ’ αποδοχών (είναι στη διακριτική ευχέρεια των εργοδοτών) ή τις εθνικές αργίες (πάλι αυτοί που πληρώνουν μπορούν να αποφασίζουν αν τις αναγνωρίζουν ή όχι). Επίσης, δεν υπάρχει καν η υποχρέωση κάλυψης της άδειας μητρότητας.
Το 77% των ιδιωτών εργοδοτών προσφέρει άδειες με αποδοχές σε εργαζομένους πλήρους απασχόλησης. Είναι κατά μέσο όρο 10 ημέρες και αναγνωρίζονται μετά την συμπλήρωση ενός χρόνου εργασίας. Μετά 5 χρόνια παρέχονται 14 ημέρες, μετά 10 χρόνια 17 και μετά 20 χρόνια οι ημέρες των πληρωμένων διακοπών γίνονται 20.
Στην Κίνα το δικαίωμα στην ετήσια άδεια είναι 5 ημέρες για εργαζομένους που έχουν δουλέψει συσσωρευτικά για 10 έως 20 χρόνια και 15 ημέρες για όσους εργάστηκαν -συσσωρευτικά- για περισσότερα από 20 χρόνια. Κάθε εργαζόμενος δικαιούται και 11 επίσημες αργίες μετ’ αποδοχών. Στη λίστα υπάρχουν δυο αργίες -από μια εβδομάδα η κάθε μία-, κάθε εξάμηνο. Λέγονται ‘χρυσές εβδομάδες’.
Θα μου πεις και τι σε νοιάζει; Εσύ ζεις στην Ευρώπη.
Τα έχεις τα δίκια σου. Ωστόσο, θα σε παρακαλούσα να κρατήσεις τι συμβαίνει γενικότερα, ώστε να κατανοήσεις καλύτερα το ειδικότερα.
Στην Ευρώπη η οδηγία 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ντιρεκτίβα της ΕΕ για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής των εργαζομένων στις χώρες/μέλη) έπρεπε να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο το αργότερο έως τις 2 Αυγούστου του 2022.
Στις κύριες διατάξεις του
- καθιερώνει άδεια πατρότητας τουλάχιστον 10 ημερών
- διατηρεί το δικαίωμα των γονέων σε τουλάχιστον τέσσερις μήνες γονικής άδειας, επεκτείνοντας από έναν σε δύο μήνες την περίοδο της μη μεταβιβάσιμης άδειας
- καθιερώνει άδεια φροντιστή τουλάχιστον πέντε ημερών ετησίως, για τους εργαζόμενους να παρέχουν προσωπική φροντίδα ή υποστήριξη σε συγγενή τους
- επεκτείνει το δικαίωμα αίτησης ευέλικτων εργασιακών ρυθμίσεων σε γονείς ή φροντιστές παιδιών κάτω των οκτώ ετών
- διατηρεί τις απαγορεύσεις διάκρισης γονέων
Επιπροσθέτως, τα μέλη της ΕΕ υποχρεούται να πληρώνουν τις αργίες στους εργαζομένους, συν τις άδειες που κυμαίνονται από 20 έως 32 εργάσιμες ημέρες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ορίζει αργίες για τα κράτη/μέλη της. Ορίζει το πλαίσιο του εργασιακού καθεστώτος. Βάσει αυτού,
- Ουδείς εργαζόμενος χώρας/μέλους της ΕΕ πρέπει να δουλεύει για περισσότερες από 48 ώρες την εβδομάδα (κατά μέσο όρο και συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών), για διάστημα τεσσάρων μηνών
- Όλοι δικαιούμαστε τουλάχιστον 11 διαδοχικές ώρες ξεκούρασης την ημέρα και τουλάχιστον 24 ώρες αδιάκοπης εβδομαδιαίας ανάπαυσης κάθε 7 ημέρες, σε περίοδο αναφοράς 2 εβδομάδων
- Εάν εργαζόμαστε για περισσότερες από 6 ώρες την ημέρα, πρέπει να έχουμε διάλειμμα -με τη διάρκεια να καθορίζεται στις συλλογικές συμβάσεις ή την εθνική νομοθεσία
- Πέραν των περιόδων ημερήσιας και εβδομαδιαίας ανάπαυσης, οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα τουλάχιστον 4 εβδομάδων αμειβομένων διακοπών, ανά έτος. Δεν μπορούμε να αντικαταστήσουμε αυτές τις ημέρες με πληρωμή, εκτός και αν έχει λήξει η σύμβαση εργασίας πριν εξαντλήσουμε την ετήσια άδεια.
- Οι εργαζόμενοι που δουλεύουν για τουλάχιστον 3 ώρες σε κάθε -καθημερινή βάρδια- ή ένα ορισμένο ποσοστό του ετήσιου χρόνου εργασίας -σε περίοδο επτά ωρών-, από τα μεσάνυχτα έως τις 05.00 πληρούμε τις προϋποθέσεις των νυχτερινών εργαζομένων. Έτσι δεν επιτρέπεται να εργαζόμαστε για περισσότερες από 8 ώρες, κάθε 24ωρο.
- Εάν η δουλειά μας εμπεριέχει κινδύνους ή μεγάλη σωματική ή/και ψυχική καταπόνηση, δεν πρέπει να υπερβαίνουμε το 8ωρο εργασίας σε όποιο 24ωρο. Δικαιούμαστε δωρεάν αξιολογήσεων υγείας, ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Εάν διαπιστωθεί πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με τη νυχτερινή βάρδια, πρέπει να μεταφερθούμε σε ημερήσια εργασία.
- Εάν η εργασία απαιτεί συνεχή παρουσία, εξυπηρέτηση ή παραγωγή, ο εργοδότης μπορεί να αναβάλλει τις περιόδους ανάπαυσης του προσωπικού, εάν προσλάβει προσωπικό που εργάζεται σε:
*νοσοκομεία ή παρόμοια ιδρύματα
*πυροσβεστικές υπηρεσίες και υπηρεσίες πολιτικής προστασίας
*βιομηχανίες όπου η εργασία δεν μπορεί να διακοπεί για τεχνικούς λόγους
*γεωργία - Εάν επιτρέπεται από την εθνική νομοθεσία, μπορεί να υπάρχει συμφωνία με ένα μέλος του προσωπικού, για εργασία πέραν του 48ωρου. Οι υπάλληλοι μπορούν να αρνηθούν την πρόταση ή να την ανακαλέσουν ανά πάσα στιγμή.
- Ο εργοδότης πρέπει και να διατηρεί ενημερωμένα αρχεία όλων των εργαζομένων που εκτελούν τέτοιες εργασίες. Αυτή η εξαίρεση ισχύει μόνο για το όριο των 48 ωρών και όχι για τους άλλους κανόνες χρόνου εργασίας.
- Όταν το προσωπικό εκτελεί υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών ή εμπορευμάτων σιδηροδρομικώς, αεροπορικώς, οδικώς ή πλωτός, πρέπει να ακολουθούνται οι ειδικούς κανόνες χρόνου εργασίας.
Πάμε τώρα και στο αγαπημένο θέμα των αργιών.
Για να ανοίξει η καρδιά σου, να σου πω ότι από σήμερα έως τον Δεκαπενταύγουστο του 2023, θα ζήσεις την εμπειρία έξι τριημέρων, καθώς τρεις αργίες ‘πέφτουν’ Δευτέρα.
Για να φτιάξω λίγο περισσότερο τη δοκιμασμένη ψυχολογία σου, το 2024 (αν είμαστε καλά όλοι έως τότε) τα Χριστούγεννα θα είναι τετραήμερο. Μέχρι τότε, ας δούμε τι συμβαίνει τώρα, σε όλη την Ευρώπη.
Οι εργαζόμενοι κάποιων χωρών δικαιούνται αποζημίωσης, όταν μια μεταβλητή επίσημη αργία ‘πέσει’ το σαββατοκύριακο. Μεταξύ τους είναι η Ελλάδα, το Βέλγιο, η Ιταλία και η Μεγάλη Βρετανία -μεταξύ άλλων. Στην Ολλανδία, τη Γαλλία και τη Γερμανία (μεταξύ άλλων εθνών) δεν υπάρχει αποζημίωση.
Υπάρχουν χώρες που αν η αργία πέσει Κυριακή, την μεταφέρουν στη Δευτέρα (πχ Γερμανία, Ιταλία, Νορβηγία, Σουηδία, Ελβετία), κάτι που δεν ισχύει και για το Σάββατο.
Υπάρχουν κι άλλα έθνη που αφήνουν την επίσημη αργία εκεί όπου είναι, όπως και άλλα που επιλέγουν ποιες μετακινούνται (πχ Αυστρία, Δανία, Γαλλία). Υπάρχουν και χώρες που επιλέγουν λίγες που μεταφέρονται. Συνήθως είναι οι θρησκευτικές, κάποια σημαντική τοπική γιορτή/αργία ή η Boxing Day.
Για τις αργίες που ισχύουν από το Σεπτέμβριο του 2022 έως τον Ιούλιο του 2023 πήραμε τη βοήθεια διεθνών sites που ασχολούνται και με τις μεταφορές.
Ας δούμε τι μένει έως το τέλος του τρέχοντος χρόνου.
Ιδού και όσες ημέρες θα ξεκουραστούμε, πριν τις επόμενες καλοκαιρινές διακοπές.
Επόμενος σταθμός είναι το σύνολο των αργιών που υπήρχαν στα καλεντάρια χωρών της Ευρώπης, για το 2022. Σε αυτά που θα δεις, δεν περιλαμβάνονται οι τοπικές γιορτές που σε κάποιες περιπτώσεις (όπως είναι η Γερμανία, η Ιταλία, η Αυστρία, η Γαλλία και η Ισπανία), ξεπερνούν τις 10 το χρόνο. Επισήμως ωστόσο, ίσχυσαν τα εξής:
Για την ιστορία, η Μεγάλη Βρετανία έχει ως επίσημες αργίες από τις 25 έως τις 28 Δεκεμβρίου, την τελευταία ημέρα κάθε χρόνου, την πρώτη κάθε νέου, τις 2 και τις 5 Απριλίου, τις 31 Μαΐου, την πρώτη και την τελευταία Δευτέρα του Αυγούστου και την 30η Αυγούστου. Σύνολο 13 ημέρες.
Η Τουρκία 'κάθεται' στις 1, 29 και 30 Ιανουαρίου, στις 7,8,9,10 και 23 Απριλίου, στις 19 Μαΐου και στις 29 Οκτωβρίου.
Γενικά, η ιδανικότερη συνθήκη εντοπίστηκε στην Ανδόρα, των 31 ημερολογιακών ημερών άδειας το χρόνο -έπειτα από ένα έτος δουλειάς. Η μια πρέπει να είναι τουλάχιστον δύο εβδομάδων, ενώ υπάρχουν αποζημιώσεις και για 14 αργίες.
Δυνατή είναι και η Βραζιλία των 30 ημερολογιακών ημερών άδειας μετ' αποχών "εάν ο εργαζόμενος δεν απουσίασε όλο το έτος για περισσότερες από 5 ημέρες". Αν απουσίασε από 6 έως 12 ημέρες γίνονται 18 οι εργάσιμες ημέρες άδειας -με αποζημίωση- και αν έλειπε από 24 έως 32 ημέρες, παίρνει 10 εργάσιμες άδεια. Υπάρχουν 8 εθνικές αργίες μετ' αποδοχών, συν 1 κρατική και έως 4 θρησκευτικές δημοτικές.
Τώρα ήλθε η ώρα να δούμε πόσες ημέρες δεν θα δουλέψουμε το 2023.
Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι στη Γερμανία κάθε πολιτεία αποφασίζει για όσα ακολουθούν οι εργαζόμενοι -ανάλογα με τις αργίες που αναφέρονται στο ημερολόγιο. Στη Βαυαρία υπάρχουν λιγότερες εκκλησιαστικές αργίες, με το σύνολο των σαββατοκύριακων και των off να είναι 111 ημέρες. Συν οι 30 ημέρες της άδειας, έχουν 141 ημέρες που δεν δουλεύουν, μετ' αποδοχών.
Στην Ελλάδα, αργίες και σαββατοκύριακα αντιστοιχούν σε 117 ημέρες. Δεν υπάρχει όμως, σταθερά για τις ημέρες της άδειας μετ' αποδοχών.
Σε κάθε περίπτωση, οι νομοθέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποχρεώνουν τα 27 έθνη/μέλη να δίνουν το μίνιμουμ των 4 εβδομάδων ως άδεια μετ' αποδοχών, στους εργαζομένους.
Πόσες ημέρες λοιπόν, δεν θα δουλέψουν οι Ευρωπαίοι το 2023.
Εφόσον έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση το θέμα της ισορροπίας εργασίας και ζωής, είναι χρήσιμο να δούμε ποια χώρα τιμά περισσότερο το θέμα αυτό, σύμφωνα με το Better Life Index του Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD).
Η Ολλανδία πήρε την καλύτερη βαθμολογία (9.5 στα 10), για την ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής ζωής. Ως άδεια οι εργαζόμενοι δικαιούνται τέσσερις φορές τον αριθμό των ημερών που δουλεύουν κάθε εβδομάδα. Δεν υπάρχει νόμος που να υποχρεώνει τους εργοδότες να αποζημιώνουν για τις δημόσιες αργίες.
Κάθε εβδομάδα οι εργαζόμενοι δουλεύουν για 29.3 ώρες (έχουν εκ των μικρότερων μέσων όρων του πλανήτη), ενώ η κυβέρνηση και οι εργοδότες δίνουν μεγάλη έμφαση στο να μπορούν οι εργαζόμενοι να επιτύχουν την υγιή ισορροπία μεταξύ εργασίας, προσωπικών στιγμών και δεσμεύσεων και ως προς την ανατροφή των παιδιών τους. Ο δε κατώτατος μισθός είναι στα 1.725 ευρώ.
Στη βαθμολογία ακολουθεί η Ιταλία (9.4 στα 10), με το 67% των ανδρών και το 49% των γυναικών να εργάζονται full time. Δουλεύουν για 40 ώρες την εβδομάδα, ωστόσο οι περισσότερες εταιρίες έχουν ως ταβάνι τις 36. Υπάρχουν 12 -πληρωμένες- αργίες και κάθε πόλη κάθεται και την ημέρα του πολιούχου της.
Αναγνωρίζονται τουλάχιστον 28 ημέρες άδειας μετ' αποδοχών και 15 ημέρες μετ' αποδοχών, για το γάμο τους. Κάτι άλλο που ισχύει είναι το Riduzione Orario di Lavoro, δηλαδή μειωμένος χρόνος εργασίας έως 104 ώρες, για την ικανοποίηση οικογενειακών και προσωπικών αναγκών. Όσοι έχουν να αντιμετωπίσουν προβλήματα υγείας των παιδιών τους δικαιούνται άδεια μετ' αποδοχών έως για 3 χρόνια -και άνευ αποδοχών για μεγαλύτερο διάστημα. Περισσότερες ημέρες άδειας μετ' αποδοχών έχουν εργαζόμενοι που φροντίζουν άμεσους συγγενείς με αναπηρία.
Την κορυφαία τριάδα συμπληρώνει η Δανία όπου το 74% των ατόμων ηλικίας από 15 έως 64 χρόνων απασχολούνται σε 'επικερδείς απασχολήσεις'. Η εβδομάδα έχει 37 ώρες εργασίας, με τους περισσότερους να φεύγουν από το γραφείο στις 16.00 για να πάρουν τα παιδιά τους από το σχολείο και να τους αφιερώσουν το απόγευμα τους.
Οι επιχειρήσεις κλείνουν -ως επί το πλείστον- το καλοκαίρι και οι μετ' αποδοχών άδειες είναι 6 εβδομάδες το χρόνο. Ο κάθε εργαζόμενος μπορεί να τις πάρει όλες μαζί ή να τις σπάσει έως και σε 2.08 ημέρες το μήνα. Πληρώνονται και οι 11 επίσημες αργίες.
