ΙΖΑΜΠΕΛ ΙΠΕΡ: “ΔΕΝ ΕΧΩ ΚΑΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΩΣ ΗΘΟΠΟΙΟΣ”
Συναντήσαμε την θρυλική γαλλίδα ηθοποιό και είχε πολλά να μας πει για την τέχνη της και τον κόσμο γύρω της.
«Έχετε νιώσει ποτέ πως κάποιος ρόλος ήταν επικίνδυνος για εσάς;»
«Όοοοχι, σε καμία περίπτωση! Όχι, όχι! Μην ανησυχείς!», απαντά η Ιζαμπέλ Ιπέρ γελώντας κοφτά σε ένα μικρό διάλογο αντιπροσωπευτικό του τρόπου με τον οποίο μοιάζει να αντιμετωπίζει τη δουλειά της- την τέχνη της, μάλλον.
Γιατί υπάρχουν οι μεγάλοι ηθοποιοί που μοιάζουν να χάνονται σε ρόλους, συχνά με κόστος ακόμα και κομμάτια της ίδιας τους της προσωπικότητας, και μετά υπάρχει η θρυλική ηθοποιός Ιζαμπέλ Ιπέρ. Η οποία μοιάζει -και παραδέχεται εξάλλου- να αντιμετωπίζει τα πάντα με μια ηρεμία, από μια απόσταση, σα να γνωρίζει με έναν εύκολο, ενστικτώδη τρόπο, τι πρέπει να κάνει για να φέρει κάθε ηρωίδα της στη ζωή.
Πώς επιτυγχάνει αυτή τη διανοουμενίστικη ψυχρότητα, αυτό το φαινομενικά αβίαστο κέντημα τόσων εξεζητημένων επιπέδων ψυχολογίας και ερμηνείας, συχνά αντικρουόμενων ενστίκτων; Είτε παίζει σε μια ανάλαφρη κωμωδία είτε έναν περίπλοκο (και ναι, επικίνδυνο!) χαρακτήρα σαν το Elle, είτε κάνει κάποιο από τα σπάνια αγγλόφωνα βήματά της είτε περιοδεύει ως θεατρική ηθοποιός, η Ιπέρ είναι πάντα μια από εκείνες τις απίστευτα σπάνιες περιπτώσεις ερμηνευτών που δίνουν βαρύτητα σε κάθε χαρακτήρα τους. Απλώς και μόνο υπάρχοντας – ή έτσι μοιάζει.
Την Ιπέρ τη συναντήσαμε τον Σεπτέμβριο στη Βενετία, στο Campari Lounge του Λίντο την περίοδο της διεξαγωγής του Φεστιβάλ Βενετίας. Ήταν ένα λίγο παράλογο θέαμα, σε έναν τόσο χαλαρό χώρο να συνομιλούμε με έναν άνθρωπο τόσο αυστηρό. Η Ιπέρ, σίγουρη για κάθε της σκέψη, σε βαθμό που κάποιες από αυτές τις αφήνει και στη μέση. Σα να εννοείται τι πρόκειται να ακολουθήσει. Σα να λέει «δε θα με κάνεις να το πω, έτσι δεν είναι;». Γελά ευγενικά, κοφτά, ύστερα από κάθε σύντομη απάντηση.
Η συνέντευξη γίνεται μετά την πρεμιέρα της πιο πρόσφατης ταινίας της, του κοινωνικού δράματος “Promises” που προβάλλεται στο Φεστιβάλ Βενετίας. Εκεί παίζει την αδιάφθορη δήμαρχο ενός διαμερίσματος του Παρισιού, μέχρι που μια υπόσχεση ταράζει το ηθικό της κέντρο βάρους και για πρώτη φορά η φιλοδοξία αρχίζει να παίρνει τον έλεγχο.
Αυτό που συνεχίζει να μου δίνει κίνητρο είναι το να κάνω καλές ταινίες. Ήταν το κίνητρό μου από την στιγμή που ξεκίνησα. Αλλά βοηθά και η σκηνή του θεάτρου. Αυτή τη στιγμή παίζω Τσέχωφ. Είναι μια διαρκής περιπέτεια.
Στο θέατρο είναι οι ρίζες μου, αλλά και το σινεμά τελικά οι ρίζες μου είναι. Απλά απολαμβάνω να κάνω και τα δύο. Το σινεμά μου δίνει πάντα μεγαλύτερη ελευθερία, στο θέατρο υπάρχουν περισσότεροι κανόνες.
Δεν έχω καμία πολιτική ευθύνη ως ηθοποιός, παρά μόνο την επιθυμία να κάνω καλές ταινίες. Δεν πιστεύω πως το σινεμά πρέπει να είναι στρατευμένο. Είναι απλώς μια διαφορετική μορφή έκφρασης.
Η εμπλοκή του καθενός με την πολιτική είναι ένα πάρα πολύ προσωπικό ζήτημα. Κάθε άνθρωπος έχει δικό του τρόπο να εμπλέκεται. Άλλοι δημόσιο, άλλοι ιδιωτικό. Αλλά ακόμα κι αν δεν σε ενδιαφέρει η πολιτική, η πολιτική θα φτάσει σε εσένα. Εκτός αν πας σε ένα μακρινό, απομονωμένο νησί. Αλλά και πάλι. Τα πάντα στη ζωή μας εμπλέκονται με την πολιτική.
Κάποιες φορές οι επιλογές που κάνεις δεν είναι δικές σου, αλλά είναι επιλογές που η ζωή έχει προηγουμένως κάνει για σένα. Κι υπάρχουν φορές που δεν επιθυμείς πραγματικά κάτι όμως τη στιγμή που θα απομακρυνθεί ως ενδεχόμενο, τότε αρχίζεις να το θες διακαώς. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος μια πληγή να σε κάνει άπληστο.
Η φιλοδοξία είναι αναπόφευκτη και δεν είναι απαραίτητα κάτι το αρνητικό. Αντιθέτως, μπορεί να είναι ένα πολύ θετικό πράγμα. Εξαρτάται πώς διαχειρίζεσαι τη φιλοδοξία σου, τι θες να κάνεις με αυτήν.
Φυσικά και είμαι φιλόδοξη όπως και οι πάντες. Αλλά πάντα σύμφωνα με τα δικά μου στάνταρ. Έχω ας πούμε τη φιλοδοξία να κάνω καλές ταινίες και τη φιλοδοξία να δουλεύω πάντα με καλούς σκηνοθέτες.
Δεν υπάρχει άνθρωπος χωρίς εγωισμό, αλλιώς δεν είσαι ανθρώπινο ον, είσαι ένα άγριο ζώο. Βέβαια ακόμα κι η γάτα μου έχει τεράστιο εγωισμό. [γελάει]
Μπορώ μόνο να ελπίζω πως η φιλοδοξία μου δεν έχει γίνει ποτέ εμπόδιο για τους άλλους. Τουλάχιστον ποτέ δεν μου έχουν πει κάτι τέτοιο!
Έχω παίξει πολλούς διαφορετικούς ρόλους. Κωμωδίες, κοινωνικά δράματα, θρίλερ. Δεν έχω κανένα σχέδιο. Το μόνο μου σχέδιο είναι να συναντώ καλούς σκηνοθέτες. Αυτό είναι που χρειάζομαι, και γι’αυτό πετυχαίνω τις περισσότερες φορές.
Για τα γυρίσματα του “Promises” είχαμε πάει σε μια περιοχή του βόρειου Παρισιού και με ενδιέφερε να παρατηρήσω τη νεαρή δήμαρχο. Αυτή ήταν ντυμένη με πολύ casual τρόπο, φορούσε τζην. Κάποιες φορές δημιουργούμε στο μυαλό μας μια συγκεκριμένη ιδέα του τι σημαίνει να είσαι σε μια θέση ισχύος επειδή ζούμε σε έναν κόσμο του φαίνεσθαι και της επικοινωνίας. Είναι κομμάτι της πραγματικότητας. Όμως οι άνθρωποι δεν είναι ποτέ όπως περιμένεις ότι θα είναι.
Υπάρχουν αυτές οι περιοχές λίγο έξω από το Παρίσι, ξαφνικά είσαι 20 λεπτά από το Παρίσι και είναι σα να ζεις στον τρίτο κόσμο. Δεν πρέπει να είναι ιδεολογία το να έχουμε συναίσθηση πώς ζουν οι άνθρωποι και να θέλουμε να ζουν αξιοπρεπώς. Μοιάζει απολύτως προφανές.
Έχω ένα σινεμά με δύο αίθουσες στο Παρίσι. Πηγαίνει πολύ καλά και τώρα! Ποτέ δεν μαζεύαμε μεγάλα πλήθη, όμως εκεί βοηθά το να χτίζεις ένα μικρότερο αλλά πολύ πιστό κοινό, και αρκετά νέο κοινό κιόλας. Από τότε που ανοίξαμε ξανά πηγαίνουμε πολύ καλά, με εξεζητημένο προγραμματισμό.
Μετά το Elle και την υποψηφιότητα για Όσκαρ συνέχισα να δουλεύω όπως συνήθως. Δεν υπήρξε καμία απολύτως δραστική αλλαγή στην ζωή μου ή την καριέρα μου. Δεν με ενδιέφερε κάτι τέτοιο έτσι κι αλλιώς. Αλλά ήταν μια υπέροχη περιπέτεια για την ταινία, και μετά συνέχισα χωρίς τίποτα να αλλάξει.
Το να ερμηνεύω χαρακτήρες είναι λίγο όπως όταν γράφεις ένα βιβλίο. Υπάρχουν φυσικά προσωπικά στοιχεία που βάζεις, και σε ένα βαθμό αυτοβιογραφικά, αλλά σε ένα αποστασιοποιημένο επίπεδο, τελικά. Έτσι κι εγώ, δεν χρειάζεται να ζω μέσα τους. Δεν έχω καμία σχέση με όλους τους ανθρώπους που παίζω κατά καιρούς. Κάθε νέος ρόλος που έρχεται είναι και μια διαφορετική ζωή.
Η ισχύς δεν είναι κάτι απαραιτήτως αρνητικό. Είναι ευκαιρία να έχεις τη δύναμη να παλέψεις για τις ιδέες σου.
Κάποιες φορές έχω περίπλοκα συναισθήματα για την καριέρα μου. Κάποιες φορές είμαι πολύ τεμπέλα, οπότε η ηθοποιία μου ταιριάζει! Αν σκηνοθετούσα, θα χρειάζονταν πολλές αποφάσεις που θα απαιτούσαν πολλή ενέργεια. Στην ηθοποιία, αποφασίζεις φυσικά πώς θα ερμηνεύσεις, αλλά η διαδρομή σου υποδεικνύεται. Αλλά ίσως μια μέρα το πάρω απόφαση, θα δούμε.
Λέω περισσότερα «όχι» από ό,τι «ναι»! Γιατί είναι λίγες οι αποφάσεις που έχουμε μπροστά μας. Θες να μετράνε. Γι’αυτό λέω περισσότερα «όχι».
