ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ – ΟΡΕΣΤΗΣ ΧΑΛΚΙΑΣ ΣΤΟ NEWS 24/7: “ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑ”

Το ραντεβού μας είχε οριστεί λίγο πριν την πρόβα του “Ιππόλυτου” στο Σχολείον της Ειρήνης Παππά. Και οι δύο ήταν τρομερά ευδιάθετοι και ανυπόμονοι για το αποτέλεσμα αυτής της δουλειάς τους.

Είναι εμφανές πως έχουν βυθιστεί μέσα στο άγριο σύμπαν του Ευριπίδειου αυτού έργου που εγκαινίασε άτυπα τον θεσμό των Επιδαυρίων το 1954. Τώρα ανεβαίνει από το Εθνικό Θέατρο σε μια τολμηρή σκηνοθετική προσέγγιση της Κατερίνας Ευαγγελάτου που αναδεικνύει την καταλυτική δύναμη του πάθους στις ζωές των ανθρώπων, τη γύμνια της ύπαρξης, τις καταστροφικές συνέπειες της αδιαλλαξίας αλλά και της υπέρβασης των φυσικών νόμων και των ανθρώπινων ορίων. Τον ρόλο του Ιππόλυτου θα τον κρατήσει ο Ορέστης Χαλκιάς, ένας νέος ταλαντούχος ηθοποιός που το ευρύτερο κοινό γνώρισε και αγάπησε ιδιαίτερα μέσα από το τηλεοπτικό Maestro, αλλά που οι θεατρόφιλοι γνώρισαν μέσα από τις παραστάσεις “Labor” και το “Δόξα Κοινή” στο θέατρο Πορεία.

Ψάχνουμε έναν ίσκιο να κάτσουμε στο προαύλιο του Σχολείον, με τον Ορέστη Χαλκιά να αυτοσαρκάζεται, καθώς δεν ήξερε πως την ίδια μέρα θα κάνουμε και φωτογράφηση και δεν είχε φροντίσει όπως θα ήθελε το ντύσιμό του. Λέει χαριτολογώντας πως “δεν πειράζει, θα είμαστε η Λαίδη και ο Αλήτης” και η Κατερίνα Ευαγγελάτου ξεσπά σε γέλια.

Η συζήτηση ξεκινά αυθόρμητα και βέβαια στον ενικό αριθμό με μία μικρή εισαγωγή στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών και σε αυτά που κάνουν την Κ. Ευαγγελάτου να είναι ιδιαίτερα χαρούμενη και αισιόδοξη για το μέλλον ως καλλιτεχνική διευθύντρια του ιστορικού αυτού θεσμού. «Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη για το Grape φετος, καθώς αυτή η πλατφόρμα δικτύωσης, ενημέρωσης, γνώσης και ανταλλαγής για το εγχώριο θέατρο και τον χορό αποτελούσε πάγιο αίτημα της καλλιτεχνικής κοινότητας και τώρα γίνεται πραγματικότητα» αναφέρει και συνεχίζει «Η ανταπόκριση των ξένων ήταν πραγματικά απρόσμενη στο κάλεσμά μας και υπολογίζουμε πως θα έρθουν περίπου 70 άνθρωποι από κορυφαίους οργανισμούς της Ευρώπης, της Ασίας, της Αμερικής και του Καναδά. Παράλληλα, είμαι πολύ χαρούμενη για όλες τις διεθνείς συμπαραγωγές μας στο Ηρώδειο, την Επίδαυρο και την Πειραιώς, για το Subset Festival, το καινούριο μουσικό φεστιβάλ που θα λάβει χώρα στο Ωδείο Αθηνών, αλλά και για το στοίχημα του Φρανκ Κάστροφ στην Επίδαυρο και του Φίλιπ Κεν στο Ηρώδειο.

Έχω μία εξαιρετική ομάδα συνεργατών, φροντίζουμε τα κανάλια επικοινωνίας και την αισθητική μας, Το κοινό τιμά τις επιλογές μας και είναι σταθερά ανοδικό τα τελευταία χρόνια, ενώ πλέον μας παρακολουθούν πιστά και πολύ νεότερες ηλικίες».

Κοιτάζοντας δε το μέλλον σκέφτεται πως “τα επόμενα δύο χρόνια θα ήθελα να ριζώσουν όλες οι πρωτοβουλίες μας, να έχουμε περισσότερες παγκόσμιες πρεμιέρες και συμπαραγωγές και να συνεχίσει να ανθίζει το GRAPE. Θα ήθελα επίσης να γραφτούν ακόμη περισσότερα ελληνικά έργα μέσω του contemporary ancients -ήδη έχουν γραφτεί και εκδοθεί πάνω από 12- και να μπορέσουμε να φέρουμε ακόμη μεγαλύτερες ορχήστρες στο Ηρώδειο.

Προκειμένου να αναπτύξουμε τη δράση μας όμως, θα θέλαμε να έχουμε ακόμη μεγαλύτερη στήριξη από την πολιτεία. Έχουν ακριβύνει πάρα πολύ τα πάντα, τα αεροπορικά, οι διαμονές, οι κατασκευές των σκηνικών. Για να παίξει το Φεστιβάλ τον ρόλο του -κλείνουμε και 70 χρόνια το 2025- πρέπει να έχουμε μία γενναία αύξηση του προϋπολογισμού μας. Είμαστε ένας φορέας που στηρίζεται πολύ στις διεθνείς του μετακλήσεις και ο προϋπολογισμός έχει παραμείνει στα ίδια επίπεδα εδώ και πολλά χρόνια.

Φέτος ανοίγει και πάλι ο εκθεσιακός χώρος στην Επίδαυρο, αποκαλύφθηκε η νέα όψη του Ηρωδείου, ενώ ψηφιοποιείται και το αρχείο του Φεστιβάλ, ένα από τα στοιχήματά μας όταν αναλάβαμε. Για τέτοιες δομικές αλλαγές ευτυχώς υπάρχει έκτακτη στήριξη από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ».

Άρα μια δεύτερη τριετία ήταν απαραίτητη…
Κατερίνα Ευαγγελάτου: Βέβαια ναι. Αν είχα ολοκληρώσει την πρώτη θητεία κανονικά και δεν υπήρχε η πανδημία, μπορεί να μην ένιωθα την ανάγκη να συνεχίσω. Θα ήξερα πως όλα έχουν πάρει ένα δρόμο και θα αφιοσιωνόμουν και πάλι στη σκηνοθεσία. Λόγω της πανδημίας όμως δεν προλάβαμε να χτίσουμε στον βαθμό που επιθυμούσαμε, δεν προλάβαμε καν να το χαρούμε.

Ο Ιππόλυτος, ένα έργο με ερεθιστικό σύμπαν

Σκηνοθεσία λοιπόν και Ιππόλυτος. Πώς επέλεξες το συγκεκριμένο έργο;
Κ. Ευαγγελάτου: Αυτό το έργο με απασχολεί από το 2018, όταν έκανα ένα καλοκαιρινό εργαστήρι στο Εθνικό Θέατρο στους Δελφούς. Τότε είχα διαλέξει τον Ιππόλυτο. Τώρα, όταν μου έγινε η πρόταση από το Εθνικό, παρόλο που ξεσκόνισα αρκετά έργα, πάλι στον Ιππόλυτο κατέληξα.

Είναι ένα έργο με μεγάλο σκηνοθετικό ενδιαφέρον. Έχει στο επίκεντρό του όχι έναν, αλλά πέντε διαφορετικούς πρωταγωνιστές. Και αυτό είναι σπάνιο. Δηλαδή, παρόλο που λέγεται Ιππόλυτος, υπάρχει η Φαίδρα, υπάρχει η Τροφός -που έχει τους ίδιους στίχους αριθμητικά με τη Φαίδρα και είναι πρόσωπο κλειδί γιατί είναι αυτή που αποκαλύπτει το μυστικό στον Ιππόλυτο- υπάρχει ο Θησέας που βρίσκεται στο τέλος με δύο νεκρούς στην αγκαλιά και υπάρχει ακόμη ένα πολύ σημαντικό πρόσωπο, η Αφροδίτη, η οποία στην δική μας εκδοχή στο τέλος του έργου υποδύεται και την Άρτεμη (δηλαδή είναι η ίδια ηθοποιός).

Όλο το σύμπαν του έργου είναι ερεθιστικό σκηνοθετικά, καθώς κινείται μεταξύ μύθου και πραγματικότητας, μεταξύ ρεαλισμού και ποίησης, μεταξύ πόλεως και φύσης. Είναι και το μοναδικό σωζόμενο αρχαίο κείμενο που έχει δύο χορούς, ανδρικό και γυναικείο. Έχει επίσης μέσα του τρομερά δίπολα, όπως το ζήτημα της ελεύθερης ανθρώπινης βούλησης και της μοίρας, αλλά και αυτό που αφορά τη σιωπή και το σπάσιμό της.

Ορέστη, εσύ τον ήξερες τον Ιππόλυτο;
Ορέστης Χαλκιάς: Ναι, κυρίως μέσα από άλλους συγγραφείς που έχουν επιλέξει αυτόν τον μύθο. Ήξερα πως πραγματεύεται το ζήτημα του έρωτα και του απαγορευμένου του πράγματος, αλλά δεν είχα ξεκάθαρα στο μυαλό μου το πόσο ταγμένος είναι ο ήρωας αυτός στη Θεά Άρτεμη.

Αυτό το έργο δεν είναι γοητευτικό μόνο για έναν σκηνοθέτη, αλλά και για έναν ηθοποιό, γιατί ο κάθε χαρακτήρας έχει πάρα πολύ μεγάλη λεπτομέρεια. Κανείς δεν είναι ένα καθαρό δοχείο με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ενός νέου άντρα ή ενός διάσημου βασιλιά ή μιας γυναίκας που απλώς ερωτεύεται. Ειδικά ο Ιππόλυτος είναι ένας ήρωας πολυεπίπεδος και η δουλειά μας απαιτεί τεράστιο βάθος προκειμένου να αναδυθούν όλες οι στρώσεις του χαρακτήρα του.

Να εξομολογηθώ πως δεν πίστευα ότι εγώ θα παίξω αυτόν τον ρόλο και γι΄αυτό φταίει η ελληνική θεατρική πραγματικότητα. Δεν πίστευα δηλαδή ποτέ, ότι ένας νέος άνθρωπος θα υποδυθεί έναν τέτοιο ρόλο. Συνήθως τους αναλαμβάνουν μεγαλύτεροι ηθοποιοί.

Όλο το σύμπαν του έργου είναι ερεθιστικό σκηνοθετικά, καθώς κινείται μεταξύ μύθου και πραγματικότητας, μεταξύ ρεαλισμού και ποίησης, μεταξύ πόλεως και φύσης.

Κ. Ευαγγελάτου: Έχεις δίκιο, ωστόσο ο Αλέκος Αλεξανδράκης ήταν 26 ετών όταν έπαιξε τον Ιππόλυτο. Ήταν πιο μικρός και από εσένα Ορέστη.

Ο. Χαλκιάς: Σωστό (χαμογελάει)

Γιατί λοιπόν να δούμε τον Ιππόλυτο; Ποια η δική σου οπτική Κατερίνα;
Κατερίνα Ευαγγελάτου: Όλα διαδραματίζονται με μία κινηματογραφική ματιά. Η Αφροδίτη στήνει ουσιαστικά τη σκηνοθεσία ολόκληρης της παράστασης και την προσφέρει στους θεατές μέσα από τα δικά της μάτια.

Εμείς επικεντρωνόμαστε στο κομμάτι του πόσα από αυτά που κάνουμε είναι επιλογές μας και έχουν να κάνουν με τον χαρακτήρα και το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώσαμε και πόσα από αυτά ανήκουν σε μια σφαίρα που δεν ορίζουμε για διαφορετικούς λόγους.

Μια οικογενειακή τραγωδία που έρχεται διαρκώς στο φως λοιπόν…
Κ. Ευαγγελάτου: Μόνο που εδώ το θεϊκό στοιχείο πρωταγωνιστεί.

Και είναι έντονη η δύναμη του μυστικού και του όρκου..
Κ. Ευαγγελάτου: Και εδώ υπεισέρχεται η προσωπική ηθική και επιλογή του καθένα. Ας πούμε ο Ιππόλυτος επιλέγει να θυσιαστεί για την πίστη του.

Ο. Χαλκιάς: Και τελικά μια σειρά από λόγια του στερούν τη ζωή του. Γιατί θα μπορούσε να αποκαλύψει τα όσα του είπε η τροφός, πως η Φαίδρα είναι ερωτευμένη μαζί του. Δεν το κάνει όμως αυτό. Και αυτή η σιωπή του του στοιχίζει τη ζωή του τελικά. Γιατί στη συνέχεια ο Θησέας, με βάση την εμπιστοσύνη που έχει στο πρόσωπο της Φαίδρας, της συζύγου του, κρίνει την ύπαρξη του γιου του. Και ο Ιππόλυτος, ενώ θα μπορούσε να το αποτρέψει απολύτως αυτό, δεν το κάνει. Κι αυτό δείχνει το πόσο βαθιά προσηλωμένος και ταγμένος είναι στην πίστη του και στον τρόπο ζωής που επιλέγει να έχει.

Για μένα θα μπορούσε να παρομοιαστεί μόνο με κάποιον μοναχό ή ασκητή ή ένα περίεργο σαμάνο. Είναι ένα μυστήριο ον ο Ιππόλυτος. Η προσήλωση αυτή σε κάτι ιερό είναι ένα σύμπαν που νομίζω έχει χαθεί από τη δική μας εποχή. Δεν ξέρω ποιος άνθρωπος θα μπορούσε για παράδειγμα να αφιερωθεί έτσι σε έναν Θεό, ίσως κάποιος γκουρού της γιόγκα.

Κ. Ευαγγελάτου: Και το σκηνικό της Εύας Μανιδάκη είναι τοπίο φυσικό. Θέλαμε να αποδίδει κάτι από τον πυρήνα του έργου, αυτό το μεταξύ των δύο κόσμων, μεταξύ άστεως και φύσης. Μέσα σε μια φύση, που όμως δεν είναι μια όμορφη ανοιξιάτικη φύση, αλλά ένα βαλτώδες τοπίο με ένα καμένο δέντρο και ένα ποτάμι με στάσιμο νερό.

Είναι ένα μυστήριο ον ο Ιππόλυτος. Για μένα θα μπορούσε να παρομοιαστεί μόνο με κάποιον μοναχό ή ασκητή ή ένα περίεργο σαμάνο. Η προσήλωση αυτή σε κάτι ιερό είναι ένα σύμπαν που νομίζω έχει χαθεί από τη δική μας εποχή.

Ένα οικοδόμημα το οποίο είναι σαθρό και σιγά σιγά καταρρέει. Ένα σύμπαν μέσα στο οποίο, ενώ όλα φαντάζουν κανονικά και τοποθετημένα, αποκαλύπτεται πως τελικά τίποτα δεν πάει καλά. Μέσα σε αυτό, ο Ιππόλυτος φαντάζει σαν ένας λαμπερός πρίγκιπας, αρχηγός μιας ομάδας, πρωταθλητής στα σπορ που όλοι οι συνομήλικοι τον θαυμάζουν, αλλά καταφέρεται στη μέση του έργου με τόσο μίσος απέναντι στις γυναίκες που ξαφνιάζει.

Είμαστε έρμαια των παθών μας πιστεύετε;
Ο. Χαλκιάς: Ναι, γιατί είμαστε άνθρωποι και γιατί υπάρχουν πράγματα που κυνηγάμε στη ζωή, τα οποία σε μεγάλο βαθμό έχουν να κάνουν και με τα συναισθήματα. Και τώρα ένας άνθρωπος, όπως ο Ιππόλυτος, που έχει χτίσει μια ολόκληρη κοσμοθεωρία πάνω σε μια πίστη απέναντι στο θείο και συγκεκριμένα στην Άρτεμη, διαπράττει μια ύβρη.

Και γιατί το κάνει αυτό; Γιατί μπορεί και να μεγάλωσε χωρίς μητρική αγάπη, χωρίς την ύπαρξη του γυναικείου φύλου γύρω του. Οι εμπειρίες μας καθορίζουν και τις πράξεις μας, τις σκέψεις μας, την προσωπικότητά μας. Και ο συγκεκριμένος ρόλος πιστεύω ότι έχει πολλούς λόγους για να μην τα έχει καλά με τον εαυτό του. Τα πάθη μας είμαστε εμείς άλλωστε.

Κατερίνα, πώς αντιμετώπισες όλους αυτούς τους χαρακτήρες που πραγματικά δεν ξέρουμε ποιον να συμπαθήσουμε και ποιον να αντιπαθήσουμε;
Κ. Ευαγγελάτου: Είναι σημαντικό ένας σκηνοθέτης να έχει εύπλαστους συνεργάτες με ψυχικό πλούτο. Και εδώ πραγματικά είμαι πολύ τυχερή γιατί όλοι είχαν τη διάθεση και το ταλέντο να μπορούν να σκάψουν βαθιά μέσα τους. Και ακόμη σκάβουμε. Έχουμε ακόμα 5 εβδομάδες για την πρεμιέρα και ανακαλύπτουμε σιγά σιγά όλα αυτά τα επίπεδα του έργου. Και είμαι σίγουρη ότι και στις παραστάσεις μετά την Επίδαυρο θα αποκαλύπτονται πράγματα σε όλους μας.

Σε έχει εκπλήξει κάτι που προέκυψε κατά τη διάρκεια των προβών;
Κ. Ευαγγελάτου: Αυτό που πραγματικά πάντα με τρελαίνει με τον Ευριπίδη -γιατί είναι ο τρίτος που κάνω- είναι πως κάθε φορά που τον διαβάζω, καταλήγω στο ότι τελικά είναι πάρα πολύ σύγχρονος. Και η διασκευή που έχω κάνει, δεν είναι ακριβώς διασκευή. Είναι μία πιο σύγχρονη γλωσσική απόδοση, η ραχοκοκαλιά της ιστορίας είναι αυτή που ξέρουμε.

Ορέστη, μοιάζεις πιστεύεις με τον Ιππόλυτο; Σε έχει εκπλήξει ποτέ ο εαυτός σου;
Ο. Χαλκιάς: Στο μόνο πράγμα που είμαι οργανωμένος στη ζωή μου είναι οι επιλογές μου. Αυτές αποτελούν προϊόν σκέψης. Και ειδικά στα επαγγελματικά μου δρω απόλυτα συνειδητά. Αλλά στη ζωή μου δεν μπορώ πάντα να ελέγξω τις συναισθηματικές μου αντιδράσεις σε αναπάντεχα γεγονότα.

Με τον Ιππόλυτο μοιάζω υπερβολικά θα έλεγα. Είμαι κι εγώ ταγμένος σε αυτό που πιστεύω, στο θέατρο. Δυστυχώς ή ευτυχώς έχω μεγαλώσει σε ένα θεατρικό περιβάλλον κι αυτό έχει καθορίσει όλη μου την ύπαρξη. Διαφέρουμε βέβαια στο μισογύνικο κομμάτι, καθώς οι γυναίκες στη δική μου ζωή μου είναι πολύ σημαντικές, τις θεωρώ ξεκάθαρα πηγή της ζωής και έχουν τεράστια σημασία για μένα.

Πάντως και τόσο να μη μοιάζαμε με τον ήρωα αυτόν, ο ηθοποιός πρέπει να έρχεται σε επαφή με τον ρόλο του και οφείλει και να πείσει το θεατή ότι είναι αυτός. Υπάρχουν και οπτικές περί αποστασιοποίησης, αλλά εγώ γενικά με ότι έχω καταπιαστεί προσπαθώ να βρίσκω κοινά πράγματα για να αφηγηθώ κάτι. Πολλές φορές αναζητώ τι είμαι πέρα από αυτό και δεν ξέρω να σου πω. Είμαι σαν ένας κλόουν που έχει έρθει εδώ για να γελάτε. Σας διασκεδάζω.

Ένα σύμπαν μέσα στο οποίο, ενώ όλα φαντάζουν κανονικά και τοποθετημένα, αποκαλύπτεται πως τελικά τίποτα δεν πάει καλά. Μέσα σε αυτό, ο Ιππόλυτος φαντάζει σαν ένας λαμπερός πρίγκιπας, αρχηγός μιας ομάδας, πρωταθλητής στα σπορ που όλοι οι συνομήλικοι τον θαυμάζουν, αλλά καταφέρεται στη μέση του έργου με τόσο μίσος απέναντι στις γυναίκες που ξαφνιάζει.

Κατερίνα εσένα σε εκπλήσσει ο εαυτός σου;
Κ. Ευαγγελάτου: Και βέβαια με εκπλήσσει ο εαυτός μου με διάφορους τρόπους και ευχάριστα και δυσάρεστα. Η ζωή μού έχει φέρει πολλές δοκιμασίες και έχω αναπτύξει δυνάμεις που δεν πίστευα ότι έχω. Και δεν μιλώ μόνο για τις οικογενειακές τραγωδίες μου, αλλά μιλάω και για τις δυσκολίες στον επαγγελματικό στίβο. Στο ξεκίνημα της καριέρας μου πολλοί ήταν καχύποπτοι απέναντί μου επειδή ήμουν η κόρη αυτών των δύο ανθρώπων που είχαν αυτή τη σταδιοδρομία στα θεατρικά πράγματα. Και τώρα βέβαια τα τελευταία χρόνια με τη θέση αυτή στο Φεστιβάλ.

Είμαι παρορμητικός άνθρωπος, έχω αδυναμίες, μετανιώνω συχνά για τις αντιδράσεις μου και προσπαθώ να γίνομαι καλύτερη, πιο υπομονετική και να μη χάνω το χιούμορ μου και την παιδική μου περιέργεια στα πράγματα. Νομίζω αυτό είναι ένα πολύ βασικό στοιχείο, ειδικά όταν έχεις να κάνεις με τη διαχείριση ανθρώπων είτε ως σκηνοθέτις είτε ως καλλιτεχνική διευθύντρια ενός πολυπληθούς οργανισμού.

Ο Ιππόλυτος, η Άρτεμις και ο Θεός

Ο Ιππόλυτος είναι ταγμένος στη Θεά Άρτεμη. Η δική σας σχέση με αυτό που ονομάζουμε Θεό;
Ο. Χαλκιάς: Εγώ πιστεύω πως ο Θεός είναι η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας. Δεν πιστεύω στον χριστιανικό Θεό, το Πιστεύω του Καζαντζάκη, αυτό είναι ο Θεός

Κ. Ευαγγελάτου: Πιστεύω στην τυχαιότητα της φύσης. Δεν έχω θρησκεία που να με παρηγορεί.

Ο. Χαλκιάς: Η Μουσική είναι θρησκεία.

Κ. Ευαγγελάτου: Και η Τέχνη, το Θέατρο, η Ποίηση. Οι ύψιστες μορφές της τέχνης, αλίμονο αν δεν είχαμε αυτά, δε θα ήμασταν καλλιτέχνες. Αυτή είναι η δική μας θρησκεία.

Γεννιόμαστε ή γινόμαστε άρα;
Κ. Ευαγγελάτου: Το dna σου είναι κάτι που δεν το ορίζεις. Από την άλλη, δεν μπορεί να μην παραδεχτείς ότι δύο δίδυμα αδέλφια μεγαλώνουν στο ίδιο σπίτι την ίδια χρονική περίοδο και είναι η μέρα με τη νύχτα. Άρα υπάρχει κάτι μέσα τους που είναι άλλο.

Ο. Χαλκιάς: Πάντως σίγουρα πιστεύω ότι δεν γεννιέται κάποιος κακός.

Κ. Ευαγγελάτου: Επίσης στο dna σου είναι καταγεγραμμένο και ένα ταλέντο. Μπορεί να είναι αν κάποιος έχει μεγαλύτερη κλίση σε κάτι, να βάζει τα δάχτυλά του στο πιάνο και ξαφνικά να παίζει. Δεν μπορούμε να γίνουμε όλοι Νουρέγιεφ, Πίνα Μπάους ή Μότσαρτ. Και από την άλλη πλευρά, πολλοί έχουν εξαιρετικά ταλέντα, αλλά για άλλους λόγους δεν ακολουθούν την καριέρα που θα μπορούσαν. Δεν μπορούσαν να σηκώσουν ψυχολογικά το βάρος μιας καλλιτεχνικής έκθεσης.

Το θέατρο σε κάνει να μαθαίνεις να αγαπάς. Γιατί είναι ένα πολύ ομαδικό άθλημα και μέσω της ματιάς του άλλου υπάρχεις εσύ.

Ο. Χαλκιάς: Βέβαια εδώ μπαίνει και το ζήτημα της παιδείας πολύ έντονα, που δε σε αφήνει να καλλιεργήσεις τις κλίσεις και τα ταλέντα σου.

Κ. Ευαγγελάτου: Στα ελληνικά σχολεία δεν αναδεικνύεται το ταλέντο, αλλά και να αναδειχθεί δεν υπάρχει τρόπος να καλλιεργηθεί. Και βλέπεις τόσους νέους να γίνονται τελικά θλιμμένοι τραπεζικοί υπάλληλοι ενώ ονειρεύονταν να γίνουν χορευτές ή ζωγράφοι.

Για να μη μιλήσουμε για την καλλιτεχνική παιδεία καλύτερα…

Ο. Χαλκιάς: Μα η έλλειψη αυτής είναι που οδηγεί σε όλο αυτό. Στο δικό μου σχολείο υπήρχε θεατρικό παιχνίδι και ο πατέρας μου είχε τον χρόνο και τη θέληση να κάνει παραστάσεις με παιδιά δημοτικού. Και ανεβάζαμε δύσκολα έργα, Αριστοφάνη, Βυζάντιο. Εφτά χρόνων έπαιζα στη Βαβυλωνία, δεν έπαιζα στην Κοκκινοσκουφίτσα. Όταν έρχεσαι σε επαφή με το θέατρο και ηθοποιός να μη θες να γίνεις, δεν υπάρχει περίπτωση να μην επωφεληθείς από ότι προσφέρει το θέατρο.
Το θέατρο σε κάνει να μαθαίνεις να αγαπάς. Γιατί είναι ένα πολύ ομαδικό άθλημα και μέσω της ματιάς του άλλου υπάρχεις εσύ.

Τώρα συνειδητοποιώ πως είστε και οι δύο παιδιά ηθοποιών, έχετε κοινά βιώματα…
Ο. Χαλκιάς: Ναι, βέβαια την Κατερίνα τη βλέπω πιο κατασταλαγμένη γενικά στην προσωπικότητά της και στον τρόπο που βλέπει τη ζωή.

Κ. Ευαγγελάτου: Μα κι εσύ είσαι πολύ συγκροτημένος Ορέστη.

Ο. Χαλκιάς: Ναι, αλλά σε σχέση με το επαγγελματικό κομμάτι. Είμαι συγκροτημένος γιατί γνωρίζω από πολύ πολύ μικρός πως υπάρχει μια τρομερή πειθαρχία στο θέατρο και ότι αυτό σημαίνει πρωταθλητισμός. Σημαίνει να φροντίζεις τον εαυτό σου. Είσαι το όργανο, η κιθάρα που άμα σπάσουν οι χορδές σου, την έκατσες. Πρέπει να τα προσέχεις όλα, να μη σκουριάζουν, Δηλαδή, με το που έμαθα ότι θα κάνω αυτό τον ρόλο, βούτηξα στο γυμναστήριο.

Οι μαρτυρικές οντισιόν

Κ. Ευαγγελάτου: Πρέπει να πούμε ότι ο Ορέστης δοκιμάστηκε για τον ρόλο. Πέρασε από τρεις οντισιόν

Ο. Χαλκιάς: Μαρτυρικές (χαμογελάει).

Κ. Ευαγγελάτου: Το κομμάτι της δοκιμής για ηθοποιούς θεωρείται πια σπάνιο. Στην δική μας παράσταση, τα παιδιά των δύο χορών προέρχονται από ακρόαση. Ακόμη και ο ίδιος ο Ιππόλυτος προέκυψε από ακρόαση, γιατί έψαχνα κάποιον νέο με ειδικά χαρακτηριστικά. Τον Ορέστη, τον είχα δει στο “Labor”, στο θέατρο Πορεία. Και πάλι ήθελα να δοκιμάσουμε να δουλέψουμε μαζί, για να δούμε αν συνεννοούμαστε.

Τι οντισιόν ήταν αυτές λοιπόν;
Ο. Χαλκιάς: Συναντηθήκαμε, διαβάσαμε το κείμενο για να δούμε πώς κινούμαι, πώς επικοινωνώ, πώς αντιλαμβάνομαι τις οδηγίες. Κι εγώ μετά χτυπούσα το κεφάλι μου στον τοίχο.

Δεν ένιωθες ποτέ αρκετά καλός;
Ο. Χαλκιάς: Καλά, ποτέ δεν είσαι αρκετά καλός.

Κ. Ευαγγελάτου: Γενικά κανένας μας δεν αισθάνεται ποτέ αρκετά καλός. Να ένα στοιχείο που έχουμε κοινό με τον Ορέστη.

Ο. Χαλκιάς: Φυσικά και έχω πίστη στον εαυτό μου κι έχω αυτοπεποίθηση. Γνωρίζω ότι έχω κάποια ταλέντα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι νιώθω Θεός. Θυμάμαι να περπατάω μετά από κάθε οντισιόν και να μονολογώ που έχασα την ευκαιρία μου.

Ήσουν τόσο ανέκφραστη Κατερίνα;
Κ. Ευαγγελάτου: Το αντίθετο, μόνο ανέκφραστη δεν είμαι. Αυτό είναι το πρόβλημα… (γελάει)

Πώς άλλαξε η υπάρχουσα ματιά σου πάνω στο έργο επιλέγοντας τον Ορέστη Χαλκιά, την Κόρα Καρβούνη, τον Γιάννη Τσορτέκη;
Κ. Ευαγγελάτου: Πάντα αλλάζει. Για μένα η παράσταση είναι μια συνδημιουργία πάνω σε έναν πολύ συγκεκριμένο καμβά αισθητικό, έναν κώδικα γενικότερης σύλληψης της παράστασης. Αλλά αν δεν το γεμίσει ο ηθοποιός με τη δική του σάρκα και το δικό του μυαλό, θα μείνει απλώς ένα σχήμα. Δηλαδή, αν ο Ιππόλυτος δεν ήταν ο Ορέστης, θα ήταν και άλλη η παράσταση.

Ο. Χαλκιάς: Και εγώ πιστεύω πάρα πολύ στον σκηνοθέτη. Τον χρειάζομαι. Δεν θεωρώ ότι είναι απλώς για χωροταξία. Πρέπει να υπάρχει επικοινωνία. Δεν είσαι απλώς το πιόνι του που στήνει στη σκηνή. Μου αρέσει και ο σκηνοθέτης που με αφήνει τελείως ελεύθερο, αλλά κι αυτός που μου ορίζει τα βήματα. Αυτό δε σημαίνει ότι απλώς θα κάνω τρία βήματα αριστερά. Θα το κάνω με τον δικό μου τρόπο. Μέσω της πειθαρχίας αποκτάς την ελευθερία.

Να μιλήσουμε λίγο για την μισογυνική πλευρά του Ιππόλυτου;
Ο. Χαλκιάς: Έχει σοκαριστεί όλη η ύπαρξη του ήρωα από την πληροφορία που λαμβάνει πως η γυναίκα του πατέρα του είναι ερωτευμένη μαζί του. Και αυτός ο θυμός του κρύβει μία έλλειψη. Δεν έχω καταλάβει ακόμα αν αυτός ο άνθρωπος μεγάλωσε με τις Αμαζόνες. Δεν το νομίζω, ίσως γεννήθηκε και ίσως μετά από λίγο τον δώσανε. Οπότε αυτή η έλλειψη της μητρικής αγκαλιάς του, ακόμα και του γυναικείου στήθους, παίζει ρόλο στην ψυχοσύνθεσή του και στη σχέση του με το γυναικείο φύλο.

Το σοκ της αποκάλυψης διαταράσσει τόσο πολύ μια τόσο φαινομενικά δομημένη προσωπικότητα, που από το στόμα του βγαίνουν πράγματα τόσο ακραία, που μετά σίγουρα μετανιώνει. Συνήθως οι άνθρωποι που μεγαλώνουν χωρίς αγάπη αναπτύσσουν αυτές τις ακραίες συμπεριφορές.

Κ. Ευαγγελάτου: Δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι αυτά τα γράφει ο Ευριπίδης, επειδή τα πιστεύει. Τα γράφει για να τα κριτικάρει και κυρίως γιατί έχει ανάγκη ο ήρωας να διαπράξει μια ύβρη. Υπάρχει πάρα πολύς κόσμος που λέει πως ο Ευριπίδης είναι μισογύνης. Καμία σχέση, το αντίθετο ακριβώς ισχύει.

Πάντως είναι αντιφατικό που τελικά ο Ιππόλυτος έχει αφιερωθεί σε μία θεά.
Κ. Ευαγγελάτου: Έχει αφιερωθεί στη Θεά Άρτεμη, γιατί μοιάζει με τη μητέρα του. Και αυτή η Θεά μέσα στα δάση ζει.

Ο. Χαλκιάς: Η ματιά του Ευριπίδη είναι συγκλονιστική. Γι αυτό με προβληματίζει το παρελθόν του και ο τρόπος που μεγάλωσε. Δε γίνεται δηλαδή ο Ιππόλυτος να έζησε με την αμαζόνα μητέρα του.

Έχετε αγωνία για την Επίδαυρο;
Ο. Χαλκιάς: Η Επίδαυρος είναι μαγικό μέρος, το καλύτερο θέατρο στον κόσμο. Δεν έχω αγωνία για τον χώρο, έχω για την παράσταση, γιατί θέλω να εκπληρώνεται το όραμα του σκηνοθέτη, στην προκειμένη της Κατερίνας, και να είμαι ένα χρήσιμο εργαλείο στην εργαλειοθήκη της.

Κ. Ευαγγελάτου: Εγώ ποτέ δεν αισθάνομαι ασφαλής, αλλά έχω μεγάλη εμπιστοσύνη στην ομάδα αυτή, σε όλους τους συντελεστές. Αλλά το άγχος δεν μειώνεται με τα χρόνια και η αγωνία και η κλίμακα της Επιδαύρου πάντα λειτουργούν ως μεγεθυντικός φακός αυτών των συναισθημάτων.

Ιππόλυτος του Ευριπίδη
Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
7 και 8 Ιουλίου 2023