ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ Η ΕΥΡΩΠΗ ΔΙΝΕΙ 1 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Οι ηγέτες της ΕΕ καλούνται να αποφασίσουν αν θα δώσουν 33 δισεκατομμύρια ευρώ για αέριο στον Πούτιν, το προσεχές εξάμηνο ή θα συνεχίσουν να πληρώνουν ακριβά το υγροποιημένο φυσικό αέριο που τους πωλούν οι ΗΠΑ και το Κατάρ.
Αυτήν την στιγμή που ‘μιλάμε’, σε κάποιες πόλεις της Ευρώπης χιονίζει. Θα έλεγες πως ο Απρίλιος είναι -μετεωρολογικά- μήνας που έχει εξελιχθεί γρίφος για δυνατούς λύτες, αλλά την ίδια ώρα εποχικά είμαστε στην άνοιξη και ‘αερικά’ είμαστε στο καλοκαίρι. Όπου ‘αερικά’, βάσει της αγοράς του φυσικού αερίου που φέτος μας ‘έφαγε’ τη ζωή.
Την Πρωταπριλιά άρχισε η νέα χρονιά στο ενεργειακό ημερολόγιο. Δηλαδή, άρχισε η περίοδος έγχυσης αερίου στις αποθηκευτικές μονάδες. Επειδή δεν είσαι υποχρεωμένος/υποχρεωμένη να γνωρίζεις, αυτό είναι κάτι που συμβαίνει κάθε χρόνο: στις 1/4 ξεκινά η διαδικασία προετοιμασίας για τον επόμενο χειμώνα, καθώς το αέριο έχει χαμηλή ζήτηση (και υποθετικά καλύτερες τιμές).
Φέτος βέβαια, έχουμε -ως ήπειρος- στη μέση και τον παράγοντα ‘πόλεμος στην Ουκρανία’ -μαζί και το αν ο Πούτιν μπορεί να μας κόψει το αέριο. Μέχρι τον Μάρτιο δεν είχε λόγο να το κάνει. Τώρα έχει.
Πόσο υποκριτές είμαστε οι Ευρωπαίοι;
Πέρυσι η ΕΕ εξασφάλισε επαρκές φυσικό αέριο την άνοιξη και το καλοκαίρι και έφτασε στο 77.3% της αποθηκευτικής ικανότητας τον Οκτώβριο, από το 29.1% που ήταν τον Απρίλιο του ίδιου έτους. Και έφτασε σε αυτό το ποσοστό, μολονότι η ρωσική Gazprom σταμάτησε να διαθέτει εξτρά αέριο από τα τέλη του καλοκαιριού -σε πελάτες με τους οποίους δεν είχε μακροπρόθεσμες συμβάσεις. Αν συμβεί αυτό φέτος, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα γεμίσει τις ‘αποθήκες’ άνω του 74% έως τον Οκτώβριο. Λύσεις βρέθηκαν. Αλλά μας στοιχίζουν πολύ ακριβά. Θα σου εξηγήσω στη συνέχεια τι εννοώ.
Εδώ θα σου πω ότι η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο να γεμίσει την υπόγεια ‘αποθήκη’ φυσικού αερίου έως το 80% έως τον Οκτώβριο, εν όψει του χειμώνα του 2022-23. Για να υλοποιηθεί “χρειάζεται να ξεπεραστούν κάποια ηθικά, αλλά και πολιτικά ζητήματα”, όπως αναφέρει η Washington Post.
Αν θέλει η Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει επαρκές φυσικό αέριο για τον επόμενο χειμώνα, θα χρειαστεί να δίνει κάθε μέρα το ποσό των 183.250.000 ευρώ στον Βλαντίμιρ Πούτιν. Αν πολλαπλασιάσεις αυτό το νούμερο με τις μέρες που υπάρχουν στο προσεχές εξάμηνο, θα εμφανιστεί μπροστά σου αριθμός που πλησιάζει στα 33 δισεκατομμύρια ευρώ. Η εναλλακτική είναι να συνεχίσει η ΕΕ να πληρώνει χρυσάφι το υγροποιημένο φυσικό αέριο σε όσους έσπευσαν να ‘βοηθήσουν’ (ΗΠΑ, Κατάρ και άλλα ‘φιλικά κράτη’).
Σε περίπτωση που αναρωτιέσαι για το υποκριτικό των ηγετών της ΕΕ, ένα δίκιο το ‘χεις (γενικά και ειδικότερα, ως προς την τρέχουσα πολιτική της Ευρώπης για την ενέργεια -που δεν είναι βιώσιμη- και τη διπλωματία). Αλλά το πράγμα είναι χειρότερο από ό,τι φαντάζεσαι.
Το υγροποιημένο αέριο από τις ΗΠΑ
Οι κυρώσεις για τα εγκλήματα πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία επίκεινται, με τον Τζο Μπάιντεν να σέρνει το γενικότερο χορό των κυρώσεων. Την ίδια ώρα να στέλνει υγροποιημένο φυσικό αέριο στην Ευρώπη.
Στις 25 Μαρτίου ο Πρόεδρος των ΗΠΑ εξέδωσε κοινή ανακοίνωση με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν. Σε αυτήν ενημέρωναν για τη δημιουργία κοινού Task Force, για τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας.
“Η ομάδα εργασίας θα οργανώσει τις προσπάθειές της γύρω από δύο πρωταρχικούς στόχους: (1) Διαφοροποίηση των προμηθειών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) σε ευθυγράμμιση με τους κλιματικούς στόχους και (2) Μείωση της ζήτησης για φυσικό αέριο”, ανέφερε η ανακοίνωση.
Μεταξύ άλλων, τονίστηκε και ότι “η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη της ΕΕ προς τον στόχο να διασφαλίσει, τουλάχιστον μέχρι το 2030, ζήτηση για περίπου 50 bcm (δισεκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα παραγωγής και διανομής φυσικού αερίου -ένα δισεκατομμύριο ισούται με 678.000 τόνους αερίου) ανά έτος, πρόσθετου LNG (Liquefied natural gas) των ΗΠΑ, που να συνάδει με τους κοινούς ‘καθαρούς’ μηδενικούς στόχους μας. Αυτό θα γίνει, με την κατανόηση ότι οι τιμές πρέπει να αντανακλούν τα μακροπρόθεσμα θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς και τη σταθερότητα της προσφοράς και της ζήτησης”.
Αυτό που δεν είπαν οι Μπάιντεν και Φον Ντερ Λάιεν είναι πως ο στόχος της ΕΕ είναι να μειώσει τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία σταδιακά την επόμενη διετία. Κάτι που προφανώς και γνωρίζει ο Πούτιν -και για αυτό δεν αποκλείεται να ‘κλείσει’ την κάνουλα, νωρίτερα.
“Ο Πούτιν γνωρίζει ότι αν θέλει να προκαλέσει τη μέγιστη οικονομική ζημιά στην ΕΕ, πρέπει να μειώσει τώρα τις προμήθειες και όχι σε λίγους μήνες, όταν οι δεξαμενές αποθήκευσης είναι πιο γεμάτες -με την Ευρώπη να έχει το χρόνο να πάει σε εναλλακτικές” γράφει η Washington Post.
Οι πρώτες πιθανές περικοπές ενδέχεται να έρθουν στις 21 Απριλίου, όταν ορισμένες μικρότερες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας θα πρέπει να πληρώσουν σε ρούβλια, για το φυσικό αέριο που έδωσε το Μάρτιο η Ρωσία.
“Η λύση μπορεί να είναι η υιοθέτηση οικονομίας ανάλογης με αυτής του πολέμου, τον καλοκαίρι -δηλαδή, με περιορισμό προμηθειών φυσικού αερίου σε βιομηχανίες ώστε να προστατευτούν κρίσιμοι τομείς, όπως τα τρόφιμα και τα χημικά. Χωρίς το ρωσικό φυσικό αέριο, αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να υλοποιήσει η ΕΕ τον αποθηκευτικό στόχο, πριν τον επόμενο χειμώνα. Το κόστος θα είναι ύφεση και ακόμα μεγαλύτερος πληθωρισμός”.
Η τιμή πώλησης υγροποιημένου αερίου στην Ευρώπη είναι +11 ευρώ από ό,τι στην Ασία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εισήγαγε φυσικό αέριο τον Μάρτιο, στην τιμή των 38.84 ευρώ ανά ΜΜbtu. Ένα μήνα νωρίτερα ήταν στα 24.96 ευρώ. Πριν ένα χρόνο ήταν στα 5.62 ευρώ.
Για την ιστορία, το ΜΜbtu είναι η χιλιάδα του BTU (British Thermal Unit). Ένα BTU μπορεί να προσεγγισθεί ως η θερμότητα που παράγει ένα ξύλινο σπίρτο κουζίνας. Ένα ΜΜbtu αντιστοιχεί σε 2.93 μεγαβατώρας. Με την ευκαιρία να πούμε πως η μια μεγαβατώρα είναι η ενέργεια που παράγεται ή καταναλώνεται σε μια ώρα, υπό σταθερή ισχύ ενός μεγαβάτ.
Σε ό,τι αφορά το υγροποιημένο αέριο, η τιμή του εκτινάχθηκε στα 55 ευρώ για κάθε ΜΜbtu, μια εβδομάδα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Είναι δεκαπλάσια από την προ δεκαετίας. Όπως έγραψε το Reuters “οι Αμερικανοί εξαγωγείς υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι οι μεγάλοι νικητές της κρίσης με εφοδιασμού της Ευρώπης, καθώς εξάγουν όγκους ρεκόρ στην ΕΕ” για τιμές ρεκόρ που αυξήθηκαν περαιτέρω μετά την πρώτη ανακοίνωση του Μπάιντεν για εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου και αερίου της Ρωσίας.
Δυο διαφορετικές πηγές από εταιρίες ενέργειας, που θέλουν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, ενημέρωσαν πως το τελευταίο τρίμηνο οι ΗΠΑ έχουν εκτρέψει αρκετές δεκάδες φορτία στην Ευρώπη -από ασιατικούς προορισμούς.
“Ένα τυπικό φορτίο περιλαμβάνει 3 δισεκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα φυσικού αερίου. Ο συνολικός αριθμός των φορτίων των ΗΠΑ που εστάλησαν σε Ευρώπη και Τουρκία τους δυο πρώτους μήνες του 2022, έφτασε στο ρεκόρ των 164. Το προηγούμενο ήταν τα 125, στο πρώτο τρίμηνο του 2020. Οι 6.4 εκατομμύρια τόνοι υγροποιημένου φυσικού αερίου που εξήχθησαν το Φλεβάρη από τις ΗΠΑ, έχουν αξία 15.77 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η MMBtu κοστίζει 51 ευρώ στην Ευρώπη και 40.34 στην Ασία.
Υπάρχουν εταιρίες που αθέτησαν όρους συμβολαίων που είχαν, προκειμένου να επωφεληθούν από αυτό που γίνεται στην Ευρώπη. Μια προτίμησε να πληρώσει πρόστιμο 10.000.000 ευρώ, για να μη στείλει φορτίο στην Ασία και να το στείλει στην Ευρώπη”.
Θα ήθελα να ξέρεις και ότι το ευρωπαϊκό αέριο έφτασε στο ιστορικό υψηλό των 345 ευρώ ανά μεγαβατώρα, στις αρχές του Μάρτη. Έκτοτε υποχώρησε στα 110 ευρώ (ανά μεγαβατώρα). Το είδες κάπου αυτό;
Κάθε μέρα η ΕΕ δίνει 1.000.000.000 ευρώ, για εισαγωγή ρωσικής ενέργειας
“Ενώ οι πολιτικοί της ΕΕ ενημερώνουν πως θα τιμωρήσουν το Κρεμλίνο για όσα κάνουν τα ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία, αρνούνται να επιβάλουν εμπάργκο του φυσικού αερίου που παίρνουν από τον Πούτιν, κάτι που θα τον έβλαπτε -ουσιαστικά- οικονομικά.
Ο κορυφαίος διπλωμάτης της ΕΕ, Josep Borrell μίλησε ειλικρινώς για το πρόβλημα με την αγορά άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία, εξηγώντας ότι “χονδρικά κάθε μέρα πληρώνουμε 1.000.000.000 ευρώ, για την εισαγωγή ρωσικής ενέργειας”.
Είχαν προηγηθεί εβδομάδες που οι διπλωμάτες προσπαθούσαν να μην ασχοληθούν με το ακριβές αυτού του ποσού, πριν οι Βρυξέλλες επιβάλουν εμπάργκο στον άνθρακα. Αυτή ήταν η πρώτη κίνηση που είχε ως ξεκάθαρο στόχο τη ρωσική ενέργεια. Ακόμα δεν έχει διευκρινιστεί αν θα υπάρξει ανάλογη συνέχεια με το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο.
Η ΕΕ έχει ενημερώσει πως σκέφτεται να επιβάλει εμπάργκο και στο πετρέλαιο. Καθόλου τυχαία δεν ειπώθηκε λέξη για το φυσικό αέριο.
