ΕΙΔΑΜΕ ΤΟ “ΔΟΞΑ ΚΟΙΝΗ” ΣΕ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΑΡΛΟΟΥ – ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΑ, ΜΟΝΟ Η ΠΟΙΗΣΗ ΘΑ ΜΑΣ “ΣΩΣΕΙ”
Παρακολουθήσαμε την παράσταση "Δόξα Κοινή" που σκηνοθετεί ο Δημήτρης Τάρλοου στο θέατρο Πορεία και σας μεταφέρουμε τις εντυπώσεις μας.
Η λειτουργία της ποίησης είναι υποδόρια, ειδικά για εμάς τους Έλληνες. Κυλάει στο αίμα μας διαρκώς, είναι αυτή που μας δίνει δημιουργική πνοή, ακόμα και αν δεν έχουμε διαβάσει από μόνοι μας ούτε ένα ποίημα. Η ποίηση της καθημερινότητας, ο έρωτας που κάνει ορατή την αθέατη τριγύρω μας ομορφιά, οι μικρές καθημερινές χαρές που ενεργοποιούν μέσα μας μία δημιουργική πνοή και μία πρόσκαιρη αισιοδοξία.
Το ποίημα του Ανδρέα Εμπειρίκου “Εις την οδό Φιλελλήνων” θα μπορούσε άνετα να λογιστεί ως κινηματογραφικό. Η εικονοποιία και η κλιμάκωσή του είναι πραγματικά συγκλονιστική: την ώρα που περνάει μία κηδεία στην οδό Φιλελλήνων, εν μέσω καλοκαιρινού καύσωνα, ο ποιητής συνειδητοποιεί τη σχέση του έρωτα με τον θάνατο. Και την εκφράζει τόσο γλαφυρά που πραγματικά κόβει την ανάσα.
Θεέ! Ὁ καύσων αὐτὸς χρειάζεται γιὰ νὰ ὑπάρξῃ τέτοιο φῶς! Tὸ φῶς αὐτὸ χρειάζεται, μιὰ μέρα γιὰ νὰ γίνῃ μιὰ δόξα κοινή, μιὰ δόξα πανανθρώπινη, ἡ δόξα τῶν Ἑλλήνων, ποὺ πρῶτοι, θαρρῶ, αὐτοί, στὸν κόσμον ἐδὼ κάτω, ἔκαμαν οἶστρο τῆς ζωῆς τὸν φόβο τοῦ θανάτου. Οκτάνα, Α. Εμπειρίκος
Αυτή η Κοινή Δόξα του επιλόγου, που αποτέλεσε και τον τίτλο της παράστασης του Δημήτρη Τάρλοου, είναι ουσιαστικά το άπλετο και εκτυφλωκτικό φως της ποίησης μέσα στο οποίο όλα διασπώνται και μοιάζουν έμπλεα και κοινά: το παρελθόν με το παρόν, οι καθημερινές εικόνες με τις πανάρχαιες τελετουργίες, οι ιδιόλεκτοι των ποιητών μας. Και βέβαια ο έρωτας ο φιλικός, ο πλατωνικός, ο παθιασμένος, ο ευκαιριακός. Η καταλυτική μεταμορφωτική δύναμη όλων των εκφάνσεών του γίνεται ποίηση και παράσταση μαζί.
Ο Στρατής Πασχάλης συνθέτει με τρόπο αριστοτεχνικό ένα κείμενο ενώνοντας με μοναδικό τρόπο την ποίηση με το θέατρο, ενώ ο Δημήτρης Τάρλοου καταφέρνει κάτι πολύτιμο και με τη σκηνοθετική του ματιά στήνει μία ποιητική παράσταση εμβαπτίζοντάς μας στη φλόγα της ποίησης μέσω της θεατρικής οδού.
Οι ήρωες των ποιημάτων, ξεπηδούν από τις σελίδες των βιβλίων και αποκτούν σάρκα κι οστά στη σκηνή του θεάτρου Πορεία με μικρές δράσεις που μοιάζουν με πίνακες ζωγραφικής. Κι όλες αυτές οι δράσεις ενώνονται δημιουργώντας έναν αόρατο συνεκτικό ιστό, ένα μεγάλο κουκούλι, στο οποίο σταδιακά μπαίνει μέσα και το κοινό και γίνεται κοινωνός τους.
Το εξαιρετικό enseble των ηθοποιών και μουσικών (Μάιρα Γραβάνη, Θανάσης Δόβρης, Αδελαϊδα Κατσίδε, Βίκυ Κατσίκα, Αυγουστίνος Κούμουλος, Λήδα Μανιατάκου, Διονύσης Πιφέας, Αρετή Τίλη, Ορέστης Χαλκιάς, Χρήστος Βαλεντίνος), σαν ένα αδιάσπαστο σώμα με τον Θανάση Δόβρη προεξάρχοντα σε μία από τις καλύτερες στιγμές του, συνομιλεί με τον λόγο των μεγάλων ποιητών μας και δεν είναι λίγες οι φορές που τον μετουσιώνει σε διονυσιακή μέθεξη.
Όπως στο “Σύνταγμα της Ηδονής” από τα Κρυμμένα Ποιήματα του Καβάφη (εκδ. Ίκαρος), που οι ηθοποιοί παρελαύνουν πάνω στην εξαιρετικη ορθογώνια κατασκευή της Εύας Μανιδάκη ξανασυστήνοντάς το και δίνοντας του μία διάσταση σχεδόν επαναστατική ή το “Σ΄αγαπώ μ’ ακούς” που φτάνει εκκωφαντικό στα αφτιά μας από το “Μονόγραμμα” του Ελύτη.
Και τόσα άλλα ποιήματα που τα ακούς και δεν έχει σημασία ποιο είναι το όνομα του ποιητή που κρύβεται πίσω από τους στίχους τους. Μόνο η μεγάλη δύναμη με την οποία εισβάλλει μέσα σου όλος αυτός ο δημιουργικός διάλογος, όπου ο Σολωμός συνομιλεί με τον Καβάφη, ο Καρυωτάκης με τον Ελύτη, ο Εμπειρίκος με παραδοσιακά ηπειρώτικα τραγούδια και ο Τσαρούχης με τη Μαρία Πολυδούρη υπό την υπέροχη μουσική υπόκρουση της Λήδας Μανιατάκου που την εκτελεί η ίδια επί σκηνής ζωντανά μαζί με τον Χρήστο Βαλεντίνο Πετεβή.
Συμπέρασμα
Μία από τις καλύτερες θεατρικές στιγμές της σεζόν και μία παράσταση – για όλο ανεξαιρέτως το κοινό, θεατρόφιλο και μη- στην οποία εθίζεσαι και επανεκτιμάς τον ποιητικό λόγο.
