ΕΙΔΑΜΕ ΤΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Φύση, ποίηση, μουσική. Οι παντοτινές αγάπες του Θανάση Παπακωνσταντίνου εναγκαλίζονται σε ένα γλαφυρό μουσικό ντοκιμαντέρ, που ονομάζεται ΠΕΡΙ-ΛΗΨΗ και κατορθώνει να κλείσει σε 72 λεπτά το μεδούλι της φιλοσοφίας του δημοφιλούς τραγουδοποιού.

Το ντοκιμαντέρ τοποθετεί τον θεατή στη θέση ενός χαλαρού… “κάμεραμαν” που ακολουθεί βήμα-βήμα τους μουσικούς: Γιάννη Λίταινα, Δημήτρη Μυστακίδη, Κωνσταντή Πιστιόλη, Γιώργο Αγγελάκη και τον ούμπερ “ενορχηστρωτή” Θανάση Παπακωνσταντίνου, στο ανεπιτήδευτο στήσιμο μιας ιδιαίτερης συναυλίας.

Αυτή η συναυλία δεν είναι σαν τις άλλες που έχουμε κατά καιρούς παρακολουθήσει. Δεν έχει στριμωξίδι, τσίπουρα και καπνογόνα. Είναι μια υπαίθρια κατάθεση ψυχής που πλανιέται από τις εκβολές του Πηνειού και το Μεγαλόβρυσο Αγιάς, στην ανεμοδαρμένη κορυφή του Κισσάβου (Όσσα, 1978 μ.) και στις όχθες της απόκοσμης λίμνης της Σκήτης.

Το ντοκιμαντέρ ξεκινάει με ένα κείμενο του Έρμαν Έσσε: “Η καρδιά μου έχει κάθε φορά την αίσθηση ότι η μυρωδιά του άνθους είναι συνδεδεμένη με κάτι υπέροχο που ήταν κάποτε δικό μου, μα δε μου ανήκει πια. Το ίδιο μου συμβαίνει με τη μουσική και με κάποια ποιήματα – για μία απειροελάχιστη στιγμή παράγεται μία λάμψη σαν να ανακαλύπτω ξαφνικά στην κοιλάδα εκεί κάτω μια χαμένη πατρίδα που σβήνει αναπάντεχα όπως ήρθε”.

Είναι απόλαυση να ακούς τα τραγούδια του Θανάση να παίζονται live με τους ζωντανούς ήχους της φύσης, αλλά και τη φωνή του να διαβάζει Πεσσόα, ενώ η κάμερα “πετάει” σε πανέμορφα ελληνικά τοπία. Οι νιφάδες του χιονιού πέφτουν σε ιαπωνική αργή κίνηση και ο Θανάσης μάς εξηγεί ποιητικά το πώς ενώνεται η φύση και η μουσική σε έναν προαιώνιο συμπαντικό “χορό”.

Όταν θα ‘ρθει η άνοιξη, αν θα μαι πια νεκρός, τα λουλούδια θα ανθίσουν με τον ίδιο τρόπο και τα δέντρα δεν θα είναι λιγότερο πράσινα απ’ ότι την άνοιξη την περασμένη. Η πραγματικότητα δεν με έχει ανάγκη!

Η παρέα αποφασίζει τη λίστα με τραγούδια της “συναυλίας” στη βεράντα στο χωριό, γύρω από στρωμένο τραπέζι με τσίπουρο και τοματοσαλάτα, ενώ έχει πέσει το σκοτάδι. “Τρία ρουμπαγιάτ” – (σε ποίηση Ομάρ Καγιάμ), η “Αλεξάνδρα” (Θ. Παπακωνσταντίνου), “Η ατσιγγάνα” (σε μουσική και στίχους Γιάννη Μπάτη), “Ο Άρης κάνει πόλεμο” (μουσική Αλέκος Ξένος, στίχοι Ναυσικά Φλέγκα – Παπαδάκη), “Όταν χαράζει” και “Άστρο του πρωινού” (Θανάσης).

Μετά έρχονται οι πρόβες κάτω από τα πλατάνια στη Μεγάλη βρύση… Μεγαλόβρυσου. Οι μπίρες παγώνουν στα κρυστάλλινα νερά, το τραπέζι είναι ξύλινο βαρύ και ο Μυστακίδης έρχεται με την κιθάρα του να παίξει μαζί με τα θροΐσματα των φύλλων.

Ο Θανάσης ακούγεται να λέει για το… σύμπαν που θέλει να υπάρχει: “Η μουσική δεν είναι μορφή έκφρασης του ανθρώπου, αλλά της κοσμικής αρχής. Εξαρτάται από τους φυσικούς νόμους. Απεικονίζει απευθείας τη βούληση του σύμπαντος, όπως και η φύση. Μιλάει για την ουσία και όχι για τη σκιά της, όπως κάνουν οι άλλες τέχνες. Ενώ λοιπόν η μουσική δεν εξαρτάται από τον άνθρωπο, ο άνθρωπος από τη μεριά του έχει μεγάλη ανάγκη τη μουσική για να υπάρχει, ακριβώς γιατί αυτή εκφράζει την ουσία και οδηγεί στην αλήθεια.

Το ίδιο μεγάλη ανάγκη έχει και τη φύση, γιατί και αυτή εκφράζει την ουσία και οδηγεί στην αλήθεια. Τελικά μπορούμε να θεωρήσουμε τη φύση και τη μουσική ως δύο διαφορετικές εκφράσεις του ίδιου πράγματος, της τάσης του σύμπαντος να υπάρχει. Έτσι ο κισσός, που γραπώνεται από τον πλάτανο για να ανέβει προς τον ήλιο, είναι αδέρφι με τη μελωδία που γράπωσε τον Ιωάννη Χαλκιά, τη γνωστή με τον τίτλο ‘Το Μινόρε του Χαλκιά’ και η οποία στάθηκε αφορμή να ασχοληθώ τόσο με το ρεμπέτικο όσο και με την κατασκευή μουσικών οργάνων.”

Λέγεται ότι κάποιοι άνθρωποι φτάνουν στην επίγνωση με Ε κεφαλαίο. Προσωπικά μόνο στην απόγνωση έχω φτάσει. Με Α κεφαλαίο.

Μυστακίδης και Θανάσης παίζουν μαζί στο Δέλτα του Πηνειού, όπου η ατμόσφαιρα είναι μαγική και ακούγεται ο απαλός παφλασμός των κυμάτων.

“… όποια κι αν είναι τα λόγια, αυτό που φτάνει στα αυτιά μου τελικά είναι ο χαιρετισμός του Εμπειρίκου: Γεια και χαρά σου, Αίγαγρε, που δεν θα πας στους κάμπους! Γεια και χαρά σου, που πατάς τα νυχοπόδαρά σου στων απορρώγων κορυφών τα πιο υψηλά Ωσαννά!” λέει ο Παπακωνσταντίνου και η παρέα των πέντε “διακτινίζεται” στον Κίσσαβο όπου τα πράγματα δυσκολεύουν με το υψόμετρο και τον άνεμο. Η “Παναγιώ” από την Κόνιτσα, ο “Αφούσης” από την Κάσο, και φυσικά η “Καλύβα”, η “Κοιλάδα των Τεμπών”, ο “Σιμούν” και η “Ανδρομέδα”.

Γεια και χαρά σου, Αίγαγρε, που δεν θα πας στους κάμπους! Γεια και χαρά σου, που πατάς τα νυχοπόδαρά σου στων απορρώγων κορυφών τα πιο υψηλά Ωσαννά!” και ο Θανάσης θυμάται φράσεις από Εμπειρίκο

Κι έπειτα στάση στα απόκοσμα τοπία της λίμνης της Σκήτης στην Αγιά και όλα τα κλασικά που περιμέναμε να ακούσουμε: “Μιλώ για σένα”, “Αποσπερίτης”, “Σιμούν” και “Πεχλιβανής”.

Τον επίλογο του ντοκιμαντέρ δεν τον έγραψε η μουσική, αλλά η φύση, γιατί ο δυνατός άνεμος στην κορυφή του Κίσσαβου ανατρέπει καμιά φορά τις ανθρώπινες προθέσεις. Καλύτερα… μην τα βάζεις με τα στοιχεία της φύσης.

Στο ντοκιμαντέρ ακούστηκαν αποσπάσματα από: Γιάννη Ζαρκάδη “Θα ξανάρθουν” από τη συλλογή “Μελισσόχορτο” / Κώστα Ταβουλτσίδη “Κολπίσκος” από τη συλλογή “Αυτόματος Γεφυροπλάστιγξ” / Χρήστο Κολτσίδα “Οριοθέτηση τοπίου” από τη συλλογή “Τα ορεινά”.

• Σκηνοθεσία, μοντάζ, διεύθυνση φωτογραφίας: Αριστοτέλης Παπακωνσταντίνου
• Ηχοληψία, μίξη, mastering: Μάκης Πελοπίδας
• Παραγωγή: Αχός

Θανάσης Παπακωνσταντίνου: Πώς θα δεις online το μουσικό ντοκιμαντέρ ΠΕΡΙ-ΛΗΨΗ

Έως 1η Μαΐου ήταν διαθέσιμο με τη μορφή Video on demand από την estage (estage.gr)/Κάθε εισιτήριο αντιστοιχεί σε 72 ώρες πρόσβαση στην ταινία από την στιγμή αγοράς του.

Μέρος της τιμής του εισιτηρίου πήγε στην πρωτοβουλία των εθελοντών και δημοτών της Βορείου Ευβοίας “Η Φωνή του Δάσους” στηρίζοντας τις νομικές τους ενέργειες, αλλά και τον αγώνα τους για την αυτάρκεια και τη γη τους.

Μιας και -εκ των υστέρων- υπήρξε αρκετό ενδιαφέρον για επαναπροβολή του, ο Θανάσης και οι συνεργάτες του αποφάσισαν να το ανεβάσουν στο YouTube, από Νοέμβριο του 2023 και στο διηνεκές. Δείτε το εδώ…