ΕΙΝΑΙ ΑΣΦΑΛΗ ΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΣΚ;

Προ τριετίας ο Elon Musk είχε πει πως θέλει να βοηθήσει τα άτομα με τετραπληγία να μπορούν να ελέγχουν τους υπολογιστές και τα κινητά τους και να κάνει όσους έχουν χάσει την όραση τους ή δεν την είχαν ποτέ, να δουν.

Εν αντιθέσει με την συντριπτική πλειοψηφία ανθρώπων που έχουν εκφράσει -ποτέ- ανάλογες επιθυμίες, ο ιδιόρυθμος επιχειρηματίας επένδυσε 100.000.000 εκατομμύρια δολάρια στην ευχή του, για τη δημιουργία της Neuralink το 2016. Μετά εξασφάλισε εκατοντάδες εκατομμύρια από επενδυτές. Μεταξύ τους ήταν η Alphabet Inc (βλ. Google) και ο CEO της OpenAI (βλ. ChatGPT).

Τον Απρίλιο του 2021 οι ερευνητές που προσέλαβε παρουσίασαν έναν μακάκο να παίζει ένα video game, χωρίς να κρατά χειριστήριο. Απλά έβλεπε σε μια οθόνη. Όλα γίνονταν με τη δύναμη του μυαλού του.

Όπου ‘δύναμη του μυαλού’, είχαν τοποθετηθεί στη μαϊμού δυο εγκεφαλικά εμφυτεύματα, τεχνολογία που από την αρχή τέθηκε στο επίκεντρο της Neuralink.

Οι πρώτες δοκιμές των τσιπ είχαν γίνει σε γουρούνια και ακολούθησαν οι μακάκοι, με τον -τότε- πλουσιότερο κάτοικο της Γης να ενημερώνει εκείνη την ημέρα πως είχε υποβάλει στον αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων και Τροφίμων, όλα τα έγγραφα για να αιτηθεί κλινική δοκιμή σε ανθρώπους.

Είχε εκφράσει την ελπίδα πως θα τοποθετηθεί η συσκευή σε ασθενή σε έξι μήνες, πριν προσθέσει πως “προφανώς θέλουμε να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί και σίγουροι ότι θα λειτουργήσει καλά, πριν προχωρήσουμε σε αυτό το βήμα”.

Δήλωσε τόσο σίγουρος για την ασφάλεια των συσκευών του, που όπως είπε “είμαι πρόθυμος να τις εμφυτεύσω στα παιδιά μου”.

Ο FDA χρειάστηκε τελικά, δυο χρόνια για να εγκρίνει τις δοκιμές σε ανθρώπους, με τη Neuralink να κάνει τη σχετική ανακοίνωση μέσω του Twitter (φευ), γράφοντας πως “είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα, που μια μέρα θα επιτρέψει στην τεχνολογία μας να βοηθήσει πολλούς ανθρώπους”.

Στην ιστοσελίδα της εταιρίας εν τω μεταξύ, υπάρχει ειδικός σύνδεσμος με αίτηση για όποιον ενδιαφέρεται να πάρει μέρος στις δοκιμές, για όταν γίνουν -αυτό ήταν κάτι που δεν κατέστη σαφές στην ανακοίνωση.

Όπως δεν διευκρινίστηκε το αντικείμενο της μελέτης, στη χρήση εγκεφαλικών εμφυτευμάτων, καθώς η εταιρία μελετά διάφορους προσανατολισμούς τους: για παράδειγμα, τη θεραπεία της παχυσαρκίας, του αυτισμού, της κατάθλιψης και της σχιζοφρένειας.

Επίσης, ερευνά τη δυνατότητα περιήγησης στο διαδίκτυο και της τηλεπάθειας.

Ο Musk είχε αποκαλύψει πως κατ’ αρχάς θέλει να βοηθήσει α) τα άτομα με παράλυση να χρησιμοποιήσουν απρόσκοπτα τις ψηφιακές τους συσκευές και β) να αποκαταστήσει την όραση σε όσους την έχουν χάσει -ή γεννήθηκαν τυφλοί.

Πώς λειτουργούν τα εγκεφαλικά εμφυτεύματα

Η συγκεκριμένη τεχνολογία που ονομάζεται “διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή” (Βrain-Computer Interfaces -BCI) έχει αναπτυχθεί από το ‘60. Oι σχετικές συσκευές ωστόσο, εξακολουθούν να θεωρούνται πειραματικές.

Καμία δεν διατίθεται στην αγορά και μόνο λίγοι άνθρωποι έχουν τον εξοπλισμό που δίνει σε παράλυτους εθελοντές, τη δυνατότητα να κάνουν ομιλία τις σκέψεις τους και να μετακινούν αμαξίδια.

Σύμφωνα με μελέτη που είχε δημοσιευθεί το 2012 τα BCI χρησιμοποιούν μικροσκοπικά ηλεκτρόδια, τα οποία τοποθετούνται στον εγκέφαλο και ‘διαβάζουν’ σήματα που στέλνουν οι πλησιέστεροι νευρώνες.

Ακολούθως, λογισμικό τα ‘αποκωδικοποιεί’ και τα ‘μεταφράζει’ σε εντολές ή πράξεις, οι οποίες αναμεταδίδονται σε πραγματικό χρόνο, μέσω Bluetooth σε εφαρμογή που υπάρχει σε κινητές συσκευές εξόδου (πχ ρομποτικό βραχίονα, αναπηρικό αμαξίδιο, κέρσορα), που εκτελούν τις επιθυμητές ενέργειες.

Τα BCI δεν χρησιμοποιούν φυσιολογικές νευρομυϊκές οδούς εξόδου, εξ ου και “ο κύριος στόχος είναι να αντικαταστήσουν ή να αποκαταστήσουν τη χρήσιμη λειτουργία σε άτομα με αναπηρία από νευρομυϊκές διαταραχές -όπως η αμυοτροφική πλάγια σκλήρυνση, η εγκεφαλική παράλυση, το εγκεφαλικό επεισόδιο ή ο τραυματισμός του νωτιαίου μυελού.

Οι διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή μπορεί επίσης να αποδειχθούν χρήσιμες για την αποκατάσταση μετά από εγκεφαλικό και για άλλες διαταραχές. Χρειάζονται υλικό απόκτησης σήματος που είναι βολικό, φορητό, ασφαλές και ικανό να λειτουργεί σε όλα τα περιβάλλοντα.

Σημειωνόταν τότε, πως “τα συστήματα αυτά πρέπει να επικυρωθούν σε μακροπρόθεσμες μελέτες για τη χρήση του πραγματικού κόσμου από άτομα με σοβαρές αναπηρίες και πρέπει να εφαρμοστούν αποτελεσματικά και βιώσιμα μοντέλα για την ευρεία διάδοσή τους.

Τέλος, η καθημερινή και στιγμή σε στιγμή αξιοπιστία της απόδοσης του BCI πρέπει να βελτιωθεί έτσι ώστε να προσεγγίζει την αξιοπιστία της φυσικής λειτουργίας που βασίζεται στους μυς”.

Αυτό το τελευταίο πάλευε να πετύχει η Neuralink. Πριν δημιουργηθεί ό,τι υπήρχε διαθέσιμο σχετικά με το BCI, χρειαζόταν πολύ εξειδικευμένο χειρισμό και επεμβατικό χειρουργείο στον εγκέφαλο.

Ο Musk ανέθεσε στην εταιρία του την έρευνα και την εξέλιξη της τεχνολογίας, ώστε να δημιουργηθούν εμφυτεύματα που θα επέτρεπαν την άμεση επικοινωνία μεταξύ του ανθρώπινου εγκεφάλου και των υπολογιστών.

Και από ό,τι φαίνεται οι άνθρωποι που εμπιστεύτηκε, έκαναν τη δουλειά τους.

Είναι ασφαλή τα εγκεφαλικά εμφυτεύματα του Μασκ;

Ο εγκέφαλος είναι ένα πολύ ευαίσθητο όργανο, και επομένως ο σχεδιασμός για οτιδήποτε προσκολλάται ή τοποθετείται πάνω του, πρέπει να γίνει εξαιρετικά προσεκτικά. Γι’ αυτό το λόγο η Neuralink πέρασε τόσα χρόνια σε δοκιμές.

Η τεχνολογία βασίζεται σε χρόνια έρευνας σε καινοτομίες που επιτρέπουν σε μια ψηφιακή συσκευή να επικοινωνεί απευθείας με τον εγκέφαλο. Άρα έπρεπε να περάσει από πλήρεις κλινικές δοκιμές, ώστε να κριθεί ασφαλές για χρήση σε ανθρώπους, πριν διατεθεί.

Η συσκευή της Neuralink (μεγέθους νομίσματος 25 σεντ, που περιέχει 1.000 ‘κανάλια’, ικανά να καταγράφουν και να διεγείρουν κοντινούς νευρώνες) εκπέμπει εγκεφαλικά σήματα ασύρματα, σε αντίθεση με τα περισσότερα τρέχοντα BCI, τα οποία βασίζονται σε εξωτερικά καλώδια που συνδέονται με έναν υπολογιστή από την κορυφή του κεφαλιού ενός ατόμου.

Το εμφύτευμα N1 καταγράφει τη νευρική δραστηριότητα, μέσω 1024 ηλεκτροδίων κατανεμημένων σε 64 νήματα. Πάνω πάνω είναι το βιοσυμβατό περίβλημα “που αντέχει σε φυσιολογικές συνθήκες, αρκετές φορές πιο σκληρές από αυτές στο ανθρώπινο σώμα”.

Μετά είναι η μπαταρία που “φορτίζεται ασύρματα μέσω συμπαγούς επαγωγικού φορτιστή που επιτρέπει την εύκολη χρήση από οπουδήποτε”, το τρίτο μέρος είναι τα τσιπς “χαμηλής κατανάλωσης” και τα ηλεκτρονικά “που επεξεργάζονται τα νευρικά σήματα και τα μεταδίδουν ασύρματα στην εφαρμογή” και κάτω κάτω είναι τα νήματα “το κλειδί για την ελαχιστοποίηση της ζημιάς, κατά την εμφύτευση και μετά”.

H εφαρμογή του εμφυτεύματος γίνεται με ρομπότ που κινείται με εξαιρετική ακρίβεια.

Γιατί καθυστέρησε η έγκριση δοκιμών σε ανθρώπους από το FDA

Σύμφωνα με το Reuters το FDA είχε επισημάνει αρκετές ανησυχίες που έπρεπε να διευθετηθούν, πριν εγκρίνει δοκιμές προϊόντων της Neuralink σε ανθρώπους.

Τα σημαντικότερα ζητήματα αφορούσαν την μπαταρία λιθίου της συσκευής, την πιθανότητα τα καλώδια του εμφυτεύματος να ‘μεταναστεύσουν’ μέσα στον εγκέφαλο και την πρόκληση της ασφαλούς εξαγωγής της συσκευής, χωρίς να καταστραφεί ο εγκεφαλικός ιστός.

Αμερικανοί νομοθέτες ζήτησαν προ ημερών από τις ρυθμιστικές αρχές να διερευνήσουν εάν η συγκρότηση μιας επιτροπής που ανέλαβε την επίβλεψη στις δοκιμές σε ζώα, συνέβαλε σε λανθασμένα και βιαστικά πειράματα.

Επιπροσθέτως, το Υπουργείο Μεταφορών διερευνά εάν η Neuralink μετέφερε παράνομα επικίνδυνα παθογόνα σε τσιπ που αφαιρέθηκαν από εγκεφάλους πιθήκων, χωρίς κατάλληλα μέτρα περιορισμού.

Μια τρίτη έρευνα που ‘τρέχει’ είναι αυτή του Γραφείου Γενικού Επιθεωρητή του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ, για πιθανές παραβιάσεις της καλής διαβίωσης των ζώων.

Για όλους αυτούς τους λόγους το FDA είχε απορρίψει όλες τις αιτήσεις που είχε κάνει η Neuralink για κλινικες δοκιμές σε ανθρώπους, πριν αλλάξει άποψη γιατί είχε έναν πολύ καλό λόγο.

Τι ώθησε το FDA να εγκρίνει τις δοκιμές σε ανθρώπους

Αντιλαμβάνεσαι πως η Neuralink δεν είναι η μόνη εταιρία του πλανήτη που ερευνά το πεδίο των “διεπαφών εγκεφάλου-υπολογιστή”.

Δυο πρώην στελέχη της δημιούργησαν τις δικές τους starups με αντικείμενο τα BCI, ‘αγώνας’ στον οποίον παίρνουν μέρος και άλλοι δυο εκ των πιο πλούσιων ανθρώπων (Bill Gates και Jeff Bezos), μαζί με πολλούς άλλους από όλον τον κόσμο.

Εν τω μεταξύ, ενώ στην Αμερική περίμεναν τον FDA να αποφασίσει αν θα γίνουν ανθρώπινες κλινικές δοκιμές, σε άλλες χώρες είχαν ήδη αρχίσει.

Η τεχνολογία αυτή επέτρεψε σε τέσσερις ασθενείς με αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ALS) να κάνουν διαδικτυακές εργασίες (τραπεζικές συναλλαγές, αγορές και email), ενώ ένας χρησιμοποίησε το σύστημα για να συνθέσει το πρώτο του tweet.

Από πέρυσι ήταν γνωστό πως ήταν έτοιμη και συσκευή (στο μέγεθος σπίρτου που δεν απαιτεί ανοιχτή επέμβαση εγκεφάλου), η οποία επέτρεπε σε άτομα με παράλυση να ελέγχουν ασύρματα τις ψηφιακές συσκευές, μέσω της σκέψης.

Όλα αυτά δεν άγχωσαν το FDA, όσο η μελέτη που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη 24/5 του 2023.

Σε αυτήν ένας παράλυτος άνδρας από την Ολλανδία, κατάφερε να περπατήσει χάρη σε σύστημα εμφυτευμάτων που μετέδιδαν ασύρματα τις σκέψεις του, στα πόδια και τα πέλματα του.

Ως εκ τούτου, σύμφωνα με πληροφορίες, ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων ήλθε αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο να επιτρέψει σε άλλη χώρα, να ‘κλέψει’ την αίγλη του έθνους που θέλει να καυχιέται πως είναι το καλύτερο στις εξελίξεις της τεχνολογίας.